Page 325 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3

[1276] 316 / İNC KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

oranla daha dar tutulan iki dükkânla bir-
likte kervansarayın avlusuna geçit veren
eyvanlı mekâna kadar on iki dükkân, ka-
pısı eyvana açılan ve hâlen kahvehane
olarak kullanılan ve diğer bölümlerden
farklılık gösteren bir mekân ile devamın-
da yan yana sıralanmış üç dükkândan
oluşur. Bu dükkânların güney ucunda ise
A. Kuran’ın “aşhane” olduğunu ileri sür-
düğü mekân yer alır. Bu cephede yer alan
dükkânlar yaklaşık olarak 2,80x3,03 m
genişliğinde ve 4,87x5 m derinliğinde o-
lup, örtüsü ikişer takviye kemerle destek-
lenen sal taşı döşeli düz tavan biçiminde-
dir. Bu cephede kuzeyden kervansarayın
avlusuna geçişi sağlayan mekâna kadar
olan dükkânların kemer ayaklarının ta-
İncesu Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Külliyesi Arasta’sından bir bölüm mamı ahşap çerçevelerle, hâlen kahveha-
ne olarak kullanılan mekânın üstünde
Kara Mustafa Paşa tarafından 1678 yılın- yer alan üç mekânın kemer açıklıkları ise
da tanzim ettirilen vakfiyede, arastadan moloz taşlarla örülen duvarla kapatılmış-
“... adı geçen cami ile han arasında bulu- tır. Kemer açıklıkları kapatılan üç mekân,
nan yerde bina eyledikleri otuz iki bab içeriden açılan muhtes kapılarla birbiri-
kemer ve kargir dükkânları ve bu ne bağlanmıştır ve hâlen ahır olarak kul-
dükkânlara bitişik bir bab ekmekçi fırı- lanılmaktadır. Kervansarayın avlusuna
nı...” şeklinde bahsedilmektedir. Ancak geçişi sağlayan eyvanın güneyindeki
vakfiyede bahsedilen otuz iki bab mekân 4,30x5 m ölçülerinde olup diğer
dükkândan günümüze otuz bir bab’ı ula- mekânlardan daha geniş tutulmuştur. A-
şabildi, fırın ise kısmen yıkıldı. rastanın bütün dükkânlarının üzeri
Çevre sakinlerinin anlattıklarına ve gü- kuzey-güney yönünde atılmış üçer ke-
nümüze ulaşan kalıntılara bakılarak aras- merle desteklenen sal taş döşeli düz ta-
tanın güney cephesinde bir kapısının ol- vanla örtülü iken, bu mekânın üzeri diğer
mekânlardakilerden farklı olarak doğu-
duğu anlaşılmaktadır. Arastanın kuzey batı istikametine atılan ikişer takviye ke-
cephesi açıktır. Arastanın doğu cephesi- merlerle desteklenen beşik tonozla örtül-
nin yaklaşık ortalarına gelecek şekilde a- müştür. Bu mekânı aydınlatan pencere-
çılan kapı ile kervansarayın revaklı avlu- ler sonradan açılmıştır. Mekânın kuzey
su ile batı cephesinin ortasına açılan kapı cephesinde yer alan ocak orijinaldir. Ka-
İncesu Merzifonlu Kara ile de cami avlusuyla irtibatı sağlanmıştır. naatimize göre diğer mekânlardan farklı-
Mustafa Paşa Külliyesi Arasta Arastanın doğu cephesi hemen hemen
planı (çizim: M. Denktaş) lık gösteren bu oda büyük bir ihtimalle
orijinal biçimini aynen muhafaza etmek- bekçi odası olmalıdır. Doğu cephenin
tedir. Arastanın doğu cephesinin duvarı güney ucunda, yan yana iki mekândan
ile kervansarayın revaklı avlusunun batı oluşan fırın, orijinal haliyle günümüze
duvarı ortak olarak kullanılmıştır. Ancak ulaşamamıştır. Günümüze gelebilen her
kervansarayın avlu duvarı arastanın be- iki mekânın önünde yer alan ve 1972 yı-
den duvarının üst noktasından yaklaşık 1 lında Belediyece yıkılan mekân hakkında
m kadar daha yüksek tutulmuştur. Bu A. Kuran, “içinde büyük bir ocak bulu-
cephenin kuzeyinden itibaren üçüncü ve nan ana mekânın çapraz kemerleri orta-
altıncı dükkânların üzerlerine muhdes daki tek ayağa binen kaburgalı tonozla
(sonradan yapılan) ikinci bir kat daha örtülüdür” demektedir. Vakfiyeden anla-
inşa edilmiştir. Arastanın doğu kanadının şılacağı üzere bu mekân büyük bir ihti-
kuzey ucunda yer alan ve eni diğerlerine malle fırın olmalıdır.