Page 87 - kayseri-medeniyetlerin-besigi
P. 87
kenDini kuran şeHir | kentleşme
the cIty that BuIlds Itself | urBanIzatIon 87
KENTLEŞME VE BELEDIYECILIK
KENTLEŞME
Türk kent planlamasının başlangıcı, Tanzimata kadar indirgenir.
Bu dönemde klasik Osmanlı şehirciliği, geleneksel kalıplarının dışına
çıkarak, yeni bir evreye girmiştir. Osmanlı Devleti için değişimin yolu,
Batılılaşma ve Modernleşmeden geçiyordu. Batılı ve modern kent
biçimlenmesi, o dönemde Avrupa’da ve özellikle Paris’te yaşanıyordu.
Fransa’da başlayıp, Latin Amerika ve Uzakdoğu’ya sıçrayan ve bütün
dünyayı saran “Parisleşme Hareketi”, kısa sürede Osmanlı ülkesini
de etkisi altına almıştır. Osmanlı kentlerinin Parisleşmesi için 1860
sonrasında Haussmann tarzı uygulamalara başlamıştır. Yeni dönemde
İstanbul, Kahire, İzmir, Bursa, Edirne, Selanik, Beyrut gibi büyük kent-
lerin fiziki görünümü değişime uğramaya başladı. Özellikle kozmopolit
şehirlerin bu değişimden öncelikle etkilenmesi kaçınılmazdı. Tanzi-
mattan Cumhuriyet’e kadar Ankara, Antep, Konya, Kayseri, Erzurum
gibi eski ticaret merkezlerinde mekansal yapı değişimi daha geç, yavaş
ve sınırlı olmuştur.
Düşünülen imar hareketleri için gerekli imar hukuku da, bu
yıllarda oluşturulmuştur. 17 Mayıs 1839’a “İlmühaber” 13 Mayıs 1848
“Ebniye Nizamnâmesi ve Ebniye Beyannâmesi”, 1863 “Turuk ve Ebniye
Nizamnâmesi” bu hukukî alt yapıyı oluşturan kanunlardır. 1882 yılında
URBANIZATION AND MUNICIPALITY
URBANIZATION
The beginning of Turkish city planning dates back to Tanzimat. In
this period, the classical Ottoman urban planning entered into a new
phase, out of traditional patterns. The way of change for the Ottoman
State was going through westernization and modernization. The western
and modern urban formation was at that time in Europe and especially
in Paris. The “Parisization Movement”, which started in France, leaped to
Latin America and the Far East and enveloped the whole world, quickly
affected the Ottoman territory. Ottoman cities began to apply the Hauss-
mann style after 1860 for Parisianization. In the new period, big cities
such as Istanbul, Cairo, Izmir, Bursa, Edirne, Salonica and Beirut started
to change. Especially cosmopolitan cities were inevitably affected first by
this change. The spatial structure change in the old trade centers such as
Ankara, Antep, Konya, Kayseri and Erzurum has been slower and limited
from Tanzimat till Republic.
Do the necessary urbanization process, related zoning law was also
formed in these years. On 17 May 1839 “İlmühaber”, on 13 May 1848