Page 404 - 2 Cilt

Mescidin kuzey duvarının batı tarafında du- yıkılmış olduğu görülen kubbenin kasnağına
var içine yerleştirilen ve ezan okumak için dama açılan dört pencere yuvarlak açıklıklı olup iç-
çıkışı sağlayan merdiven yer almaktadır. Güney ten sekiz dilimli mazgal şekilde düzenlenmiş-
duvarı ortasına yerleştirilen mihrap beş cepheli tir. Kasnakta pencerelerin bulunduğu hizada
olup biri yarım yıldız dizili, diğeri kırık çizgi sis- yüzeysel olarak kabartılmış dekoratif kemer
teminden gelişen 12 yıldız örneklerinin yarısı- dizisi dikkati çeker. Bu kuşağın üzerinde Fetih
nın tatbik edildiği geometrik kompozisyonlu iki suresinin ilk dört ayetinin işlendiği yazı bordü-
bordürle çerçevelenmiştir. Tepelik uygulaması- rü, onun üzerine de üç sıra mukarnastan oluşan
nın olmadığı mihrabın nişi beş sıra mukarnaslı bir kuşak bulunmaktadır (Foto:20).
kavsarayla örtülüdür. Mihrap alınlığı, rumi ve Kapalı bölümde orta kısmın iki yanındaki
palmetler taşıyan kıvrımdallardan oluşan grift koridorlarda zeminden 50-60cm. yükseltilmiş
bitkisel kompozisyonla süslenmiştir. Alınlık be- sekiler yer almaktadır. Karatay’daki örneklere
zemesi yarım kalmıştır. Niş içinde yer alan ikin- bakılarak burada da var olduğunu düşündüğü-
ci niş üç sıra mukarnas kavsaralı olup alınlıkta müz taştan oyma yalak şeklindeki yemlikler
kaval silmelerin meydana getirdiği düğümlü günümüze ulaşamamıştır.
yüksek kabartma bezeme yer almaktadır.
Süslemesi : Süsleme taş malzemeye bağlı
Kervansarayın kapalı barınak kısmına avlu- olarak kabartma ve oyma teknikleriyle yapıl-
nun güney duvarından dışa taşırılmış olan taç mıştır. Yukarıdaki paragraflarda bahsedildiği
kapıdan girilmektedir. Taçkapı, avlu taçkapı- gibi bezemeler, taçkapılarda, iki köşe kulesin-
sındaki gibi üç bordürle çerçevelenmiştir. Her de ve Köşk Mescitte toplanmıştır. Taçkapıların
iki taçkapıda da birinci ve üçüncü bordürün geometrik bezemelerin yanı sıra, özellikle avlu
kompozisyonları her iki yana T şeklinde çı- taçkapısında kavsara köşeliğinin bitkisel beze-
kıntılar yapan meandırlarla süslenmiştir. İkinci meli olduğunu gösteren bakiyeler taşıdığı dikka-
bordürün yüzeyi ise kırık çizgiler ve düzgün on- ti çekmektedir. Öte yandan avlu saçağını dola-
genlerin meydana getirdiği on kollu yıldızlarla şan mukarnas korniş örnekleri içinde özel bir yer
süslenmiştir. Bu bordürlerden sonra eğimlenen tutar. Yapının bezeme yönünden en yoğun kısmı
yüzeyi yarım yıldız dizisinin oluşturduğu bir Köşk Mescididir. Dış cephede ağırlıklı olarak ge-
bordür kuşatmaktadır. Taçkapı sivri kemerinin ometrik bezemelerle dairesel rozetler ve kemer
yüzeyi üç kuşağa ayrılmış, birinci ve üçüncü yüzeyinde ejder figürleri görülür. Bolluğu, yağ-
kuşaklar yarım sekizgenlerin geçmeler yapma- murlar ve dolayısıyla bereketi simgeleyen ejder
sıyla meydana gelmiş dört kollu yıldızlarla süs- figürlerinden dolayı figürlü bezemenin yer aldığı
lenmiştir. Ortadaki bordür ise yarım yıldız dizi- ilk kervansaray olarak nitelenir. Mescit mihra-
sini içermektedir. Taçkapı kavsarası dokuz sıra bında ise kavsara köşeliği tamamlanmamış girift
mukarnastan oluşmakta, kavsara köşeliği ise bir bitkisel kompozisyonla süslenmiştir. Sonuç
yatay ve dikey eksende dizilen gamalı haçla- olarak yapının bezemesinde geometrik, bitkisel,
rın meydana getirdiği geometrik kompozisyon- figüratif, mukarnas ve yazı gibi pek çok örneğin
la bezenmiştir. Taçkapı yan nişlerinin kavsara yapının farklı yerlerinde kullanılmış olduğunu
köşeliklerinde sekizgenler, kapalı geometrik söylemek mümkündür.
şekiller ve kırık çizgilerden oluşan geometrik Malzeme ve teknik : Yapının beden duvar-
bezeme yer almaktadır. larında oldukça düzgün kesme taş kullanılmış-
Kapalı barınak kısmı, 24 bağımsız yığma tır. Duvar arasında yer yer kireç harçla birlikte
ayağa ve duvarlara doğu batı doğrultuda atıl- moloztaş dolgu kullanıldığı yıkılan bazı bö-
mış sivri kemerlerle girişe paralel yedi sahınlı lümlerden anlaşılmaktadır. Derzler çok munta-
olarak düzenlenmiştir. Diğerlerinden daha dar zam olup, “akçe geçmez” tabir olunan bir yapı
tutulan orta sahın güney-kuzey, diğerleri doğu- gösterirler. Köşk Mescidin güney cephesinde
batı doğrultuda atılmış sivri tonozla örtülmüş- yer yer beyaz mermerden yamalar göze çarp-
tür. Orta sahnın ortası bir kubbeyle örtülmüştür. maktadır. Avlu taçkapısında bej ve kahverengi
Kubbeye pandantifle geçilmiş, pandantifler ka- taşın dönüşümlü kullanımıyla örülmüş kemer
bartma birer rozetle süslenmiştir. 1968 yılında dikkat çeker.

868 Kayseri Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri