Page 122 - kappadokia_kralligi

HALİT ERKİLETLİOĞLU / KAPPADOKİA KRALLIĞI VE ROMA-BİZANS DÖNEMİ

Böylece tahtından uzaklaştırılan Ariobarzanes bu defa da Roma’lı Mure-
naile Mithridates arasındaki siyasi denge sayesinde yeniden tahtına oturt-
muştu. Fakat bu zaferle yetinmeyen ve istila arzularından hiç vazgeçmeyen
124
Mithridates, Armenia Kralı Tigranes’i (Ermenicede Digranes) güçlü bir ordu
ile MÖ 77 yılında Kappadokia’ya göndererek başkent Mazaka’yı ele geçirtti.
Mithridates’le çok önceden MÖ 95’te yaptığı antlaşmanın şartlarına göre
Kappadokia’nın toprakları Pontus’a kalırken, Tigranes bütün ganimetleri
ve esirleri alacaktı. Armenia Kralı Tigranes II Megas, büyük bir orduyla
Kappadokia’yı yağmaladı. Esir edilen 300000? civarıda Kappadokialı erkek,
kadın ve çocuğu “Armenia’nın Tacı”, daha sonra ise, Tigranokerta (Tigranes’in
Kenti) olarak adlandırılan başkentine göç etmeye zorladı. Onlara zarar veril-
medi ve aileleri dağıtılmadı; hatta bazı özel eşya ve hayvanlarını yanlarına
almalarına izin verildi. Bu insan kalabalığı, Tigranes’in Dicle üzerindeki
muhteşem yeni şehrine yerleştirilmek üzere güneye götürüldü. Kral ayrıca
Klikia’dan Grekler, Filistin’den Yahudiler ve göçer Araplar olmak üzere 12
kentin halkını Tigranokerta (Meyyafarikin-Silvan) şehrine göçe mecbur etti.
125
Bu sırada Roma’da consul bulunan L. Lucullus, Pontos Kralı’na karşı
yapılacak savaşın komutanı olarak atandı. Lucullus uyguladığı strateji ile
Küçük Asya’da Mithradates’in ordusunu adım adım takip etmiş, karada ve
denizde bazı başarılar sağlamıştır. MÖ 70-69 kışını geçirdiği Asia eyaletinde
savaşlar sırasında şehirlerin bozulan ekonomik durumlarını düzeltmek için
çalışmalar yapmıştır. MÖ 69 baharında, tekrar Pontos Krallığı toprakla-
rına saldıran Lucullus, Mithradates’i kesin bir yenilgiye uğratamadığı gibi,
Asia Eyaletine uyguladığı ekonomik tedbirler sebebi ile, Küçük Asya’da
yararları zedelenen birçok aristokratın düşmanlığını da kazanmıştı. Bu
kişiler, Roma’da L. Lucullus aleyhine etkin rol oynadılar ve onun görevden
alınmasını sağladılar. Roma’da kendine bir geçit töreni yaptıran Lucullus
bundan sonraki hayatını sanatla uğraşarak lüks içinde geçirdi.
Ancak MÖ 69 tarihinde General Lucullus’un, Tigranes’i yenerek
Tigranokerta’yı ele geçirmesi ile Mazaka halkı anavatanlarına sevinçle
dönmüş oldular. Ariobarzanes de bir kere daha tahtına kavuşmuş oldu.
Fakat bu şahsiyetsiz ve şanssızkralın çilesi henüz bitmemişti. MÖ 68 yılında
Roma ordusunda ayaklanma çıkınca Lucullus’un, harekâtı kısa keserek

124 Baydur, s. 97 / II. Dikran’ın Roma ile yaptığı savaşları kaybetmesi ile başkenti Tigrana-
kerta tamamen tahrip edilmiş ve Romalılarla imzaladıkları bir anlaşma (MÖ 66) sonucu
FıratNehri Roma Cumhuriyeti ile Part Devleti’nin sınırı olmuştur.
125 Adrienne Mayor, Mithridates, s. 293

122