Page 390 - 2 Cilt
P. 390
beye dönüştürülen bu mekânda kimin yattığı tir. Isı kaybını önlemek için hamamın olduğu
tespit edilememektedir. Batı kanattaki diğer bölümün tamamı, kervansarayın diğer hacim-
bölümlerin tamamının üzeri sivri beşik tonoz- lerinden daha basık tutulmuştur.
larla örtülüdür. Çeşitli kaynaklar hanın bu bö- Hamamın soyunmalığı 2.60 x 2.60 m. öl-
lümünün yabancı devlet başkanlarının misafir çülerinde olup üzeri değirmi bir tonozla örtül-
edilmesi ve anlaşmalar yapılması için devlet müştür. Bu bölümün aydınlatılması tonozun te-
dairesi görevini üstlendiğini ve hanların dev- pesine açılan çintemani (üç benek) formundaki
lethane olarak da kullanılmış olabileceğini ileri bir ışıkla sağlanmıştır.
sürerler.
Soğukluğa, soyunmalığın güney duvarının
Giriş eyvanının doğu kanadında ise mescit, doğu köşesine yerleştirilen kapıdan girilmekte-
hamam ve mescidin güneyinde muhtemelen dir. 2.70 x 2.67 m. ölçülerinde kare bir mekan
görevli odası olabilecek mekanlar yer almak- olan soğukluğun üzeri mukarnaslı bir kubbeyle
tadır. örtülmüştür. Bu bölüm kubbenin tepesine açı-
Mescit kapısı kuzey cephede yer almakta lan beş adet yuvarlak formlu ışık gözüyle ay-
olup üç yönden iki bordürle kuşatılmıştır. Du- dınlatılmıştır. Soğukluğun güney duvarında,
var yüzeyinden taşırılan birinci bordürde saç tek delikli bir musluk yeri bulunmaktadır. Bu
örgüsü şeklindeki geçmelerden oluşan geomet- mekânın tahrip edilen duvarları içerisinde 0.12
rik bezeme yer alırken, daha geniş tutulan ikin- m. çapında künkler görülmektedir.
ci bordürde kırık çizgi sisteminden gelişen on Halvetlere, soğukluğun kuzey ve doğu kö-
kollu yıldız düzenlemelerinin yer aldığı geo- şelerine açılan iki kapıdan geçilmektedir. Do-
metrik süsleme dikkati çeker. Bezemenin alçak ğudaki halvet 2.80 x 2.80 m. ölçülerinde olup,
kabartma olarak yapıldığı görülmektedir. üzeri köşelerde yarım çapraz tonozlarla duva-
Sivri formda düzenlenen kapısının kuşatma ra oturan bir nevi aynalı tonozla örtülmüştür.
kemerinin alnı alçak kabartma mescit tarzında Halvetin aydınlatılması, tonozun tepesindeki
işlenmiş meandırlarla hareketlendirilmiştir. yukarı doğru daralan fenerin yan yüzleri ve te-
Kemer köşeliği boş yer bırakmayacak şe- pesine açılan yuvarlak formlu ışık gözleriyle
kilde, alçak kabartma tekniğinde işlenmiş basit sağlanmıştır. Bu fenerin çevresi yatay ve dikey
kıvrım dallar ve rumi yapraklardan meydana eksenlerde kesişen şeritlerin meydana getirdi-
gelen bitkisel süslemeyle bezenmiş, köşelerde- ği geometrik bezemeyle tezyin edilmiştir. Batı
ki dairesel madalyonların yüzeyinde ise kufi cephesi hariç diğer cephelerinin ortalarında
yazı tarzında işlenmiş Allah yazısı yer almak- musluğun bağlandığı tek delikler görülmekte-
tadır. dir. Kuzey doğu köşedeki halvet 2.78 x 2.82 m.
ölçülerinde olup, üzeri köşelerde mukarnaslı
Kapı beş sıra mukarnaslı kavsarayla örtül-
müştür. tromplara oturan bir kubbeyle örtülmüştür. Bu
mekân, kubbenin tepesinde bir, yanlarda iki
Mescit harimi, 5.27 x 5.30 m. ölçülerinde adet olmak üzere toplam üç adet ışık gözüyle
olup üst örtüyü oluşturan kubbeye köşelerde aydınlatılmıştır. Bu halvetin doğu duvarı orta-
mukarnaslı tromplarla geçilmiştir.Tromp yü- sında bulunan açıklık ile su deposu irtibatlan-
zeyleri bezemelidir. Duvar yüzeyinden çıkıntı dırılmıştır. Fakat bu açıklığın çevresi zamanla
yapmayan ve yarım daire niş olarak düzenlenen tahrip edildiği için günümüzde kapıya dönüştü-
mihrap, üç sıra mukarnaslı kavsarayla örtülmüş rülmüştür. Halvetin güney ve batı duvarları or-
olup, niş yüzeyi üç düşey şeritle bölümlendiril- talarına gelecek şekilde konan tek delikli ayna
meye çalışılmıştır.
taşları dikkati çekmektedir. Doğu duvar içeri-
Mescidin doğusunda yer alan hamama üze- sindeki künklerden bu cephede de ayna taşının
ri beşik tonozla örtülü dar koridorun doğusuna olabileceği akla gelmektedir. Her iki halvette
açılan sivri kemerli büyük nişin içerisindeki bulunması gereken kurna ve sekiler günümüze
kapıdan geçilerek girilmektedir. Karatay Hanı ulaşamamıştır.
hamamı, soyunma, soğukluk, iki adet halvetten Su deposu 2.58 x 1.25 m. ölçülerinde olup,
oluşan sıcaklık, su deposu ve külhandan ibaret-
854 Kayseri Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri