Page 14 - Selçuklu Uygarlığı Müzesi 1

xiii

açılmış olan bu Selçuklu kanalı halen çalışmaktadır. Suyun 1944’te kümbet kısmının alt ve üst kat döşemelerinin yenilen-
nereye gittiğini ise bilmiyoruz .”. Bazı kaynaklarda kazılar diği, yıkılan külahının onarıldığı, düşen taş kaplamaların yeni-
8
sırasında yapı çevresinde bulunan su künkleridir. Bu künklerin lendiği ; Mimar Ali Saim Ülgen, Tıp Tarihçisi A.Süheyl Ünver
14
diğer Selçuklu dönemi darüşşifalarda da bulunması nedeniyle ve Feridun Nafiz Uzluk’tan oluşan bir ekibin çalışmalarıyla
şifahane yakınlarında bir kaplıcadan sıcak suyu yapıya taşıya- Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 1955-56 yıllarında esaslı
rak merkezi ısıtma amacıyla kullanılmış olduğu düşünülebi- bir onarımdan geçirildiği bu sırada bimarhanenin temelinin
lir . Bu tespitler sonucunda ise yapının günümüze ulaşmayan bulunarak yapının tamamlandığı; 1960 yılında Milli Eğitim
9
bölümlerinin varlığından söz edilebilir. Yukarıda anlatılanlar Bakanlığı Müzeler ve Eski Eserler Genel Müdürlüğü’ne bağlı
ışığında yapının daha büyük olduğu, en azından geleneksel plan olarak Arkeolog Mahmut Akok yönetiminde rölövesinin çıka-
şemasına uymayan ve tek mekandan oluşan bugünkü hamam rıldığı, restorasyon projesinin hazırlandığı ve 1980 yılında
15
kısmına bakılarak hamamının daha büyük olduğu, yakınında Erciyes Üniversitesi tarafından elden geçirilerek Tıp Tarihi
veya bitişiğinde bir su yapısı veya kaynağı bulunduğu ve geliş- Müzesi olarak düzenlenerek 1982’de hizmete açıldığından ,
16
miş bir su sistemine sahip olduğu söylenebilir. 1991’de çatısının onarıldığı ve bugün hediyelik eşya satış yeri
Bugün Kayseri Büyükşehir Belediyesi’ne ait Selçuklu olan eskiden başhekim odası olarak adlandırılan odaya ahşap
Müzesi olarak hizmet eden yapının geçirdiği restorasyonlar zar, dolap ve sedirlerin, yıkılmakta olan geleneksel bir Kayseri
17
ve düzenlemeler T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kayseri Kültür Evi’nden taşındığından söz edilmektedir.
Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu dosyasında şöyle sıralan- Yukarıdaki tarihlerden yapının dönem dönem uzun yıllar
maktadır: boyunca boş ve bakımsız kaldığı, hiçbir müdahale ile karşılaş-
• 15.2.1970’de restorasyon, madığı anlaşılmaktadır.
• 8.7.1977’de genel onarım, Gevher Nesibe Medresesi ve Şifahanesi 2014 yılından beri,
• 26.5.1995’de çatı onarımı, Kayseri Büyükşehir Belediyesi’ne ait “Selçuklu Müzesi” olarak
hizmet vermektedir. Anadolu Selçukluların önemli yapılarını
• 27.4.2001’de genel onarım, barındıran bir kentte, alanında günümüze ulaşan tek örnek
• 13.12.2001’de genel onarım, olan ve yıllarca yok olmaya yüz tutmuş, ancak 750.yılında
• 25.1.2002’de çatı restorasyonu, tekrar hayata döndürülerek tüm bu olumsuzluklara rağmen
• 1.6.2006’da restorasyon, bugünlere ulaşmış bir yapıya bu işlevin verilmesi, yapının
• 29.4.2010’da zemin döşeme projesi, yaşaması ve gelecek nesillere aktarılması açısından çok olumlu
olmuştur. Müze, çağdaş müzecilik anlayışı ile planlanmış,
• 18.4.2013’de üst örtü projesi, Anadolu Selçuklu tarihinden Kayserideki Selçuklu eserlerine
• 23.12.2013’de mekan yerleşimi, kadar herşey çeşitli şemalarla veya elektronik olarak, vitrinler
• 9.1.2014’de mekan yerleşimi içinde sergilenerek bizlere aktarılmaya çalışılmıştır. Medrese
Bazı kaynaklarda ise yapının ilk onarımının 1669 yılında kısmının ana eyvanının yanında bulunan oda ise müzede geçici
vakıf mütevellisi İsmail Efendi’nin şahadeti ile Mimar Ömer sergilerin yapıldığı veya konferansların verildiği küçük bir salon
Beşe tarafından yaptırıldığı ; 1886’da ; 1899’da onarıldığı ; olarak düzenlenmiştir. Zaman zaman ana eyvan ve avlularda
11
12
10
1942’de Milli Eğitim Bakanlığı tarafından kapısının onarıldığı , çeşitli konser, sergi vb gibi etkinlikler de düzenlenmektedir.
