Page 119 - kayseride_ticaret_ve_sanayi

Kayseri’de Ticaret ve Sanayi

Ticaret

Cumhuriyetle birlikte tüm ülkede olduğu gibi Kayseri’de de ticaret ve sanayi haya-
tında bir canlanma başladı. Altyapıya ağırlık verildi. Kayseri sanayisi ve ticaretindeki
gelişmenin en önemli etkeni bu altyapı yatırımları ve kamu ağırlıklı imalat sanayi
olmakla birlikte, Kayseri halkındaki, adeta genetik diyebileceğimiz girişimcilik ruhu
ve özel sektör yatırımları bu canlanmada önemli bir rol oynadı. Osmanlı Dönemi’nde
“ikinci kategoride iller” sınıfına düşen Kayseri, Selçuklu Dönemi’nin o canlı ticaret
hayatına kavuşmaya başladı. Biliyorsunuz, Selçuklu’nun Antalya-Konya-Aksaray-Niğ-
de-Kayseri-Sivas-Erzurum ekseninde kümeleşen ticari hayat Osmanlı Dönemi’nde eksen
kaymasına uğradı, deniz ağırlıklı Selanik, İstanbul, Bursa, İzmir, Lübnan başat şehirler
oldu. Tabii, bunda deniz ulaşımının getirdiği kolaylıklar önemli rol oynadı.
“Sekizinci İzmir Fuarında Kayseri” (1938) başlıklı broşürde Kayseri Ticaret Odası
tanıtılıyor ve burada geçen şu tespiti, o günlerin Türkiye’sini ve haliyle Kayseri’yi az da
olsa tanıtması açısından anlamlı olsa gerek: “Dış ve içteki ticari hayatın gün geçtikçe
gözle görülür inkişafında ticaret odalarının mühim rolleri vardır. Bilhassa, ihracatçıları
ve ihraç maddeleri bol olan odaların bu hususta gördüğü vazifeler ticaretimizin inkişaf
ve intizamını artırmıştır. Kitre, cehri, acı çekirdek, yapağı, yonca ve saire gibi maddeleri
bol ve milli sanayi mamulatından kaput bezi, yünlü kumaşlar ve nadide halıları zengin
olan Kayseri’nin ihracat ve mahsulat işlerinde, odamız memleketin yüksek menafini
ve mahsullerimizin değerini büyük bir hassasiyetle düşünerek vazifesini hakkı ile
yapmaya çalışmaktadır.”
Ticaretin tarihi, insanlık tarihi kadar eski… İnsanlar alıp-satmak ve bundan kazanç
elde etmek istemiş. Bu amaçla, bir çok zorluğa maruz kalmış, hayatları pahasına, şehir-
leri, ülkeleri, kıtaları aşmış; coğrafi keşifler yapmış. Yine bu amaçla pazar, bedesten,
çarşı, işyeri, han, arasta, site, iş merkezi, küçük sanayi siteleri, organize sanayi bölgeleri,
serbest bölge hasılı kelam “işyeri” kurmuş. Bazen bu yerler, seyyar olmuş, geçici olmuş.
Sonuçta; ticari ve sanayi aktivitelerini gerçekleştirebilmek için isimleri ve işlevleri farklı
da olsa mekanlar oluşturmuş. O nedenle ticaretin tarihi, yerleşik insanın tarihi kadar
eskilere gider.

Günümüzde gelinen noktayı değerlendirebilmemiz için, “Erken Cumhuriyet” dönemi
Kayseri’si ile ilgili ufak bir bilgi vereceğim. Kayseri Ticaret ve Sanayi Odası, 1938 yılında,
“Sekizinci İzmir Fuarı”na katılmış. Bu nedenle yayınlanan, “Sekizinci İzmir Fuarında

119