Page 124 - kappadokia_kralligi

HALİT ERKİLETLİOĞLU / KAPPADOKİA KRALLIĞI VE ROMA-BİZANS DÖNEMİ

resinin olduğu bir sikke üzerinde “halkın özgürlüğü” yazması bu şehirde
yasama yapma ve uygulama yetkisinin olduğunu gösterir. Eusebia kenti de
diğer Kappadokia kentleri gibi strategia sistemine dayanan Kappadokia
yönetim sisteminin bir parçası değildi. Fakat yine de merkezî yönetimin
kentin bağımsızlığı üzerinde kısıtlamaları vardı. Çünkü kentte bulunan
yazıta göre, Mazaka yöneticisi kralın memuruydu ve şehirden sorumlu
idi. Diğer yönetici ise Mazaka’da bir yeri bulunan ve Kappadokia’daki
şehirlerin ekonomik durumlarından sorumlu kişiydi. Buradaki görevlilerin
unvanlarından yola çıkarak Mazaka’da Helenistik krallıklardaki yönetim
tarzının geçerli olduğu anlaşılmaktadır. 127
Asia Minör’de idarî birtakım düzenlemelerde de bulundu. Zile şehri,
Zélitide sahasının yönetim merkeziydi. Pompée buraya birtakım kasabayı
da ekleyerek şehir unvanını verdi. Bitinya-Pontos çifte eyaletini kurdu.
Galat Prensi Deitaros’a bazı toprakları bağlayarak kral unvanını verdi.
Ariobarzanes’in Kappadokia Krallığı’nı Roma adına tanıdı. MÖ 64’de
güneye inen Pompeius, Lucullus tarafından yeni bir statüye kavuşturulan
Suriye’de Seleukosların son kralı Antiokhes’i görevinden uzaklaştırdı ve
bütün Suriye’yi Roma’ya bağlı Suriye Eyaleti’ni haline getirdi (MÖ 63).
Filistin’i de Roma’ya vergi veren bölgeler arasına sokarak, Roma’nın
sınırlarını Mısır kapılarına kadar genişletmiş oldu. II. Farnakes’i Kırım ve
çevresine kral yaparak, Roma’nın hâkimiyetinin bu bölgede de yayılma-
sını sağladı (MÖ 63). Böylece Pompeius, kısa bir sürede doğuda Roma
sınırlarını Euphrates’e kadar genişletmiş oldu. Anadolu’daki düzenlemeler,
Pompeius’un Amisos’ta (Samsun) yaptığı hükümdarlar toplantısında kabul
edildi. Yenilen hükümdarlarla ilgili kararların verilmesi ve yeni eyaletlerin
kurulması veya düzenlenmesi aslında Roma Senatosu’nun göreviydi. Senato,
Pompeius’un bütün kararlarını onayladı.
Pompeius’un bu uygulamalarına karşı harekete geçen Mithradates, Kırım
yarımadasında Roma idaresinden memnun olmayan kavimlerden topla-
yacağı ordularla Kuzey İtalya’ya saldırmak planları yaptı ise de onun bu
büyük teşebbüsü, bu bölgede bulunan Grek şehirlerince benimsenmedi.
Hatta kendisine bizzat oğlu Farnakes’in bile karşı çıkması üzerine Pontus’un
büyük kralı sükûtu hayale uğrayarak ülkesini terk etti ve MÖ 63 yılında

127 Koyuncu Cemil, Eski Yunan ve Roma Dönemi’nde Kappadokia Bölgesi, Doktora Tezi,
T. C. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Ankara 2015

124