13
Müzede sergilenen önemli eserler arasında 2014 yılında Kayseri
yakınındaki Anadolu Selçuklu sarayı Keykubadiye’den çıkan
8 Kılıç, Abdullah, Anadolu Selçuklu ve Osmanlı Şefkat Abideleri figürlü çiniler de bulunmaktadır.
Şifahaneler, ?, 2012, s.85.
9 Tekiner, Halil, Gevher Nesibe Darüşşifası: Ortaçağda Öncü Bir Tıp Dilerim şifahane ve medrese ile birlikte verilen fonksiyon
Kurumu, Kayseri, 2006, s.90; Ünver, Süheyl, Anadolu Selçuklularında da yıllar boyunca nesilden nesile doğru olarak aktarılır.
Sağlık Hizmetleri, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1972, s.24.
10 Tekiner, Halil, Gevher Nesibe Darüşşifası: Ortaçağda Öncü Bir Tıp
Kurumu, Kayseri, 2006, s.65; Kuru, Alev Çakmakoğlu, Fetih’ten 14 Tekiner, Halil, Gevher Nesibe Darüşşifası: Ortaçağda Öncü Bir
Osmanlı Dönemine Kadar Kayseri’de Türk Devri Mimarisi, Ankara, Tıp Kurumu, Kayseri, 2006, s.82; Önkal, Hakkı, Anadolu Selçuklu
1998, s.112. Türbeleri, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Kültür
11 Kılıç, Abdullah, Dünya Tıp Tarihinin Muhteşem Bir Abidesi: Kayseri Merkezi Yayını, No:91, Ankara, 1996, s.379.
Gevher Nesibe Şifahanesi ve Tıp Medresesi 1206, Medicalpark 15 Akok, Mahmut, “Kayseri’de Gevher Nesibe Sultan Darüşşifası ve
Hastanesi, 2007. Sahabiye Medresesi Rölöve ve Mimarisi”, Türk Arkeoloji Dergisi,
12 Tekiner, Halil, Gevher Nesibe Darüşşifası: Ortaçağda Öncü Bir Tıp Sayı: XVII-I, 1968, s.133-142; Tekiner, Halil, Gevher Nesibe Darüşşifası:
Kurumu, Kayseri, 2006, s.65; Kuru, Alev Çakmakoğlu, Fetih’ten Ortaçağda Öncü Bir Tıp Kurumu, Kayseri, 2006, s.66.
Osmanlı Dönemine Kadar Kayseri’de Türk Devri Mimarisi, Ankara, 16 Tekiner, Halil, Gevher Nesibe Darüşşifası: Ortaçağda Öncü Bir Tıp
1998, s.112. Kurumu, Kayseri, 2006, s.66;
13 Kılıç, Abdullah, Anadolu Selçuklu ve Osmanlı Şefkat Abideleri 17 Tekiner, Halil, Gevher Nesibe Darüşşifası: Ortaçağda Öncü Bir Tıp
Şifahaneler, ?, 2012. Kurumu, Kayseri, 2006, s.67.