Page 453 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

454 / DEV KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

ğu ya pan De ve li li bir Er me ni’ye rast la -
mak müm kün dü.
XIX. yüz y›l da De ve li’nin sa hip ol du ğu
nü fu sa ge lin ce, bu dö nem de De ve li’de
bu lu nan ai le le rin sa hip ol du ğu ço cuk sa -
y› s› or ta la ma 3’tür. Bu sa y› ya an ne ve ba -
ba sa y› s› n› ek le di ği miz de “Os man l›’da
bir ha ne 5 ki şi den iba ret ti.” şek lin de ge -
nel ka bul le re uy gun bir so nu cun De ve -
1940ʼlarda Develi (Fokay-Koçbel) li’de de mev cut ol du ğu nu gö rü rüz.
Os man l› Dev le ti’nde ilk nü fus sa y› m›
ben zer bir du rum söz ko nu suy du. 1830’da ya p›l d›. An cak bir kaç sey ya h›n
De ve li’de ya şa yan hem Müs lim hem de ver di ği ba z› bil gi ler d› ş›n da bu dö nem de -
gay ri müs lim halk ti ca re te yat k›n d›. Ter zi, ki De ve li nü fu su hak k›n da sağ l›k l› bil gi le -
ka sap, es ki ci, ka lay c›, haf faf (kun du ra c›) re sa hip de ği liz. Bu ko nu da ki ilk bil gi le re
ve ku yum cu es na f› Bü yük kül lük, Ka sap - 1870’li y›l la r›n so nun da An ka ra Vi la ye ti
ha ne, Er me ni Çar ş› s› ve Yo ğurt pa za r› Sal na me le ri’nden ula ş› yo ruz. Bu na gö re
çar ş› la r›n da fa ali yet gös te ri yor lar d›. Av - 1878’den 1914’te ya p› lan nü fus sa y› m› na
ru pa ül ke le rin den ge le rek ka pi tü las yon - ge lin ce ye de ğin 36 y›l l›k za man di li min -
la r›n ver di ği im kân lar dan ya rar la na rak de De ve li’nin top lam nü fu su 32.282’den
Os man l› ül ke sin de ti ca ret ya pan ve ken - 49.128’e yük sel miş tir ki ara da ki fark
di le ri ne “Müs te min Tüc car” ad› ve ri len 16.846’d›r. Bu oran nü fu sun % 20,8 ora -
ec ne bi tüc car lar, Kay se ri’de ki ve kil le ri n›n da art t› ğ› n› gös ter mek te dir. Cum hu ri -
ve ya or tak la r› ara c› l› ğ›y la De ve li’de ki yet Dö ne min de ya p› lan ilk nü fus sa y› m›
tüc car lar la ti ca ri iliş ki ler de bu lun du lar. olan 1927 y› l› sa y› m›n da De ve li’nin mer -
XIX. yüz y› l›n son la r›n da De ve li’de ser - kez nü fu su 9506 iken, na hi ye ve köy le -
ma ye bi ri ki mi olan, ti ca ret te ön pla na ç› - rin de dâ hil ol du ğu top lam nü fus
kan, Er me ni ler ve Rum lar dâ hil ol mak 51.074’tür. 1927’den 1980’li y›l la ra ge lin -
üze re pek çok kim se ye borç pa ra ve re bi - ce ye ka dar De ve li’nin nü fu sun da cid di
len bir Türk tüc car züm re si doğ du. Bun - bir ar t›ş ol ma m›ş t›r. Bu nun te mel ne de ni
lar vak tiy le II. Mah mud Dö ne min de or ta - göç tür. 1950’li y›l lar dan iti ba ren De ve li
ya ç› kan Be rat l› Hay ri ye Tüc car la r› n›n baş ta ‹s tan bul ol mak üze re çe şit li il le re
tem sil ci le riy di ler. De ve li’de bu lu nan es - yo ğun bir şe kil de göç ver miş tir. 1970’li
na f›n bir gru bu De ve li d› ş›n da, özel lik le y›l la r›n so nuy la 1990’l› y›l la r›n ba ş›n da
‹s tan bul’da mes lek le ri ni ic ra et me yo lu - De ve li’de ya p› lan ba z› sa na yi ya t› r›m la r›
nu seç ti. De ve li’den ‹s tan bul’a gi den De ve li’nin d› şa r› ya göç ver me si ni dur du -
halk, ‹s tan bul’un Par mak ka p›, Kum ka p›, ra ma m›ş t›r.
Üs kü dar, Ge dik pa şa, Ga la ta, Un ka pa n› De ve li’de Mer kez İl çe d› ş›n da Ga zi, Sin -
ve Ak sa ray semt le rin de ku yum cu luk, haf - del hö yük, Ş›h l› ve Zi le ol mak üze re 4 bel -
faf l›k, taş ç› l›k (ya p› us ta s›) ve ame le lik de, 46 köy ve 7 mez ra bu lun mak ta d›r. ‹l -
yap t› lar. Özel lik le ‹s tan bul’un su ve ka na - çe nin 2007 Nü fus Sa y› m›’na gö re top -
li zas yon iş le ri nin bü yük bir bö lü mü De - lam nü fu su 65.695 iken İl çe Mer ke zi nü -
ve li li su-yol cu lar› ve la ğ›m c› lar› ta ra f›n - fu su ise 36.121’dir.
dan yü rü tü lü yor du. Ç› ra ğan Sa ra y›, Aya - De ve li’de eği tim dü ze yi Tür ki ye or ta la -
sof ya ve Sul tan Ah met ca mi le ri nin su- ma s› n›n üze rin de dir. De ve li do ğum lu
yol cu la r› De ve li liydi. Su-yol cu ba ş› ve La - olan lar ara s›n da yük se köğ re nim ya pan -
ğ›m c› Ket hü da s›, De ve li li su-yol cu la r› ve la r›n ora n› n›n da ol duk ça yük sek ol du ğu
la ğ›m c› la r› ara s›n dan se çil miş tir. De ve li li bi lin mek te dir. Fa kat iş im kân la r› k› s›t l›
gay ri müs lim tüc car lar dan ise yurt d› ş› na ol du ğu için yük se köğ re nim gö ren genç -
ç› kan lar olu yor du. Ku düs’te kun du ra c› - le rin bü yük bir bö lü mü baş ka kent le re
l›k, Mar sil ya’da yu mur ta ko mis yon cu lu - yer leş mek te dir. K› sa ca s› De ve li pek çok