Page 449 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1
P. 449

450 / DEV                           KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

                                                                            Ko lo ni le ri* Dev rin de Ana do lu, Su ri ye ve
                                                                            Me zo po tam ya  iliş ki le ri  ba k› m›n dan  ol -
                                                                            duk ça fa al du rum day d›. De ve li, Hi tit ve
                                                                            Frig  hâ ki mi yet le rin den  son ra  MÖ
                                                                            330’da baş la y›p MS 17’de so na eren Ka -
                                                                            pa dok ya  Kral l› ğ›’ndan  son ra  Ro ma,  ar -
                                                                            ka s›n dan da Bi zans hâ ki mi ye tin de kal d›.
                                                                            VII.  yüz y› la  ge lin di ğin de  ‹s lam  or du la r›
                                                                            Kay se ri  ve  çev re si ne  ka dar  iler le di ler.
                                                                            VIII ve IX. yüz y›l lar da Kay se ri, ‹s lam or -
                                                                            du la r›  ta ra f›n dan  ku şa t› l›p  ver gi ye  bağ -
                                                                            lan d›. Büyük ihtimalle De ve li de bu ge liş -
                                                                            me ler s› ra s›n da Kay se ri’yle bir lik te ‹s lam
                                                                            or du la r›  ta ra f›n dan  zapt  edil di.  Bi zans
                                                                            ku man da n› Pho kas’›n 963’te Ab ba si le re
                                                                            kar ş› ka zan d› ğ› za fer so nu cun da Kay se ri
                                                                            ve çev re si tek rar Bi zans’›n eli ne geç ti.
                                                                            Bü yük Sel çuk lu Dev le ti ku rul duk tan son -
            Develi - havadan genel görünüm (Alparslan)                      ra Türk men ler, Ana do lu yö nün de ak›n lar
                                                                            ya pa rak do ğu da F› rat Hav za s›’n dan Or ta

                                       olup  De vel lü  kul la n› m› na  ol duk ça  az  Ana do lu’da  K› z› l›r mak-Ye şi l›r mak  hav -
                                       rast lan mak ta d›r. De ve li’nin Türk hâ ki mi -  za la r›n da  fe tih  ha re ket le ri ne  gi riş ti ler.
                                       ye ti  ön ce si  ta ri hi,  Es ki  Bronz  Ça ğ› na  Or ta  Ana do lu’ya  ya y› lan  Türk men ler,
                                       (MÖ  2500-2000)  ka dar  git mek te dir.  1067’de  K› z› l›r mak  Va di si’ni  ta kip le
                                       Böl ge ye hâ kim olan Hi tit* ve Frig ler* Dö -  Kay se ri’yi fet het ti ler.
                                       ne min de, De ve li’ye ne ad ve ril di ği bi lin -  1071 Ma laz girt Za fe ri’nden son ra Sul tan
                                       me mek te dir.  MÖ  546’dan  iti ba ren  Pers  Al pars lan’›n  em riy le  Sel çuk lu  ko mu tan -
                                       hâ ki mi ye tiy le  bir lik te  Or ta  Ana do lu’ya  la r› Ana do lu’da ki fe tih ha re ket le ri ne de -
                                       Ka pa dok ya  ad›  ve ril miş tir.  Ka pa dok ya  vam et ti ler. Bu ko mu tan lar dan bi  ri olan
                                       s› n›r la r› için de ka lan De ve li, bu dö nem -  Da niş mend Ga zi, za fer den son ra ken di -
                                       de Gab dan ya (Ga ba da ni a) ola rak ad lan -  si ne  ik ta  ola rak  ve ri len  Si vas’›  zapt  et ti.
                                       d› r›l m›ş t›r. Bi zans hâ ki mi ye ti so nu na ka -  Da ha son ra Amas ya, To kat, Nik sar, Ço -
                                       dar bu ad la an› lan böl ge nin Türk hâ ki mi -  rum, El bis tan, Kay se ri ve De ve li’yi ken di
                                       ye tiy le De ve lü ad›y la an›l ma ya baş lan d› -  top rak la r› na  kat t›.  Böy le ce  Da niş mend
                                       ğ› n› gö rü yo ruz. Türk le rin Ana do lu’yu fet -  Ga zi’nin yap m›ş ol du ğu bu fe tih ha re ket -
                                       het tik ten son ra yer leş tik le ri böl ge le re yer  le ri ne ti ce sin de De ve li, Türk hâ ki mi ye ti -
                                       ad› ver me de boy, oy mak ve şa h›s ad la r›n -  ne geç miş ol du (1071).
                                       dan ya rar lan d›k la r› bi lin mek te dir. Böl ge -  De ve li da ha son ra s› ra s›y la Ana do lu Sel -
                                       ye De ve li ad› n›n ve ril me si nin se be bi bu  çuk lu, Erat na ve Ka d› Bur ha ned din Ah -
                                       an la y›ş  ve  ge le nek te  ya tar.  XI.  yüz y›l da  med Dev le ti s› n›r la r› için de kal d›. Bil has -
                                       De ve li’ye ge len Yö rük-Türk men züm re -  sa Ana do lu Sel çuk lu Sul ta n› II. ‹z zed din
                                       sin den De ve lü oğul la r› bu ra ya ken di ad la -  Key kâ vus ile kar de şi IV. Rük ned din K› l› -
                                       r› n› ver miş ler dir. De ve li’nin ta ri hi ilk ça -  çars lan  ara s›n da ki  taht  mü ca de le sin de
                                       ğa  ka dar  uza n›r.  De ve li’ye  bağ l›  olan  De ve li  Su ba ş› s›  önem li  bir  rol  oy na d›.
                                       Frak tin Köyü ve çev re sin de ya p› lan ar ke -  Develi, Bey lik ler Dö ne min de Dul ka di ro -
                                       olo jik ka z› lar so nu cun da el de edi len bul -  ğul la r›* ve Ka ra ma no ğul la r› ara s›n da s›k
                                       gu lar, böl ge nin Hi tit ve Frig ler Dö ne min -  s›k el de ğiş tir di.
                                       de  önem li  bir  mer kez  ol du ğu nu  or ta ya  Fa tih  Sul tan  Meh med  Dö ne min de  bu
                                       koy muş tur.  De ve li  ve  çev re si,  Ka niş  ve  mü ca de le ye  Os man l›  Dev le ti  de  ka t›l d›.
                                       Me zo po tam ya’y› bir bi ri ne bağ la yan yol -  1468’de Fa tih, 1474’te de Ge dik li Ah med
                                       lar üze rin de bu lun du ğu için Asur Ti ca ret  Pa şa  ta ra f›n dan  ya p› lan  iki  se fer  so nu -
   444   445   446   447   448   449   450   451   452   453   454