Page 17 - kappadokia_kralligi

ERCIYES VE ÇEVRESININ İLK OLUŞUMU

I. BÖLÜM

ERCİYES VE ÇEVRESİNİN İLK OLUŞUMU

Erciyes, yer kabuğunun soğumaya başlayarak şekillendiği ve 63 milyon
yıl süren “3. zaman” döneminde (Neozoik Dönem) geniş göllerle çevrili bir
bölgede püskürmeye başlamıştır. Çok güçlü bir hamleyle fışkıran volkan
muhteviyatı müthiş bir yığılma ile takriben 4.300 m yüksekliğe erişen bir
volkan dağı oluşturmuştur (Bugünkü yükseklik 3.916 m). Volkandan fır-
layan lavlar 100 km çapındaki bir çevreyi etkilemiş ve bu alan içinde kat
kat yığılmalar meydana getirmiştir.

Çok uzun süren bu dönemden sonra sakinleşen Erciyes’in bu defa çevre-
sinde yer kabuğu hareketleri başlamıştır. Arazideki genel kırılmalar, yüksel-
meler ve çökmeler sonucunda Kayseri Ovası da takriben 200 m çöküntüye
uğrayarak, bugün kuzeyde Erkilet, doğuda Mimarsinan ve kuzeydoğuda
Talas’ta ölçülen 1.250 m civarındaki yükseklik kodundan Kayseri düzlü-
ğündeki 1.050 m düşmüştür.
Çanağın içi de biriken sularla göl haline gelmiş, daha sonraki milyonlarca
yıl içinde bu göl bataklığa dönüşmüş ve yer yer metan gazı yanmalarına
sahne olmuştur. Nitekim Milâd yıllarında Kayseri’ye gelmiş bulunan Stra-
bon, ova içindeki bataklıklardan bahsetmekte ve yer yer yanmakta olan
çukurları “ateş çukurları” olarak tarif etmektedir. Strabon’un bu satırlarını
okuyan bazı çağdaş yazarlar da bu ifadeleri Erciyes’in hâlâ o yıllarda indifa
halinde olması şeklinde yorumlamışlardır. 1
Uzunca bir zaman susan Erciyes günümüzden 2 milyon yıl kadar önce
yeniden yer yer faaliyete geçmiş, bu defa dağın muhtelif yerlerinden ayrı
ayrı birçok volkan bacasında püskürmeler başlamıştır. Lifos (2.500 m),

17