Page 186 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ HEL / 177 [1137]

lar üzerine yazılmış bir kitaptır); Mesnevî
Tercümesi (Mevlâna’nın Mesnevî’sinin
bir kısmının manzum tercümesidir);
Hayrü’l-Lügat (Türkçe-Arapça-Farsça
üç bin beyitlik manzum bir sözlüktür);
Âdâbü’l-Mülûk, Âdâbü’l-Üdebâ, Bah-
rü’l-Kâfiye isimlerinde üç ayrı eseri da-
ha vardır. Mesnevî Tercümesi’nden ilk
iki beyit:

Dinle neyden ne hikâyet eyliyor
Ayrılıklardan şikâyet eyliyor

Bir kamışlıktan ki kestiler beni
Nâlişim inletti her merd ü zeni
Helvacıdede mezarı
Süleyman Hayrî Bey’in örnek bir gazeli:
Bin niyâz ile bütün gün bana vuslat bir tarihî malumat bulunamamıştır. XV.
diledir yüzyılda yaşamış mutasavvıflardan oldu-
Ne biter ne tükenir bunca cefâlar diledir ğu düşünülmektedir. Helvacı isminden,
onun dergâhında fukaraya belirli günler-

Ne visâle erilir ne de yorulur âşık de helva ikramı yapıldığı anlaşılmaktadır.
Yâ Rab üftâdelik etmek ne büyük gâiledir Kayseri’de eski yatır listelerinde “Şeyh
Eimmetü’l-Hulvanî” ismiyle kayıtlı olup,
Anı bir kez görenin kan mı kalır benzinde mezarının yeri belirtilmemiş zatın ismi-
Ve’y ol ruhlara kim dembedem ebrû nin sonradan “Helvacı” olarak değiştiril-
iledir miş olması da ihtimal dâhilindedir. Liste-
lerde “Helvavî” adlı bir başka zattan bah-
sedilse de, tarif edilen mezarın yeri bura-
Şeh-levendim yine uşşâkı helâk eylemeye
Hançer-i gamzeyi pûlâd-ı berinde biledir dan çok farklıdır.
Kaynakça: Mehmet Çayırdağ,“Kayseri’deki Ya-
tırlar”, Erciyes dergisi, Kayseri 1979, S 16-17, s.
Hâl-i zârı dili cânâna dedikçe Hayrî 26-31.
Durmayıp seyl-i sirişki akıp anı siledir
MEHMET ÇAYIRDAĞ
Kaynakça: Güven, Kayseri’de Mecmualar, s.
105-108; Ahmet Emin Güven, Kayserili Şâir HELVACI DEDE ŞIH MESCİDİ
Süleyman Hayrî Bey ve Güvâh-ı Dil (Divan), Serçeönü Mahallesi*’nde bulunan ve iba-
E.Ü. Yayınları, 2007; İbnülemin M.K. İnal, Son
Asır Türk Şairleri, C II, s. 606; Köksal, KDŞ, dete açık olan mescit, zaman içerisinde
s. 183-189; TDEA, C IV, s. 183. birçok tadilat geçirmiştir. Helvacı Dede
ATABEY KILIÇ Şıh Mescidi adını, mescidin kıblesinde
caddenin kenarında yer alan yeşil boyalı
HAYVANCILIK bk. TARIM VE ve üst örtüsü olmayan türbede yatan
HAYVANCILIK “Helvacıdede’den” almıştır. Helvacı De-
de Mescidi içten 8,00x8,80 m ölçülerin-
HELVACI DEDE de kare planlı, moloz taşla inşa edilmiştir.
Kayseri’de, hâlen Sahabiye Mahallesi, Son dönemlerde yeniden yapılırcasına
kendi adı ile anılan Helvacı Dede Cadde- onarılan yapı, orijinalinde kesme taştan
si’nde, yol kenarında mezarı muhafaza inşa edilmiştir. Mescidin giriş kapısı batı
edilen yatırlardan biridir. Aynı bölgede yöndedir. Ortada bulunan kare planlı bir
bulunan küçük cami (mescidi) ile birlikte ayak, yanlardaki yarım ayaklara da basan
tekkesinin de bulunduğu bir dergâha sa- ve kıbleye paralel duran iki adet sivri ke- Helvacıdede Şıh Mescidi
hiptir. Helvacı Dede hakkında herhangi meri desteklemektedir. Kıblesinde iki, plan ve kesit (çizim: N. Şanlı)