Page 72 - 1 Cilt

lemişi süslemeler son zamanlara aittir. lan geometrik geçmeli ikinci bordür), bitkisel

Selçuklu geleneğini gerek teknikte gerekse süslemeler; (taç kapı kemerinde palmet dizile-
motiflerde yaşatan bu mihrabın konuyla ilgi- ri, harap vaziyetteki kabaralar, fikir vermekten
lenen sanat tarihçileri tarafından genel olarak uzak olsa da bunların da bezemeli olduklarını
XIII. yüzyıl sonlarına tarihlendirildiği görül- göstermektedir.) görülmektedir. Diğer kapılar-
mektedir. dan farklı olarak kuzey-doğu taç kapının basık
kemeri alt kısımda dilimlidir.
Mihrabın 1210-11 yıllarında yapılan tamir
sırasında camiye eklenmesini hemen bütün Malzeme ve teknik : Yapının beden duvar-
araştırmacılar erken olarak görmektedir. Bit- larında kesme taş kullanılmış olmakla birlikte
kisel motiflerin gelişmiş, irileşmiş, netleşmiş mihrabönü kubbesinde moloz taş örgü ve bu-
görünüşleri ve mozaik çini tekniğinde çok sa- nun üstünde kıvrılarak kubbenin tepesine kadar
yıdaki mihrab örneği, bu mihrabın XIII. yüzyıl çıkan taş basamaklar dikkati çekmektedir.
sonlarına tarihlenmesine sebep olmuştur. Bu Yapıda uygulanan kemerler genel olarak
açıdan düşünüldüğünde varılan sonuç pek de çift merkezli sivri kemerdir. Bunlar basit pro-
hatalı görünmemektedir. filli olarak birbirini takip ederek kalın ayaklara
Kölük camisi mihrabının gerek bezeme ve oturmaktadır. Kesme taştan yapılan bu kemer-
form, gerekse boyutlarının büyüklüğü ile ona- ler dışında hücre kapılarında yer alan basık ke-
rım tarihi dikkate alındığında 1335 yılı uygun merler yekpare taştan meydana gelmiştir.
görülmektedir. Kölük cami ve medresesinde farklı onarım
Minberi yakın zamanlara aittir. yıllarına ait farklı malzemeler dikkati çekmek-
tedir. Dış duvarlarında kesme taş kullanılmışsa
Minaresi; yapının çatısı üzerinde küçük avlu,
kubbe ile medresenin avlu açıklığının arasına da yer yer eğrilikler ve kaba bir işçilik kendini
sonradan yapılmıştır. Kayseri’de çok görülen göstermektedir. Batı duvarında yer alan pence-
köşk minare adı verilen tiptedir. Kare şeklinde relerin etrafındaki moloz taşlar hemen bütün
altı sütun kaş kemerlerle birbirine bağlanmak- cephelerde dikkati çeken gelişigüzel yerleştiril-
ta, üzerinde kesme taştan sivri kule şeklinde miş kesme taşlar ve moloz taşlar arasında ken-
yükselen bir çatıyla nihayetlenmektedir. Kule- dini gösteren kalın harçlar özensiz bir işçiliğin
nin alt yüzünde küçük sivri kemerli dikdörtgen göstergesidir.
delikler yer almaktadır. İç kısmında duvarlar kemer üzengileri hi-
Minareye medresenin üst kısmında bulunan zasına kadar sıvalı ve badanalıdır. Bunların al-
batı revakın güneyindeki merdivenlerle çıkıl- tında genelde yeni kesme taş kullanılmışsa da
maktadır. medrese eyvanının duvarları moloz taştan mey-

Süslemesi: Genel hatları ile çok sade olan dana gelmiştir.
yapının en süslü elemanı sonradan camiye ek- Kemer ve ayaklarda da kesme taş kullanıl-
lenen çini mihrabıdır. Geometrik ve bitkisel be- mıştır. Mihrab önü kubbesinde tuğla, orta kub-
zemenin mozaik çini tekniği ile bir arada kulla- bede ise moloz taş kullanılmıştır. Günümüzde
nılmıştır. Bunun dışında cami ve medrese kıs- bunların üstü sıvalıdır. Kubbenin dış kısmı ise
mında herhangi bir süslemeye rastlanmamıştır. moloz taş ile kaplanmıştır.
Yalnız caminin kuzey-doğu taç kapısı ve Aslında toprak örtülü bir dama sahip olan ya-
kuzey kapısında taş üzerine alçak kabartmalar pının üzeri ahşapla örtülüp sacla kaplanmıştır.
dikkati çekmektedir. Caminin kuzey kapısının Pencerelerin büyük bir kısmında demir par-
yegane süslemesi sivri kemerli alınlığın kare maklıklar göze çarpmaktadır. Ahşap kapı ka-
şeklindeki panosu üzerinde iri kabartmalar ha- natları onarımlar sırasında yenilenmiştir.
linde çiçek şeklindeki rozettir. Kölük camisinin mimari kompozisyonu ve
Köşe taç kapısında, geometrik süslemeler plan elemanlarının düzenlenişi Anadolu Sel-
(taç üzerinde oyularak meydana getirilen yarım çuklu mimarisinde pek karşılaşılmayan bir ta-
yıldızların belirli aralıklarla ilerlediği dış bor- kım özellikleri sahiptir. Medrese ile homojen
dür, yine taş üzerinde oyularak ortaya çıkarı- bir biçimde, harimden birbirine bağlantılı ola-
rak yapılması, mihrab önü kubbesi, devamında

56 Kayseri Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri