Page 445 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

446 / DEV KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

DE VE Cİ ÇEŞ ME Sİ rak yer leş ti ri len se ki ler ori ji nal dir. Çeş -
Çeş me, De lik taş Ma hal le si, Ha mam So - me ni şi nin du va r› n›n üst k›s m›n da bu lun -
ka ğ›, nu ma ra 8’de ki De ve ci Ha ma m›’n›n ma s› ge re ken in şa ki ta be si sö kü le rek ye ri
yak la ş›k 4 m ku ze yin de bu lun mak ta d›r. ay n› öl çü de ki baş ka bir taş la dol du rul -
Çeş meyi kesin olarak ta rih len di re cek muş tur. Çeş me nin ta ma m› pem be ye ya -
hiç bir ki ta be ya da ya z› l› bel ge mevcut k›n bir renk le ba da na edil miş tir. Sa de
değildir. An cak, ese rin gü ne yin de bu lu - olan çeş mede, süs le me ola rak ke mer, ke -
nan ve ay n› ad la an› lan ha mam vak fi ye si - nar ve sa çak k›s m›y la baş l›k lar üze rin de -
ne göre, H 1148 (M 1735) yı lın da in şa edil - ki sil me ler den söz edi le bi lir.
miş tir. Ese rin ta ma m› düz gün kes me taş Bu ha ma m›n en önem li özel lik le rin den
mal ze meyle in şa edil miş tir. Hâ len kul la - bi ri si de ya p›l d› ğ› dö nem de ki su kay na -
n› lan çeş me, ku zey ve ba t› yön de ki bi na - ğ›n›n gü nü müz de de kul la n› l› yor ol ma s› -
la ra bi ti şik tir. d›r. Çeş me de hâ len bu su kay na ğ›n dan
Tek ke mer li De ve li Çeş me si’nin yük sek - ge len suy la bes len mek te dir. Eli miz de ki
li ği 3,65 m, ge niş li ği 3,34 m ve de rin li ği vak fi ye ye gö re ha mam 1735 y› l›n da in şa
de 2,74 m’dir. 1,15 m de rin li ğin de ki çeş - edil miş tir. Ka na ati mi ze gö re çeş me de
me ni şi nin üze ri ni ör ten ha fif ba s›k pro - ay n› su kay na ğ›n dan bes len di ği için ya
fil li yu var lak ke mer, yan lar da kes me taş - ha mam la bir lik te ya da ha mam dan he -
tan örül müş ayak lar üze rin de ki pro fil li men son ra in şa edil miş ol ma l› d›r. Ay r› ca
baş l›k la ra otur mak ta d›r. Bu baş l›k lar Kay se ri’de ki çeş me le rin yu var lak ke mer -
üze rin de ki pro fil li sil me ku şa ğ›, çeş me li ola rak ya p›l ma s› na da XVIII. yüz y› l›n
ni şi ni ay n› kot ta do laş mak ta d›r. Pro fil li baş la r›n dan iti ba ren rast lan mak ta d›r. Bu
baş l›k la r›n üze rin den baş la yan ke nar sil - bil gi ler ›ş› ğ›n da muh te me len De ve ci Çeş -
me le ri sa çak k›s m›n da da de vam et mek - me si’nin 1735 ta ri hin den he men son ra
te dir. Sa çak k›s m› n›n he men al t›n da bu - in şa edil miş ola bi le ce ği ile ri sü rü le bi lir.
lu nan ve cep he den öne doğ ru ç› k›n t› ya -
pan üç gen ke sit li bir sil me ku şa ğ› da dik - Kay nak ça: Denk taş, Su Ya p› la r›, s. 80-81.
MUSTAFA DENKTAŞ
kat çe ki ci dir. Günümüzde çeş me nin ni -
şi nin du va r›n da bu lu nan iki de lik li ay na DE VE Cİ HA MA MI
ta ş› ip tal edi le rek bu nun he men üze ri ne De lik taş Ma hal le si, Ha mam So ka ğ› üze -
bağ la nan tek mus luk tan su ak mak ta d›r. rin de bu lu nan eser, gü nü müz de kul la n›l -
Ay na ta ş› n›n her iki ya n› na si met rik ola -
ma mak ta d›r. Ha ma m›n in şa ki ta be si
mev cut de ğil dir. An cak, VGM Ar şi vi’nde
ese rin H 1148 (M 1730) ta rih li vak fi ye si
bu lun mak ta d›r. Bu bil gi ›ş› ğ›n da ha ma -
m›n 1730 y› l›n dan he men ön ce in şa edil -
miş ola bi le ce ği ile ri sü rü le bi lir.
Ku zey-gü ney doğ rul tu da in şa edi len çif te
ha ma m›n er kek ler k›s m› ey van s›z ve tek
hal vet li dir. Ka d›n lar k›s m›, plan ola rak
üç ey van l› tek hal vet hüc re li dir. Er kek ler
k›s m› ku zey den gü ne ye doğ ru so yun ma -
l›k, so ğuk luk, tu va let ler ve tek hal vet ten
olu şur ken; ka d›n lar k›s m› ise gü ney den
ku ze ye doğ ru so yun ma l›k, so ğuk luk, s› -
cak l›k, su de po su ve kül han dan oluş mak -
ta d›r. Er kek ler k›s m› so yun ma l› ğ› n›n üze -
ri be to nar me, so ğuk luk ve tu va let le rin
üze ri to noz, hal ve tin üze ri ise kub bey le
ör tü lü dür. Ka d›n lar k›s m› so yun ma l› ğ›,
Deveci Çeşmesi planı
(M. Denktaş) Deveci Çeşmesi (M. Denktaş) ay na l› to noz ve düz dam la, so ğuk lu ğu ve