Page 339 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3

[1290] 330 / İNC KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

İNCESU ŞEYH KUMARİ ZAVİYESİ
(TÜRBESİ)
İncesu*’ya bağlı Kızılören (Kızılviran) kö-
yü ile Omuzu Güçlü Zaviyesi arasındaki
arazide bulunmaktadır. 1570 tarihli tah-
rirde, Kara Kinise (Kilise) Mezrası’nın
Şeyh Kumari Zaviyesi Vakfı’na ait oldu-
ğu kayıtlı olup, burada zaviyenin harap
olduğu belirtilmiştir. Bu kaydın altında,
Kara Kinise ve Kızıl Viran’ın Kumari İncesu Şeyh Turesan Zaviyesi kitabe
zaviyesine ait olduğu ve burada Dervişan
Cemaati’nin yerleşmiş olduğu yazılmış- yapılmış ve kısa sürede harap olmuştur.
tır. Aynı cemaat, Omuzu Güçlü Mezrası’- M 1681 yılında da vakıf evladı (bir tanesi
nda da oturmaktadır. 1584 tarihli tahrirde dedesi Kumari’nin adını taşıyor)
ise, Karataş nahiyesine bağlı Kara Kinise İncesu’ya kervansaray, cami, medrese,
(Kilise) Mezrası’nda, Kızılviran (Kızılö- hamam, arasta gibi binalardan oluşan
ren) ahalisinin ziraat yaptığı ve burasının külliyesini yaptıran Kara Mustafa Paşa’-
malikâne gelirlerinin Şeyh Kamari (Ku- nın bu tesislerinin giderleri için kurmuş
mari) Zaviyesi’nin vakfı olduğu kayıtlıdır. olduğu ve Anbar arazisinin de büyük bir
Aynı kaydın devamında, “adı geçen mez- kısmını içine alan vakfına, vakıf arazileri-
rada yıllık 360 akçelik malikâne gelirine ni satmışlardır. Şeyh Kumari Zaviyesi
Hacı Abdi, Hacı Halil, Hüseyin, Kumari, yukarıda belirtildiği gibi Kızılören ile O-
Döndü ve Fatma, evladiyet ve mülkiyet muzu Güçlü arasındaki bir yerde olup,
üzerine mutasarrıflar (hisse sahipleri) i- bugün sonradan yapılmış basit yapısı ile
ken, bu mülklerini 1092 Zilhicce ayının mevcut bulunmaktadır. Dikdörtgen plan-
başında (M 1681) Kara Mustafa Paşa lı, üzeri takviye kemerlerin taşıdığı tonoz-
Vakfı’na kendi rızaları ile satmış oldukla- la örtülü, içinde sonradan yenilenmiş
rı ek kaydı düşülmüştür. Vakıf olan Şeyh sandukası bulunan türbe kısmının yanın-
Kumari Zaviyesi’ni kimin kurup vakfetti- da küçük ve basit bir eyvanı bulunmakta-
ği, Şeyh Kumari’nin kim olduğu ve bu dır. Bina tamamen gayrimuntazam mo-
zaviye ve vakfın ne zaman yapılmış oldu- loz taşlarla imal edilmiştir. Meyilli arazi-
ğunu bilmiyoruz. 1500 tarihli tahrirde de bulunan bu mütevazı yapı, son za-
geçtiği ve 1570 tarihli tahrirde de harap manlarda hayır sahiplerince yapılan çok
olduğu belirtildiğine göre, zaviye daha geniş betonarme bir yapının içine alın-
önce herhalde diğerleri gibi IV. yüzyılın mıştır. Böylece insanların kapalı bir
ikinci yarısında Eretnalılar* Dönemi’nde mekânda ibadet edeceği ve oturacağı ge-
niş bir bölüm elde edilmiştir. Türbede
her yıl belirli günlerde Kızılörenliler tara-
fından merasim düzenlenmektedir.

Kaynakça: Mehmet İnbaşı, 1570 (Hicrî 976)
Tarihli Kayseri Tapu Tahir Defteri, Kayseri
2009, s. 163, 164; Refet Yinanç-Mesut Elibü-
yük, Kayseri İli Tahrir Defterleri, Kayseri
2009, C I, s. 326-327.
MEHMET ÇAYIRDAĞ

İNCESU ŞEYH TURESAN ZAVİYESİ
İncesu* sınırları dâhilinde, Ürgüp’ün Baş-
dere kasabasına yakın dağlar (Tekke Da-
ğı) üzerinde bulunan Selçuklu Zaviyesi/
Tekkesi. Tekkeyi, Anadolu Selçukluları’-
nın büyük hükümdarı I. Alâeddin Keyku-
İncesu Şeyh Kumari Zaviyesi (Türbesi) içi