Page 401 - 2 Cilt

ESERİN ADI :TUZHİSAR

SULTAN HANI

İnceleme Tarihi :Haziran 2006
Yeri : Eser Kayseri-Sivas yolunun 46. kilo-
metresinde bulunan Tuzhisar kasabasında yer
almaktadır.
Bugünkü durumu : Günümüzde kullanıl-
mamaktadır.
Tarihi : 13.yüzyılın ilk yarısında inşa edil-
miş olmalıdır.

Plan ve mimari özellikleri : Sultan Hanı
güneyden kuzeye doğru çok az meyillenen
bir araziye inşa edilmiştir. Han, yolcu, yük
ve hayvan üçlüsünün konaklaması esnasın-
da ihtiyaçların karşılanacağı barınak ve servis
mekânlarını kapsayan iki kütle olarak tasarlan-
mıştır. Bunlardan kuzey taraftaki bölüm avlu
kısmı olup güney taraftaki kapalı barınak bölü-
münden daha büyük olarak tasarlanmıştır. Yapı,
yüksek ve farklı biçimde payanda ve kulelerle (O. Aslanapa’dan)
desteklenmiş duvarlarıyla adeta küçük bir kale
kimliği arz etmektedir. Kervansarayın girişinin “amel-i Yadigar (?)” ibarelerini içerdiğinden bu
bulunduğu kuzey cephede, taçkapının iki ya- ismin kervansarayın mimarı olduğu ileri sürül-
nında silindirik kesitli ve birbirine bitişik de- müştür. Duvar yüzeylerinden çıkıntı yapan bu
met paye biçiminde tasarlanan payandalar, hem desteklerin iç mekândaki hiçbir kemeri hizala-
duvarı destekler hem de bugün büyük bölümü mamaları oldukça ilginçtir. Dış cephede duvar
yıkılmış olan avlu taçkapısına çerçeve oluştu- yüzeyini hareketlendiren önemli unsurlardan
rurlar. Kuzeydoğu ve kuzeybatı köşelerdeki ku- biri olarak stilize arslan başı şeklinde düzenle-
leler yıldız kesitlidir. Avlunun yan duvarlarında nen ve dönem içinde çok sayıda yapıda örnek-
birer, kapalı barınak kısmın yan duvarlarında lerini gördüğümüz çörtenlerdir.
ikişer destek payandası veya kule yer almak- Kervansaraya kuzey cephenin biraz doğusu-
tadır. Ön cephedekilerin dışında bu desteklerin na kaydırılmış olan ve duvar yüzeyinden profil-
çokgen ve yarım daire şeklinde tasarlandıkları lendirilerek içe doğru yerleştirilen taçkapıdan
ve üzerlerinin konik birer külahla kapatıldığı girilmektedir. Taçkapıyı çerçeveleyen sivri ke-
gözlenirken, giriş cephesinin köşesindekiler- merin üzengi taşından sonraki üst kısmı tama-
den kalan bakiyelere göre bu kulelerin saçak men yıkılmıştır. 1970’den sonra yapılmış ona-
seviyesinde başlayan mukarnaslarla genişleye- rımlarda taçkapı duvarının taşları büyük oran-
rek yükseldikleri dikkati çeker. Kuzeydoğu ve da değiştirilmiş, orijinal bezemeli parçalardan
kuzeybatı köşedeki kulelerin üst kısmında tüm bazıları duvar üzerinde bırakılmıştır. Taçkapı,
yüzeyi dolaşan kuşakta iki şeridin geçmeler yanlardan ve üstten genişlikleri farklı üç bor-
yapmasıyla oluşan dört kollu yıldız geçmelerle dürle kuşatılmıştır. Ayrıca üç bordür de taçkapı
dairesel düğümler yapan şeritlerin oluşturduğu kemerini çerçevelemektedir. Bordürlerin tama-
geometrik bezeme yer alır. Kuzeybatı köşede- mında kabartma olarak yapılmış geometrik be-
ki kulenin orta kısmında yüzeyden çökertilmiş zeme görülmektedir. Taçkapı nişi üzerleri oriji-
dikdörtgen biçimli kartuş içinde taşın erime- nalinde bezemeli oldukları anlaşılan zar başlıklı
siyle tahrip olduğundan dolayı tam okunama- sütuncelerle sınırlandırılmıştır. Sütunce başlığı
yan bir yazı yer almaktadır. Buradaki yazının üzerindeki bitkisel bezemeli bakiyelerden kav-

Kayseri Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri 865