Page 406 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ MEY / 397 [1837]

rak üçgen alınlığın tepesindeki taş alem,
saçak kısmındaki silmeler, kitabenin çev-
resindeki “S” konsollar ve stilize kenger
yapraklarıyla köşelerdeki vazolar, kitabe-
nin altındaki beş kademeli süsleme kuşa-
ğı ile ayna taşının çevresindeki süsleme-
lerden söz edilebilir. Talas Meydan Çeş-
mesi’nin en önemli özelliği, Kayseri ve
çevresinde bulunan düz cepheli iki çeş-
meden biri ve üçgen alınlıklı olmasıdır.
Kaynakça: Kerim Türkmen, “Talas’ta Türk
Meydan Çeşmesi kitabesi
Devri Yapıları”, Vakıflar Dergisi, S. 26, Ankara
1997, s. 163-164; Denktaş, Su Yapıları, s. 122-
Yapdurup dehâsı nâm itdi ilâ yevmi’l- 124.
hisâb MUSTAFA DENKTAŞ Meydan Çeşmesi planı
Geldi bâlâ-yı hakîkatinden târîh içim (çizim: M. Denktaş)
Ayn-ı rahmet o yabdı İbrâhîm Efendi MEYDAN KAPISI
içün savâb Kayseri’de belli başlı beş kale kapısından
sene 1305. Meydan’a (At Meydanı*-Pazarı, Cumhu-
riyet Meydanı) açılan önemli kapı.

Kitabenin tam altındaki süsleme kuşakla- Kayseri surları doğu-İran tehlikesine
rı cephe boyunca uzanmaktadır. Beş karşı Romalılar zamanında, İmparator
kademeden oluşan süsleme kuşağının III. Gordianus tarafından MS 242 yılında
ilki, kitabenin hemen altındaki düz silme yaptırılmıştır. Bu surlar çok geniş alanı
kuşağıdır. Bu düz silmenin altında ise içine alıyordu. Bu geniş surların bakımı
pramidal dişlerden oluşan bir şerit, bu zor olduğundan VI. yüzyılın başında
şeridin hemen altında da ikinci düz silme Bizans Dönemi’nde, doğu köşede Yoğun
kuşağı yer alır. En alt kısımda ise üç kade- Burç*’tan Düvenönü*’ne kadar bir yay
meli olarak yapılmış ve birbiri üzerine çizilip daraltılmış; en köşeye, buna para-
bindirilmiş dentikül motifleri dikkati lel bir sur daha çekilerek İç Kale oluştu-
çeker. rulmuştur. Bahsi geçen kapılar işte,
daraltılmış olan bu surlar üzerinde bulu-
Çeşmenin ayna taşının çevresi cepheden nanlardır.
çıkıntı yapan kahverengi bir taş silmeyle Meydan Kapısı, Kale’nin en önemli kapı-
çerçevelenmiştir. Mermer ayna taşının sı olup şimdiki Cumhuriyet Meydanı’nda
üzeri küçük bir çeşme maketine benzetil- Bürüngüz* (eski İki Kapılı) Camii yerinde
miştir. Ayna taşının yanlardaki dekoratif idi. Kalenin diğer kapıları güneye doğru
ayaklar üzerine oturan yuvarlak kemeri- Yeni Kapı, Sivas Kapısı, Kiçi Kapı* ve
nin üzeri, ortada birbirine yanaşan iyonik Boyacı Kapısı*’dır. I. Alâeddin Keyku-
sütun başlıklarını andıran volütcüklerle bad* tarafından XIII. yüzyılın başında
süslenmiş olup üstü üçgen bir alınlıkla Meydan Kapısı’nın hemen yanından eski
nihayetlenmektedir. Bu volütlerin üst ve surlara ek olarak yaptırılmış olan ve
alt kısımları kenger yaprağı motifleriyle Meydan’ı dolaşarak burada bulunan Sel-
bezenmiştir. Kemer ve ayakların üzerleri çuklu Sarayı Devlethâne*’yi koruma altı-
de silmelerle hareketlendirilmiştir. Ayna na alan ek surlar başlıyordu ki bu surlar-
taşının alt kısmında tek delik bulunmakta dan bugüne sadece Zeynelâbidin Türbe-
olup üzerine bir adet musluk bağlanmış- si* yanındaki Ok Burcu*’nun alt katı kal-
tır. Ayna taşının hemen önünde bulunan mıştır.
küçük mermer yalak, zemine gömülü Meydan Kapısı’nın ismi ilk defa 1237
vaziyettedir. Çeşmenin doğusunda yer yılında I. Alâeddin Keykubad’ın Kayseri’-
alan ve hayvanların su içmesi için yapılan de Keykubadiye Sarayı*’nda zehirlenerek
büyük iki yalaktan birisi tahrip olmuş, ölmesinden sonra ortaya çıkan saltanat
diğeri günümüze ulaşabilmiştir. mücadelesi sebebi ile geçmiştir. Merhum
İnşa tarihi bilinen çeşmede süsleme ola- Sultan’ın vasiyeti gereği ortanca şehzade