Page 135 - kayseri-medeniyetlerin-besigi

erciyes Dağı | erciyes Dağı’nın anlamı
mount ercIyes | the meanInG of mount ercIyes 135

Tekir yolu üzerinde bulunan bir yazıtta: “Anadolu’nun en yüksek Erciyes' first name is “Harkasos” in Hittite language. Harkasos means
dağı Harkarus.” cümlesinin yer alması, bu görüşü doğrulamaktadır “white, silver–brilliant, white–mountain”.
ve Harkarus ile Erciyes’i eşitlemektedir. Bu isim, Grek diline “Argaios, In a inscription on the way to Tekir; the presence of the sentence
Argaios–Oros” olarak geçmiştir. “Harkarus, the highest mountain of Anatolia”, confirms this view and equals
Hitit Kumarbi destanından sonra, Grek mitolojisinde de bu dağdan Harkarus and Erciyes. This name is called “Argaios, Argaios–Oros” in Greek.
bahsedilmektedir. Büyük Kilikya’nın yüz başlı ejderi Typhus, Zeus’un After the epic of Hittite Kumarbi, it mentions this mountain in Greek
Olimpos’unu Argaios’un eteklerine yerleşmiştir. Bu olay bize Kilik- mythology. Typhaus, dragon of the great Kilikya settled on the skirts of
yalılar arasındaki eşitlemeyi göstermektedir. Zeus sürekli şimşekler Zeus's Olympus of Argaioss. This event shows us the equilibrium between
fırlatır. Typhus ise ona volkanlar püskürtür. Ancak, sonunda ejder the people of Kilikya. Zeus throws constant lightning. Typhaus sprays
yenik düşerek dağın dibine fırlatılır. him volcanoes. However, eventually the dragon falls to the bottom of
Büyük Kyros zamanında Anadolu’nun fethedilmesi ve Darius the mountain.
zamanından başlayarak İranlaştırılması sırasında da dağın yakınlarına It is clearly understood in the historical sources that the conquest
ateşgedelerin kurulduğu ve bu kültün volkanik Erciyes’le ilişkisinin of Anatolia during the Great Cyrus and the beginning of Darius and the
arttırıldığı yine tarihi kaynaklarda ifade edilmektedir. establishment of fire gates near the mountain during the Iranianization
Nezahat Baydur ve Kurt Bittel, burasının dağ tanrılarına ait olduğu and the increase in relation to this cult volcano Erciyes.
görüşünü ileri sürmektedir. Maximus Tyrius: “İlk insanlar Zeus’a dağ Nezahat Baydur and Kurt Bittel put forward the view that this place
tepelerinde, Olympos ve İda’da, göğe yakın bütün dağlarda heykeller dikti- belongs to the mountain gods. Maximus Tyrius says that “the first people
ler.” demektedir. Heredot, İranlılar’ın yüksek dağ tepelerinde, kurban erected statues on the mountain hills to Zeus, all the mountains near Olym-
adadıklarını bildirmektedir. pus and Ida”. Herodotus, tells that Iranians present victims to their gods
on mountains.
ERCIYES DAĞI’NIN ANLAMI
Erciyes Dağı’nın anlamı; hep “ululuk, yücelik, burç, erişilmezlik, THE MEANING OF MOUNT ERCIYES
sütana, doğurgan ana, Tanrı tahtı, Tanrı yüceliği, Tanrı’nın oturduğu The maning of Erciyes has always been related with “glory, mighty,
yer” anlamına gelen isimlerden oluşmuştur. Hurriler; dağı, tanrıları fertile mother, throne of the god, glory of the god, the place where god sit”.
“Namni”ye benzetip “ana, sütana, doğurgan ana”; Hititler ona “beyaz, Huris: likened the mountain to their god “Nemni” and called it “mother,-
muhteşem, parlak dağ” anlamına gelen “Harkaros, Hargaia, Harkasos” fertile mother”; Etis called it “Arga-Erga” meanning volcano, Hittites called
Romalılar Erciyes Dağı’nı tanrıları Apollon’a benzeterek “Argais” şek- “Harkaros, Hargaia, Harkasos” meaning “White, glorious silver mountain”,
linde isimlendirmişlerdir. Argos sözünün hangi dile ait olduğu, bugün Romans likened Mount Erciyes to their god Apollon and called it “Argais”.
tam tespit edilememiştir. The Word “Argos” has not been related to any known language.
Atatürk’ün Erciyes adını, Türkçeye bağlayan bir etimoloji denemesi There is an etymology experiment of Atatürk for the name Erciyes
bulunmaktadır. Adın “Erc” bölümünü, “burç” hakimiyet, ululuk ve to Turkic. Atatürk, who is interested in the word “Erk” which means
kale” anlamlarına gelen “Erk” sözüyle ilişkilendiren Atatürk, “–iyes” “Erc” part of the name, “horoscope” dominance, holiness and fortress”,
bölümüne de nispet anlamı yüklemiş ve kelimenin tamamını “ululuk means” part of the world” and means “a notion expressing holiness and
ve hakimiyet ifade eden bir mefhum” şeklinde açıklamıştır. dominance” It discloses.
Günümüzde çok geniş bir kullanım alanı bulan Erciyes adı, tama- Today, Erciyes name, which finds a very wide usage area, is a name
men Türk kültürüne ait bir addır. belonging to Turkish culture.
Kapadokya krallarından birinin oğlu olduğu rivayet edilen nebilerden It is also said that a son of the Cappadocian kings “Prophet Cercis” is
“Cercis Aleuyhisselam”a nispetle, “Ercis” lafzından alındığı söylenir. Bu called “Ercis”. In this chaos, the word has not been included in 1928 dic-
karışıklığa rağmen, 1928 İmlâ Lugâtı’nda yer almamış, daha sonraki tionay and it is included in later publications as Erciyeş”, and then with the
dönemlerde basılan Türk Dil Kurumu İmlâ Kılavuzlarında “Erciyeş”, local pronunciation “Erciyes”. Having too many names, “Argeos, Argaeus,
daha sonra Kayseri ağzındaki kullanımıyla “Erciyes” olarak yazılmıştır. Argaios, Cebel–i Ercîs, Erceyiz, Erciyas, Erciyaş, Erciyesş,” are some of them.
Çok sayıda isme sahip olan Erciyes’in diğer adları; “Argeos, Argaeus,
Argaios, Cebel–i Ercîs, Erceyiz, Erciyas, Erciyaş, Erciyeş,”dir.