Page 44 - kappadokia_kralligi

HALİT ERKİLETLİOĞLU / KAPPADOKİA KRALLIĞI VE ROMA-BİZANS DÖNEMİ

tuttuğu kabul edilmekte ve hatta bu iki ismin aynı şahıs olduğu dahi iddia
edilmektedir. Bazı kaynaklarda Muskiler’in Anadolu’ya daha önce gelmiş
bir Frig kavimi olduğu tahmini yer almaktadır. Bazı ilim adamları ise
22
Muski ve Taballar’ın XII. yüzyıl ile IX. yüzyıllar arasında Anadolu yayla-
sını kapladıklarını ve bunların merkezlerinin Mazaka (Kayseri) olduğunu
kabul ederler. 23

d-Tabal Krallığı
Frigler’in Orta Anadolu’nun önemli kentlerinin hemen hepsini yıkarak
Hitit İmparatorluğu’nu ortadan kaldırmalarından sonra Orta ve Güneydoğu
Anadolu’da Geç Hitit Krallıklar’ı ortaya çıkmıştır (1200-700). Kappadokia
bölgesindeki Geç Hitit Krallığı ise, Kayseri, Niğde ve Nevşehir’i de içine
alan ve Gürün’e kadar devam eden alanda Tabal Krallığı’na dönüşmüştür.
İlk olarak İÖ 837 yılına ait Asur kaynaklarında ‘Tabal’ olarak geçen
krallığın varlığı ortaya çıkar. Asur Kralı III. Şalmaneser’in (MÖ 858-824)
seferini anlatan bu kayıtta Kral Tuatte ve oğlu Kiakki’yle birlikte yirmi ya
da yirmidört Tabal Kralı’nın Asur egemenliğini kabul ettikleri anlatılır. 24

Tabal, Kızılırmak kavsi ve güneyinde kalan bugünkü, Kayseri, Nevşehir,
Aksaray, Ereğli, Niğde ve Ulukışla’yı kapsayan alanda kurulmuştur. Bu
krallık, birçok farklı yerleşimin birleşmesinden oluşan konfederatif bir
yapıya sahiptir. Tabal’in önemli kentleri arasında Kaneş, Tyana (Tuwana),
Hubişna (Kybistra) ve Şinuhtu (Archelais) yer alır. 25
Krallığın ilk başkentinin Kayseri’nin 70 km kuzeydoğusunda bulunan
Kululu olduğu zannedilmektedir. Dönemin en önemli kenti olan Kaneş
(Kültepe), Anadolu’daki ticaret etkinliğinin merkezidir. MÖ IX. yüzyılın
ikinci yarısında çok genişleyen Tabal Krallığı’nın bölgede tamamen hâkimiyet
kurmuş olduğunu Hacıbektaş-Karaburna, Topada (Acıgöl), Gülşehir-Sıvasa
(Gökçetoprak)’da çıkan hiyeroglif kaya abideleri göstermektedir.

Hitit İmparatorluğu Dönemi’nde de varlığı bilinen Tuwana/Tuwanuva ya
da Tyana (Kemerhisar) şehri ise Kral Muvaharna’nın oğlu Urbala-a tarafın-

22 Baydur, s. 70.
23 Tahsin Özgüç, Kunst und Kultur, 1961, s. 52.
24 Sevin Veli, Demir Çağı, Kapadokya, Ayhan Şahenk Vakfı Yay. İstanbul 2000, s. 173.
25 Akçay, A. Arkeolojik ve Filolojik Belgeler Işığında Tabal Ülkesi, Yayınlanmamış Doktora
Tezi, Ankara, 2011. s. 336.

44