Page 330 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ LİF / 321 [1761]

Osmanlı Devleti 1725 senesinde Tebriz’in Osmanlı Devleti’nin mahallen aldığı ted-
muhafazası için birtakım tedbirler alır- birler leventlerin eşkıyalık faaliyetlerini
ken “ihtiyâcı külli zâhir ve nümâyân olub önlemeye yetmemiş, nihayetinde 1775
ancak Levendât ma’kûlesinin hizmet-i senesinde verilen fetva ve emir gereğince
muhâfızada ber-karar ve sabit ve payidâr leventler imha edilerek ortadan kaldırıl-
olmayacakları” düşüncesiyle kendi ordu- mıştır.
sunun dahi bir bölümüne güveneme- Kaynakça: BOA, Muhimme No: 130, s. 47;
mektedir. Leventlerin sefere götürülmesi Kayseri Şer’iyye Sicilleri No: 126, 132, 135, 136,
üzerine devlet yeni tedbirler almak mec- 138, 139, 143; Ferit Devellioğlu, Osmanlıca-
buriyetinde kalmıştır. Türkçe Ansiklopedik Lügat, Ankara 1992;
Anadolu eşkıyasının, leventlerin, saruca Yusuf Halaçoğlu, XVIII. Yüzyılda Osmanlı
ve sekbânların cezalandırılması için İmparatorluğu’nda İskân Siyaseti, Ankara
“Memâlik-i mahrûsemde vüzerâ-yı `izâm 1997; Küçük Çelebizade Asım, Raşid Zeyli,
İstanbul 1282; Mehmet Raşid, Tarih-i Raşid IV,
ve mîr-i mîrânlar ve ümerâ ve mütesel- İstanbul 1282; Cengiz Orhonlu, Osmanlı İmpa-
limler kapılarında deli ve gönüllüler ve ratorluğu’nda Aşiretleri İskân Teşebbüsü
Arab ve Fürsân bayrakları açılup tağyîr-i (1691-1696), İstanbul 1963; Yücel Özkaya,
kıyâfet ve evzâ-ı sâbıkasına izhâr ve tevbe Osmanlı İmparatorluğu’nda Ayanlar, Ankara Levent tasviri
ve nedâmet edenlerin, cürümlerinden 1994; Mehmet Zeki Pakalın, Tarih Deyimleri
güzerân ve izhâr-ı ısrâr idenlerinin ve Terimleri Sözlüğü III, İstanbul 1983; Fehmi
Yılmaz, Osmanlı Tarih Sözlüğü, İstanbul 2010.
fetâvâ-yı şerîfe mûcebince şerefyâb-ı MEHMET KARAGÖZ
sudûr olan hatt-ı hümâyûn-ı adâlet-
makrûn ile müzeyyen fermân-ı âlişân LİFOS DAĞI
bulundukları mahalde tertîb-i cezâları Erciyes’in Kayseri yönündeki en belirgin
fermân olunmakla” diye Anadolu’ya volkan konisi. Lifos, Erciyes manzarala-
emir yazılmıştır. Bütün tedbirlere rağ- rında daima onun göğsünde, Kayseri
men leventler, eşkıyalık yapan aşiretlerle Ovası’na hâkim sivri tepesi ile yer alır.
birlikte Anadolu’nun asayişsizliğinde 3900 m’lik Erciyes’in önünde 2500 m
mühim rol oynamışlardır. Devletin bütün yüksekliğe ulaşan bu dağ, uzaktan sivri
tedbirlerine rağmen leventlerin ortadan görünümüne rağmen tepesi kuzey ve
kaldırılışına kadar huzursuzlukların tam güneyde iki sivri tepe arasında semer
olarak önü alınamamıştır. görünümlü kapalı bir çanağı andıran kra-
Görüldüğü gibi kapısız kalan leventler teri bulunmaktadır. Bu iki sivri tepe arası
zaman zaman kendilerine katılan köylü- yaklaşık 250 m’dir. Dağa, çok dik olan
lerle kalabalık sayılara ulaşıp kır bölgele- ön kuzey cephesinden değil hafif meyille
rini tehdit edip “kıtal ve gasp”lar yapmış- tepe yakınına kadar yükselen Erciyes’le
lardır. Bu hadiseler şehirli insanların arasında bulunan derin yarlarla ayrılmış
endişe içinde yaşamalarına sebep olmuş- vadideki yolla ulaşılır. Dağın tepe çanağı-
tur. Ancak yine de en emniyetli yerler nı (krateri) çevreleyen, bugün çok tahrip
olarak şehirlere göçler devam etmiştir. olmuş, çevreden taşlarla harçsız olarak

Lifos Dağı (S. B. Akbaş)