Page 115 - kappadokia_kralligi

F-BAĞIMSIZ KRALLIK DÖNEMI

köle haline getirilmiş bulunan fakirleri kendisine çekmişti. Ayrıca eskiden
beri bağlı oldukları Ahamanişlerden olması da bu duyguyu güçlendiriyordu.
Roma’ya karşı şartları ve siyasi alt yapıyı hazırlamış bulunan Mithridades,
derhal harekete geçti. Zaten Roma’nın güçlü komutanı Sulla da MÖ 89
yılında, iç siyaset alanında kendi düşmanlarıyla karşılaşmak için Roma’ya
dönmüştü. Odusunu ise üç bölgede bulunan generallere teslim etmişti. VI.
Mithridates bundan yaralanarak, bir zafer alayı havasında sene sonunda,
Efes’e yerleşip Roma’nın Küçük Asya’da bulunan eyaletlerini istila etti.
Bütün Anadolu’yu Ege’ye kadar adeta silip süpürdü.
Bununla da yetinmeyerek daha ileri gitti ve Makedonya, Yunanistan ve
tüm Trakya’yı ele geçirdi. Eşsiz bir zafer kazanmıştı ve bu sonuca en az
düşmanları kadar kendi bile şaşırmıştı. Bergama’yı (Pergamon) kendisine
113
başkent yaptı ve MÖ 88 yılını yeni bir tarih başlangıcı (Era) olarak kabul
etti. Bu durumdayken zaferini perçinlemek üzere korkunç bir emir verdi. Bu
gizli talimata göre eyaletlerdeki satrap ve yöneticiler, Roma kökenli, latince
konuşan, toga giyen herkesin ayrım yapılmaksızın otuz gün sonra aynı
saatte öldürülmesini sağlayacaklar ve mallarını kendisi ile paylaşacaklardı.
Kararlaştırılan gün geldiğinde Anadolu’nun her yerinde Romalılara karşı
etnik bir temizlik başladı. Katliamdan kurtulmak için Ephesos Artemis,
114
Pergamon Asklepios, Tralleis Konkordia Tapınakları gibi birçok kutsal
tapınağın sığınma alanlarına (asylon) sığınan insanları bile acımasızca katlet-
tiler. Mithridates VI. Eupator Roma vatandaşlarını birçok kentte aynı anda
katlettirdikten sonra, bu kentlerdeki yazılı belgelerden Roma’nın izlerini
de sildirtmiştir. Bu katliam, “Ephesos Akşamı” adıyla tarihe geçmiştir.
115
Çağdaş tarihçilerden Cicero ve Appianus, Valerius Maximus, Memnon
ve Plutarkhos’un bildirdiğine göre katledilen Romalı sayısı 80.000-150.000
civarındadır. Bu arada esir ettiği Romalı Vali Aquilius’un boğazına eritilmiş
altın akıttığı rivayet edilir. Bu kıyımdan sadece 5/1 oranında Romalı kur-
tuldu. Bu suretle VI. Mithridates, bütün Küçük Asya halkını ölüm pahasına
kendine bağlamıştı.

113 Adrienne Mayor, Mithridates, s. 196
MÖ 14 tarihinde Roma İmparatorlu’nun ve vassal devletlerin nüfusunun 54 milyon olduğu tahmin edilmektedir.
114 Günaltay, s. 355
115 Cicaro, Flacco: XXV, s. 60

115