Page 45 - kappadokia_kralligi

B-TARIH ÇAĞLARI (MÖ 2000-650):

dan Tabal ülkesinin önemli bir krallığı haline getirilerek, Muti Dağı’ndaki
Klikia kapılarının (Gülek Boğazı) denetim altına alındığı anlaşılmaktadır.
Uzun seneler boyunca tarih sahnesinde süreklilik gösteren bu krallığın
Geç Hititler Dönemi’nde Tiglatpilesar ve Sargon II ile çağdaş olan Kralı
Warpalava’dır. III. Salmanassar’ın krallığının 22. yılından itibaren Tyana’nın
da dahil olduğu Tabal, Asur çiviyazılı metinlerinde geçer. Bu metinde kralın
Tabal’a gelerek kentlerini yıktığından ve daha sonra Tabal ülkesinin yirmi
kralının Salmanassar’a boyun eğdiğinden bahsedilir. III. Salmanassar zama-
nında haraca bağlanan ve birçok defa saldırısına maruz kalan krallığın
adı, bu döneme ait olan İvriz Kaya Kabartması’nın bir benzeri Tuwana’da
ortaya çıkmıştır. Asur Kralları tarafından sürekli saldırılara uğrayan ve at
yetiştiriciliği ile şöhret kazanmış olan Taballar MÖ 800 yıllarında tekrar
bölgede görüldüyse de yüz sene civarında yaşamıştır.
Kayseri yöresine hâkim olan Tabal Krallığı, daha çok Asurlular ile
ilişki kuruyordu. Bu kavimle ilgili ilk bilgilere Asur Kralı III. Salmanassar
Dönemi’nden (MÖ 858-824) kalan bir kitabede rastlanmaktadır. Bu bel-
gede, Asur Kralı’nın 24 Tabal prensinden hediyeler aldığı (haraç olmalı)
belirtilmektedir. Ancak Tabal prensleri Asur üstünlüğünü kesin olarak
kabullenmemiş ve Meluddu (Malatya), Kummukh (Maraş-Adıyaman)
ve Kue (Kilikya) Prensleriyle birlikte, zaman zaman Asurlular’a başkal-
dırmışlardır. Asur kralı III. Tiglatplassar bu direnişlerden birini MÖ 743
tarihinde bastırmıştır. Ancak Tabal Krallığı Asurlular’a haraç ödemekten
yine de kaçınınca Asur Kralı MÖ 733 tarihinde Tabal ülkesine girerek Tabal
Kralı’nı tahttan indirmiştir. Bu olayların benzerleri daha sonra da tekrar etmiş
nitekim Asur Kralı II. Sargon’un (MÖ 722-705) bir tabletinde şu ifadeler
yer almaktadır:“Tabal Kralı Ambaris’in babası Hulli zamanında ülkenin
halkını topladım Bit-Brutas ülkesinin kralını getirerek bu tahta oturttum,
kızımı da ona verdim...” Bu metinden, Asurlular’ın ihanetle suçladıkları
Tabal Kralını tahttan indirip, o zamanlar Bit-Brutas olarak anılan Kattanoia
(Kuzey ve batı Kayseri) bölgesi prensini tahta geçirdikleri anlaşılmaktadır.

Asurlular’ın Anadolu’daki bu üstünlüğü, MÖ VII. yüzyıl başlarında ortaya
çıkan Kimmer akınları ile sarsılmıştır. Kimmer akınları karşısında Asurlular,
MÖ 680-670 yıllarında bir ara Kayseri yöresinden çekilmek zorunda kalınca,
Tabal prensleri de özerkliklerini kazanmışlardır. Ancak bir süre sonra, Asur
Kralı Asurbanibal (MÖ 668-626) bu yörede yeniden üstünlük sağlamıştır.
Bu dönemde Asurlular’a bağlı uydu bir krallığa dönüşen Tabal ülkesi kralı

45