Page 199 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3

[1150] 190 / HİS KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

mı Şeyh Çelebi oğullarına kaydolunmuş. bulunan Hisarcık, 1949 yılında 50 lira
Deftere düşülen bir kayıttan, Kayseri hal- bütçe ile belediye olmuştur. 1953 yılın-
kının, Akkoyunlu Uzun Hasan’ın ordusu dan itibaren ise, Hacılar’dan ayrılan ve
şehri kuşattığında, gösterdiği doğruluk ve merkez ilçeye bağlanan Hisarcık’ta,
sağlamlıktan ötürü Fatih Sultan Mehmed 2009 yılına kadar toplam 10 belediye
Han tarafından avarız-ı divaniyeden mu- başkanı görev yapmıştır. Cumhuriyet’ten
afname verilmiştir. itibaren Hisarcık’ta gözle görülür bir ge-
Hisarcık’ta, XVI. yüzyılın ilk çeyreğinde lişme yaşanmıştır.
alınan vergi toplamı yaklaşık 4.800 akçe Kayseri Nüfus Müfredat Defteri’nde
civarındadır. Yetiştirilen ürünler ve alı- (1831-1860) Kayseri ile ilgili belgelerden
nan vergiler itibariyle Hisarcık’ın, toprak- öğrendiğimiz kadarıyla, nüfusunun ta-
larından yüksek verim alınan bir köy ol- mamı Müslüman Türk ahaliden teşekkül
duğunu tahmin edebiliriz. Fakat etmektedir. Orta büyüklükte bir köy olan
Hisarcık’ın yetiştirdiği tarım ürünlerinde, Hisarcık’ın nüfusuna ait ilk bilgiler 1831
yüzyılın ortalarından itibaren değişiklik yılındaki nüfus sayımına aittir. Ancak
göze çarpmaktadır. Buğday üretimi bu 1831 yılındaki nüfus sayım defterinde,
tarihlerden itibaren azalma gösterirken, Hisarcık’a ait birkaç evrakın kaybolmuş
bağ ve bahçeler ön plana çıkmaya başla- olması ve Hisarcık’ın yaz nüfusunu çeken
mıştır. XVI. yüzyılın ortalarında bağ ve yazlık sayfiye yeri olması nedeniyle, nü-
bahçelerden alınan vergi miktarı yaklaşık fus hakkında kesin bilgilere ulaşılama-
üç katına çıkarken, buğday üretiminde de maktadır. Bu tarihlerde Hisarcık’ın 160
hızlı bir düşüş meydana gelmiştir. Hisar- haneden oluştuğuna ve her hanenin 5 kişi
cık, bağ ve bahçelere ayrılan alanların hesap edildiğine göre, nüfusunun 800
artmasıyla birlikte, sayfiye ve mesire alanı kişi civarında olduğunu tahmin edebili-
olmaya başlamıştır. 1584 yılında riz. 1861 tarihli hülasa defteri kayıtlarına
Hisarcık’tan alınan vergilerin % 27’sini göre Hisarcık’ın toplam nüfusu 1.240 ki-
bağ ve bahçelerden alınan vergiler teşkil şidir. 1935 yılı nüfus sayımında,
etmektedir. Evliya Çelebi’ye göre Kayse- Hisarcık’ın nüfusu 1.025 kadın ve 875
ri’deki mevcut eğlence ve gezinti yerle- erkek olmak üzere toplamda 1.900 kişi
rinden biri de Hisarcık mesiresidir. Evli- olup, 400 haneden meydana gelmektey-
ya Çelebi kirazıyla meşhur olduğunu be- di. 1960 yılı nüfus sayımına göre 2.873
lirttiği Hisarcık’tan, sulu, çimenlik bir olan Hisarcık nüfusu, 1970’te 3.890’a;
koyak diye bahsetmektedir. “Koyak” ke- 1980’de 5.248’e; 1990 da ise 5.485’e u-
limesi Türkçe bir kelime olup, bir ucu laşmıştır. 2000 yılı nüfus sayımında ise,
dağda olan kapalı boğaz ve bağlar arasın- Hisarcık’ın toplam nüfusu 6.369 kişi o-
daki rüzgârsız çukur yer anlamlarına gel- lup, bunun 3.154’ü erkek, 3.215’i kadındır.
mektedir. Hisarcık’ın I. Dünya Savaşı’nda ve Cum-
Hisarcık, XVII. yüzyılın başlarından iti- huriyet döneminde, iç güvenlik harekâtı
baren “Nahiye-i Köstere”ye bağlı dokuz neticesinde tespit edilebilen toplam şehit
köyden biridir. Bu yüzyılda da bağ ve sayısı dokuzdur. Bunlar; Haydaroğulları’-
bahçelerin öneminin gittikçe arttığını, a- ndan Süleyman oğlu Ahmet, Gazioğulla-
lınmış olan vergilerden tespit etmekteyiz. rı’ndan Mehmet Alioğlu Hasan,
Bağ ve bahçelerin yanı sıra, Hisarcık’ın Usta’lardan Osmanoğlu Lütfullah, Eşki-
cehri* bitkisinin iktisat tarihinde önemli noğulları’ndan İsmailoğlu Mustafa, Koca
bir yeri vardır. Boya yapımında kullanı- Ömeroğulları’ndan Ahmet oğlu Ömer,
lan ve XX. yüzyılın ilk çeyreğine kadar İsmail Usta oğlu Ömer, Nalbantoğulla-
Hisarcık ekonomisinde önemli bir yer rı’ndan Musa oğlu Recep, Hacı İsmail’-
işgal etmiş olan cehri, Kayseri’den Avru- lerden Hacı oğlu Süleyman ve Hayrullah
pa’ya ihraç edilmekteydi. adlı şehitlerdir. Diğer taraftan Mehmet
XX. yüzyılın başlarında ve Cumhuriyet’in Karamustafaoğlu, Osman Cücer, Salih
ilk yıllarında köy olan ve Hacılar’a bağlı Uğur, Hacı Ali Lale, Şükrü Lale, Mustafa