Page 13 - kayseri_turkuleri

Önsöz

Kayseri, milattan önce üç binli yıllara uzanan tarihî geçmişiyle her zaman önemli bir stratejik mer-
kez konumunda bulunmuştur. Aynı zamanda Hititlerden başlayarak Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı
ol¬mak üzere pek çok medeniyete ev sahipliği yaparak bugünlere kadar gelen oldukça zengin, çok kat-
manlı bir sosyal ve kültürel yapılanmayı da sağlamıştır. Hiç şüphesiz bunda Kayseri’nin konumu kadar
yetiştir¬diği âlim ve sanatkârların da rolü büyüktür.
Kültürel ve edebî açıdan baktığımızda ise Kayseri’nin kültürümüzün oluşumuna ve gelişimine önem¬-
li katkıları olmuştur. Yetiştirmiş olduğu şair ve yazarların yanında gerek ferdî gerekse anonim nitelikte
üretilen pek çok ürün/eser sayesinde de Türk sözel edebiyat geleneğinde değerli bir konuma ulaşmıştır.
Türkülerin de Kayseri’nin bu konumunda payı yüksektir. Dolayısıyla Kayseri türküleri üzerine ha-zır-
lanmış bu eserde, şu ana kadar Kayseri türküleri hakkında yapılmış tüm çalışmalar gözden ge-çirilerek
gerek türkülerden gerekse kaynakların müşterek tavırlarından hareketle türkülerimiz bir araya getiril-
miştir. Türkünün de doğası gereği çalışmada mümkün mertebe türkülerimiz “metin” ve “nota” özellik-
leriyle öne çıkarılmaya çalışılmıştır. Birinci bölümde, “Kayseri Türküleri Üzerine” başlığı altında türkü-
lerimiz incelemiştir. Burada Kayseri’den derlenmiş türküler, öncelikle yapı, işlev, tema ve ezgi özellikleri
yönüyle ele alınmaya çalışılmıştır. Sonrasında ise türkülerin icra ortamları, türkü icrasında kullanılan
çalgılar ve gerek ezgi gerekse güfte bakımından önemli yeri olan türkü icracıları (türkü yaratı¬cıları)
hakkında bilgiler aktarılmıştır. Bu sayede türküler üzerinden Kayseri’nin sosyo-kültürel bağlamı¬na da
bir kapı aralanmıştır. İkinci bölümde ise kaynaklardan derlediğimiz türküler bir araya getirilmiştir.
Türküler daha ziyade anonim bir niteliğe sahip sözlü kültür ürünleri olduğu için tamamının der-len-
mesine imkân yoktur. Şüphesiz Kayseri’de yapılacak saha araştırmalarında daha yüzlerce türkünün der-
lenebilmesi yüksek bir ihtimal dâhilindedir. Bizim çalışmamızda da daha ziyade Kayseri ve yöresinde
yapılan çalışmalardaki türküler ve oyun havaları bir araya getirilmiştir. Kaynaklardan derlenen türküler,
“Kırık Havalar” ve “Uzun Havalar” şeklinde iki başlık altında verilmiştir. “Kırık Havalar” da yine “No-
ta¬lılar” ve “Notasızlar” şeklinde iki alt başlıkta değerlendirilmiştir. Türküler mümkün mertebe kaynak-
taki şekliyle yöresel ağız özellikleri de korunarak aktarılmaya çalışılmıştır. Türkü metinlerinin alındığı
kay¬naklar ise “Kaynakça” kısmında gösterilmiştir.
Elinizdeki bu eserin meydana gelişinde BÜSAM Genel Koordinatörü Yusuf Yerli’nin teklifi, ısrarlı
ta¬kibi ve teşviki belirleyici olmuştur. Kendisine teşekkür ediyoruz. Ayrıca eklerde yazılarına yer verdi-
ğimiz Dursun Çiçek, Halit Erkiletlioğlu ve Bayram Bilge Tokel hocalarımıza da kıymetli katkılarından
dolayı minnettarız.
Bizi böyle bir eserin yayınlanması konusunda katkılarından dolayı Kayseri Büyükşehir Belediyesi
Başkanı Sayın Memduh Büyükkılıç Bey’e ve eserin yayımlanmasında emeği geçen tüm Büyükşehir Bele-
diyesi çalışanlarına teşekkürü ödenmesi gerekli zevkli bir borç biliriz.

Dr. Erol AKSOY – Dr. Erhan ÇAPRAZ
Kayseri, 04.11.2018