Page 114 - kayseride_ticaret_ve_sanayi

Kadir Dayıoğlu
1970’lerin ortasında (1974), çoğunluk hissesine sahip olan madenci Aslan Tokoğlu’nun
yönetimine geçtiğini görüyoruz.
Tokoğlu, başarılı bir iş adamıydı. Pınarbaşı’nda 1926 da doğmuştu. Aslen maden-
ciydi. Bankayı, ulusal plana taşıyabilmek için çok gayret gösterdi. Dönemin ünlü ticaret
hukuku profesörlerinden, hemşerisi Hayri Domaniç, eski Kayseri Milletvekili Mehmet
Altmışyedioğlu, avukat Ali Bekarlar gibi insanlarla çalışmaya başlamasına rağmen
başarı elde edemedi. Nitekim, Altmışyedioğlu’nun ani ölümünü, Tasarruf Mevduat
Sigorta Fonu (TMSF) ile yaşanan sıkıntılardan kaynaklandığını söylenir.

Bankanın Tokoğlu’na geçişinin ilginç hikâyesi var. Hikâyeyi, bir ara bankanın hukuk
müşavirliğini de yapan Ali Bekarlar şu şekilde vermişti: “1974 yılında Taşucu’nda/Mersin
gemi yüklerken, Ereğli Demir Çelik’ten gelen bir telefonda, İşçi Kredi Bankası’nın 480
bin liralık icra ödemesi tebligatı bildirilmiş. Buna çok üzülen Tokoğlu, Ereğli’ye gider, 35
milyon tutarındaki istihkakını alır Kayseri’ye döner. Bankanın ‘1 liralık kurucu hissesini’
100 liradan almaya başlar. Bunun için de Kayseri Belediyesi’nin hoparlörlerinden üç
gün anons bile yaptırtır. Üç gün içerisinde yüzde 68 hisseye sahip olur. Emin Hattat’ın
elinde bulunan yüzde 22’lık hisseyi de 10 gün içerisinde portföyüne geçirir. Artık, 480
bin lira alacağı için haciz gönderen bankanın tamamını kontrol altına almıştır.”
Bankanın satışı da ilginç. Yine Bekarlar anlattı: “O tarihteki genel müdür ile İstanbul
şube müdürü anlaşır, 1’er milyon sermayeli üç şirkete 100’er milyon liralık nakti kefalet
verirler. Tokoğlu murahhas aza olarak yetkisini kullanır, ikisini de görevden alır. Hak-
larında gerekli işlemler yapılsın diye banka teftiş heyeti meclisine dosyaları gönderir.
Bankayı satması için de Çukurova Holding Genel Koordinatörüne ricada bulunur. Bu
da birer İzmir şirketi olan Adayar ve Nişkoz firmaları ile anlaşır. Tokoğlu, satış fiyatını
onaylar. Sonuçta bankanın, 1983’den itibaren, başlıca ortakları Nişkoz Holding A.Ş. ile
Adayar Ticaret Limited Şirketi’dir. Merkezi de İstanbul’a taşınmıştır. Banka, bunların
aracılığı ile Mustafa Kemal Derinkök’ün yönetimine geçti.”

Bekarlar, bir başka ilginç bilgiyi daha verdi: “Banka, devirden önceki yıllarda Banker
Kastelli’den yüzde 35 faizle 1 milyar lira nakit para alır. Teminatı da o yıllarda yönetim
kurulu başkanlığı görevini yürüten Ahmet Turan ile müştereken verirler. Bu parayı da
yüzde 70 ile plase ederler, bankaya. Bundan dolayı da kâr sağlarlar.”

Bankanın ortaklarından Sümerbank, Ziraat Bankası ve İş Bankası’nın payları gide-
rek yönetimi etkilemeyecek denli azalmıştı. Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu (TMSF) el
koydu. Borçları/alacakları nedeniyle dönemin yöneticileri, deneticileri ticaret ve ceza
mahkemelerinde (İstanbul/Kayseri) yargılandılar. (Kaynak: Ali Bekarlar ve Kısmen
Yurt Ansiklopedisi)

114