Page 118 - kappadokia_kralligi

HALİT ERKİLETLİOĞLU / KAPPADOKİA KRALLIĞI VE ROMA-BİZANS DÖNEMİ

Bu antlaşmadan sonra yeniden tahtına kavuşan Ariobarzanes (MÖ 85
sonları) Kappadokia tahtında ancak iki sene oturabildi. Çünkü Roma’ya
karşı yenilmiş ve küçük düşmüş olan Pontus Kralı Mithridates önce nere-
lerde hata yaptığının bir muhasebesini yaptı. Sonra da kendisine ihanet
edenleri ayıklayarak ordusuna yeni bir düzen verdi. Bu arada en yakın
adamı ve ordularının kumandanı Archeleos’tan da şüphelenince Archeleos,
can korkusu ile Roma tarafına geçti. 119

Mithridates, Dardanos antlaşmasını Roma senatosunun onaylamamasını
bahane ederek Kappadokia’nın tamamını Ariobarzanes’e vermekten vazgeçti.
Halk kendisini seviyordu ve o da Kappadokia’yı her zaman krallığının bir
parçası olarak görmüştü.
Mithridates’in bu tavrı üzerine MÖ 83 yazında, Romalı kumandan
Murena, savaş ilan etmeksizin Batı Kappadokia’nın içlerine doğru ilerledi
ve Mithridates’in içinde çok saygıdeğer ve zengin bir tapınağın bulunduğu
Kappadokia Komana’sındaki (Şar) garnizonuna yıldırım bir taarruz düzen-
ledinde orada Mithridates’in atlı birliklerinden bir kısmını öldürdü…” 120
Agamemnon’un soyundan gelenler tarafından Troia Savaşı’ndan sonra
kurulduğu söylenen bu büyük kutsal şehirde, Pontus Komana’sındaki
(Gümenek) gibi inanılmaz derecede zengin bir Aşk Tapınağı vardı. Tapınakta
arkaik bir Artemis heykeli bulunuyordu. Rivayete göre Agamennon, kızı
İphiganeia’yı Artemis’e kurban etmişti; İphigeneia’nın kılıcı Komana’da
sergilenen kutsal emanetlerden biriydi.
Süvarilerinden çoğunun Murena’nın saldırısında öldürülmesi sebebi ilegafil
avlanmış ve Archeleos’un ihanetine öfkelenmiş olan Mithridates, yine de
savaşı kızıştırmaktan titizlikle kaçındı. Murena’ya elçiler göndererek ant-
laşmayı bozduğu için onu protesto etti. Murena’dan aldığı alaycı karşılık
şöyleydi: “Antlaşma mı? (Dardanos Antlaşması) Ne Antlaşması? Ben yazılı
bir antlaşma görmedim?” Murena, Aşk Tapınağı’nın tüm parasını ve mabedi
süsleyen her şeyi çaldıktan sonra kışlık karargâhını Kappadokia’da kurdu.
Murena, bahar aylarında Halys’i (Kızılırmak) geçerek Mithridates’in
topraklarına girdi. O yıl sonuna kadar Murena’nın lejyonları Pontus’ta
dört yüz civarında köy ve yerleşim yerine akınlar düzenleyerek arabalar

119 Archeleos’un torununun oğlu daha sonraki yıllarda MÖ 36 yılında Archelaus Philopatris
ismi ile Kappadokia kralı olacaktır.
120 Mutlu, Tanrıça Ma…. Phaselis, cilt II (2016) s. 312

118