Page 22 - kappadokia_kralligi
P. 22

HALİT ERKİLETLİOĞLU / KAPPADOKİA KRALLIĞI VE ROMA-BİZANS DÖNEMİ

            İonia, Lydia ve Karia; Karadeniz kıyısında, batıdan doğuya doğru Bithynia,
            Paphlagonia ve Pontus; Güney’de ise Lykia, Pauphylia, Pisidia, Isavria,
            Lykaonia ve Klikia’dır.

              Bu bölgeler içinde en büyüklerinden birisi olan “Büyük Kappadokia”,
            İç Anadolu’nun doğusunun önemli bir kesiminde yer alır. Kappadokia’nın
            bu geniş coğrafi sınırları, Pers hâkimiyetinin son zamanlarından itibaren
            Roma Dönemi’nin sonuna kadar (MÖ 350-MS 350) zaman zaman eksilip
            artarak muhafaza edilmiştir.
              Tarihinin her döneminde bölgenin hayat kaynağı olan Kızılırmak, Sivas/
            İmranlı ilçesinde Kızıldağ’ın güneyinden doğar. Kappadokia’dan geçerek
            bir kavis oluşturur ve Samsun’da denize dökülür. Doğduğu topraklardan
            itibaren denize dökülünceye kadar; Kayseri, Gülşehir, Avanos, Ürgüp ve
            Kaman hudutlarından geçer.

              Bölgenin en önemli dağı olan Argaios’u selamlayarak kuzeydoğusundan
            geçen Kızılırmak’ın suladığı topraklar, çoğunlukla Kappadokialılar’ın yer-
            leşimlerini kurdukları kentlere ev sahipliği yapmıştır.

              Hititler zamanında Marassantiya olarak bilinen Kızılırmak’ın daha sonraki
            dönemlerdeki adı ise “Tuzlu Su” anlamına gelen Halys’tir. Kappadokia’da
            Herodotos tarafından Halys Irmağı’nın bu tarafındaki ülke olarak tanım-
            landığı görülür. Bölgede daha küçük havzalar ve onları çevreleyen dağlar
            vardır. Bunlardan en önemlileri Hasan Dağı, Keçiboyduran, Melendiz ve
            Göllü Dağ sayılabilir. O dönemde özellikle Hasan Dağı Erciyes ile inanç
            bakımından bir tutulmuş ve bu dağa da Erciyes’in adı olan Argaios adı
            verilmiştir.  Platolar ve volkanik arazileri ile Büyük Kappadokia bölgesi,
                      4
            Güneybatıda bulunan Tyana ve Klikya kapısından güneye bağlanan ana
            yol ile Mazaka ve Meliten’den geçen, Fırat üzerindeki Tamisa Kalesi’ne
            doğru devam eden bir yol ile Anadolu’nun merkezinde ve bütün Anadolu
            ile irtibatlı stratejik bir coğrafya bölgesidir.
              Bölgedeki diğer su kaynakları ise, o dönemde Tatta olarak isimlendirilen
            Tuz Gölü, Kayseri’de Karasu (Melas), Kataonya’yı boydan boya geçen
            Ceyhan (Pyramos), Comana Kappadokia’dan akan Seyhan (Saros) ile
            Aksaray’da Ihlara Vadisi’nden geçen Melendiz akarsuları sayılabilir.



            4   Ramsay, W. M. The Historical Geography of Asia Minor, Cambridge university Press,
               2010 s. 355


            22
   17   18   19   20   21   22   23   24   25   26   27