Page 449 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1
P. 449
450 / DEV KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹
Ko lo ni le ri* Dev rin de Ana do lu, Su ri ye ve
Me zo po tam ya iliş ki le ri ba k› m›n dan ol -
duk ça fa al du rum day d›. De ve li, Hi tit ve
Frig hâ ki mi yet le rin den son ra MÖ
330’da baş la y›p MS 17’de so na eren Ka -
pa dok ya Kral l› ğ›’ndan son ra Ro ma, ar -
ka s›n dan da Bi zans hâ ki mi ye tin de kal d›.
VII. yüz y› la ge lin di ğin de ‹s lam or du la r›
Kay se ri ve çev re si ne ka dar iler le di ler.
VIII ve IX. yüz y›l lar da Kay se ri, ‹s lam or -
du la r› ta ra f›n dan ku şa t› l›p ver gi ye bağ -
lan d›. Büyük ihtimalle De ve li de bu ge liş -
me ler s› ra s›n da Kay se ri’yle bir lik te ‹s lam
or du la r› ta ra f›n dan zapt edil di. Bi zans
ku man da n› Pho kas’›n 963’te Ab ba si le re
kar ş› ka zan d› ğ› za fer so nu cun da Kay se ri
ve çev re si tek rar Bi zans’›n eli ne geç ti.
Bü yük Sel çuk lu Dev le ti ku rul duk tan son -
Develi - havadan genel görünüm (Alparslan) ra Türk men ler, Ana do lu yö nün de ak›n lar
ya pa rak do ğu da F› rat Hav za s›’n dan Or ta
olup De vel lü kul la n› m› na ol duk ça az Ana do lu’da K› z› l›r mak-Ye şi l›r mak hav -
rast lan mak ta d›r. De ve li’nin Türk hâ ki mi - za la r›n da fe tih ha re ket le ri ne gi riş ti ler.
ye ti ön ce si ta ri hi, Es ki Bronz Ça ğ› na Or ta Ana do lu’ya ya y› lan Türk men ler,
(MÖ 2500-2000) ka dar git mek te dir. 1067’de K› z› l›r mak Va di si’ni ta kip le
Böl ge ye hâ kim olan Hi tit* ve Frig ler* Dö - Kay se ri’yi fet het ti ler.
ne min de, De ve li’ye ne ad ve ril di ği bi lin - 1071 Ma laz girt Za fe ri’nden son ra Sul tan
me mek te dir. MÖ 546’dan iti ba ren Pers Al pars lan’›n em riy le Sel çuk lu ko mu tan -
hâ ki mi ye tiy le bir lik te Or ta Ana do lu’ya la r› Ana do lu’da ki fe tih ha re ket le ri ne de -
Ka pa dok ya ad› ve ril miş tir. Ka pa dok ya vam et ti ler. Bu ko mu tan lar dan bi ri olan
s› n›r la r› için de ka lan De ve li, bu dö nem - Da niş mend Ga zi, za fer den son ra ken di -
de Gab dan ya (Ga ba da ni a) ola rak ad lan - si ne ik ta ola rak ve ri len Si vas’› zapt et ti.
d› r›l m›ş t›r. Bi zans hâ ki mi ye ti so nu na ka - Da ha son ra Amas ya, To kat, Nik sar, Ço -
dar bu ad la an› lan böl ge nin Türk hâ ki mi - rum, El bis tan, Kay se ri ve De ve li’yi ken di
ye tiy le De ve lü ad›y la an›l ma ya baş lan d› - top rak la r› na kat t›. Böy le ce Da niş mend
ğ› n› gö rü yo ruz. Türk le rin Ana do lu’yu fet - Ga zi’nin yap m›ş ol du ğu bu fe tih ha re ket -
het tik ten son ra yer leş tik le ri böl ge le re yer le ri ne ti ce sin de De ve li, Türk hâ ki mi ye ti -
ad› ver me de boy, oy mak ve şa h›s ad la r›n - ne geç miş ol du (1071).
dan ya rar lan d›k la r› bi lin mek te dir. Böl ge - De ve li da ha son ra s› ra s›y la Ana do lu Sel -
ye De ve li ad› n›n ve ril me si nin se be bi bu çuk lu, Erat na ve Ka d› Bur ha ned din Ah -
an la y›ş ve ge le nek te ya tar. XI. yüz y›l da med Dev le ti s› n›r la r› için de kal d›. Bil has -
De ve li’ye ge len Yö rük-Türk men züm re - sa Ana do lu Sel çuk lu Sul ta n› II. ‹z zed din
sin den De ve lü oğul la r› bu ra ya ken di ad la - Key kâ vus ile kar de şi IV. Rük ned din K› l› -
r› n› ver miş ler dir. De ve li’nin ta ri hi ilk ça - çars lan ara s›n da ki taht mü ca de le sin de
ğa ka dar uza n›r. De ve li’ye bağ l› olan De ve li Su ba ş› s› önem li bir rol oy na d›.
Frak tin Köyü ve çev re sin de ya p› lan ar ke - Develi, Bey lik ler Dö ne min de Dul ka di ro -
olo jik ka z› lar so nu cun da el de edi len bul - ğul la r›* ve Ka ra ma no ğul la r› ara s›n da s›k
gu lar, böl ge nin Hi tit ve Frig ler Dö ne min - s›k el de ğiş tir di.
de önem li bir mer kez ol du ğu nu or ta ya Fa tih Sul tan Meh med Dö ne min de bu
koy muş tur. De ve li ve çev re si, Ka niş ve mü ca de le ye Os man l› Dev le ti de ka t›l d›.
Me zo po tam ya’y› bir bi ri ne bağ la yan yol - 1468’de Fa tih, 1474’te de Ge dik li Ah med
lar üze rin de bu lun du ğu için Asur Ti ca ret Pa şa ta ra f›n dan ya p› lan iki se fer so nu -