Page 113 - kayseride_ticaret_ve_sanayi

Kayseri’de Ticaret ve Sanayi
-İmamzade Mehmet Bey. Orta büyüklükte arazi sahibi, hayvan taciri; İttihat ve
Terakki mensubu.
-Uşşakizade Osman Zeki Bey. Orta büyüklükte arazi sahibi. Birinci TBMM’de mebus,
İttihat ve Terakki mensubu.
-Mehdizade Mazhar Bey. Jandarma subayı, İttihat ve Terakki mensubu.

-Gözübüyükzade Sabit Efendi. Şeriye Mahkemesi başkâtibi, İttihat ve Terakki men-
subu, Birinci TBMM’de mebus.

-Bahçecizade Hacı Mehmet Efendi. Orta büyüklükte toprak sahibi, İttihat ve Terakki
Mensubu, belediye meclisi üyesi.

Bankanın sermayesi 50 bin Osmanlı Lirası. 1920’de sermayenin 7 bin lirası ödenmiş
durumda. 1928 yılında yapılan yazışmalardan sermayenin 12.702 lirasının ödendiği
anlaşılmakta. Banka, Kurtuluş Savaşından sonra faaliyete geçirilememiş. 1928 yılında
Kayseri İktisat Müdürlüğü tarafından banka aleyhine fesh ve tasfiye davası açılmış.”
(Yurt Ansiklopedisi Ökçün, 1975)

İşçi Kredi Bankası
Kayseri’nin yerel bankası İşçi ve Kredi, Sümerbank, Ziraat Bankası ve Türkiye İş
Bankası’nın da payları olan çok ortaklı bir kuruluştu. 1954 yılında 3 milyon TL sermaye
ile kurulan banka, uzun yıllar tek şube ile idare etti. Banka, yine uzun yıllar genel
müdürlük yapan merhum Rifat Gönen ile anıldı. Hatta, “Onun” bankası olarak bilinirdi,
kamuoyunda. Gönen ise, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi mezunuydu.

Banka, “paraya”, “teminat mektubuna” vs. ihtiyacı olan esnaf, tüccar, sanayici, çalışan
için bir “can simidi” gibi görev yapardı. Çok sanayi tesisinin kurulmasında ön ayak oldu;
sınırlı sorumlu özellikle yapı kooperatiflerinin “hesaplarının” açıldığı bir bankaydı. O
dönemlerde, mesela, Kayserispor’un resmi olmayan kasasıydı; “para temini” için, “hatır
senetleri”, yeni hesap açılan bir ya da başkaları üzerinden “ıskonto” edilirdi. Banka bir
sıçrama yapamadı, uzun yıllar.
Daha sonra Adana, Ankara, Niğde’de, İstanbul’da, Pınarbaşı’nda, Develi, Şarkışla’da
şube açmasına; İstanbul şubesi için yine İstanbul’da (Hilton Oteli) görkemli bir “tanıtım
kokteyl” vermesine rağmen, değişen yeni bankacılık konseptine ayak uyduramadı;
1980’lerin başında yaşana “banker skandallarının” ortasında buldu kendisini.
1982’de, bankanın nominal sermayesi 100 milyon TL’den 4 milyar TL’ye yükselti.
Başlangıçta, kamu ağırlıklı, çok ortaklı olan banka, zamanla bu niteliği yitirerek, Tür-
kiye’de ki genel eğilime koşut özel kişi ve kuruluşların denetimine girmişti. Nitekim,

113