Page 210 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

212 / BAT KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

“Bat tal ga zi So ka ğ›”, “Ha c› Ka s›m ‹s lam Man şu ra’da boz gu na uğ rat tı, ye ni Sul tan
Ma hal le si” içe ri sin de Ahid din Med re se - Tu ran şah’› et ki siz leş tir di, Şam-Ka hi re
si nin yer al d› ğ› Bat tal ga zi Cad de si var d›. ara s›n da gi dip gel di, Sul tan Sey fed din
1924 y› l› Kay se ri Tah ri ri’nde “Bat tal Mev - Ku tuz za ma n›n da Mo ğol la r›, Ayn ca lut’ta
ki i” ola rak ya z› l› d›r. Hâ len Me lik ga zi Be - ağ›r ye nil gi ye uğ rat tı (1260), Ku tuz’u or -
le di ye si s› n›r la r› için de “Bat tal ga zi” Ma - ta dan kal d› r›p Mem lûk lu Sul ta n› ol du.
hal le si mev cut tur. Ma hal le ad› n› Ana do - As ker le ri şah s› na bağ la dı, şe hir li le rin ve
lu’ya ilk ge len mü ca hit ler ara s›n da bu lun - çift çi le rin sev gi si ni ka zan dı, Ab ba si Ha li -
du ğu söy le nen Ebu Mu ham me dü’l-Bat - fe li ği ni ih ya et miş; M› s›r ve Su ri ye fet he -
tal’dan al m›ş t›r. Bat tal Ca mii iba de te aç›k di le rek bu ül ke le rin hü küm da r› ol du,
bu lun mak ta d›r. Es ki den hac dan dö nen - 1265’te Fi lis tin k› y› la r› n› al dı, Kü çük Er -
ler ilk ön ce bu ra ya uğ ra ya rak zi ya ret te me nis tan Kral l› ğ›’n›n şe hir le ri ni tah rip
bu lu nur, tö ren ler ya p› l›r, bin me le ri için et ti, 1268’de An tak ya’y› son ola rak fet he -
at lar do na t› l›r ve ye dek le ne rek ev le ri ne dip Şam’a dön dü. 1270’te An tep’e ka dar
götürüldü. ge len Mo ğol la r› çe kil me ye mec bur et ti.
Kay nak ça: ‹n ba ş›, 16.YBKay se ri, s. 43; R. Yi - Tür ki ye Sel çuk lu Dev le ti, 1243’ten iti ba -
nanç, “16. Yüz y›l Son la r›n da Kay se ri Ma hal le le - ren ‹l han l› la ra* bağ l›, Per va ne Mui nud -
ri ve Nü fus la r›”, KYTSB ; Cö mert, 19.Y.Kay se ri, din Sü ley man’›n hük mü al t›n day d›.
1
s. 177; KAY TAM Ar şi vi, 31-32 Nu ma ra l› Def ter - Şam’a ka çan Ana do lu Bey le ri, Sul tan
ler; Ye dek çi oğ lu, K.Ağ z›, C. II. s. 133.
HÜSEYİN CÖMERT Bay bars’› Ana do lu’da ki ‹l han l› hâ ki mi ye -
ti ni y›k ma ya teş vik et ti ler. Per va ne’yle de
BA TUR, HA SAN FEY Zİ söz le şen Sul tan Bay bars, 1277 Şu ba t’›n da
Öğretim üyesi, diş hekimi (Bün yan, Ka hi re’den ha re ket le 6 Ni san’ da Ha -
1942–). ‹s tan bul Üni ver si te si Diş He kim - lep’e, hiç bir mu ka ve met le kar ş› laş ma dan
li ği Fa kül te si Kli nik Bi lim le ri Bö lü mü 2 Ma y›s’ ta Kay se ri’ye girdi, ad› na hut be
En do don ti Ana bi lim Da l› Öğ re tim Üye - okut tu, yal n›z b› ra k›l d› ğ› n› an la y›n ca h›z -
si dir. ‹l ko ku lu Bün yan ‹l ko ku lun da, or ta la ge ri dön dü. Mo ğol lar bu ha re ke tin in -
ve li se öğ re ni mi ni Kay se ri Li se sin de ta - ti ka m› n› onbinlerce Türk’ü ve Sel çuk lu
mam la d›. ‹s tan bul Üni ver si te si Diş He - dev let adam la r› n› öl dür mek le al dı ve
kim li ği Fa kül te sin den me zun ol du Ana do lu’da ki bas k› la r› art tı. An tak ya yo -
(1966). Me zun ol du ğu fa kül te de Diş Has - luy la Şam’a dö nen Bay bars burada öl dü
ta l›k la r› ve Kon ser va tif Diş Te da vi si II. ve özel tür be si ne def ne dil di.
Hasan Feyzi Batur Kür sü sü ne asis tan ol du. Ar d›n dan dok - Sul tan Bay bars or ta za man lar Türk-‹s lam
tor (1974), do çent (1980) ve pro fe sör ol - ta ri hi nin, pek çok yük sek me zi yet le ri
du (1988). şah s›n da top la yan en bü yük tem sil ci le -
YAYIN KURULU rin den bi ri dir. He sap l›, ih ti yat l›, sa mi mi
bir Müs lü man d›. Şeyh le re ve âlim le re
BAYAR, CELAL bk. SİYASÎ HAYAT say g› l›y d›. Ha y›r ku rum la r› ve di nî ku -
rum lar kur mak la her ke sin sev gi si ni ka -
BAY BARS (ME LİK ZA HİR) zan dı. Ti ca ri iliş ki le rin ge liş me si ne önem
Mem lûk lu la r›n dör dün cü sul ta n› d›r ver di, dev le ti ni mer ke zi leş tir mek için
(1223 - 30 Haziran 1277). Türk le rin K›p - gay ret sarf et ti. Kuv vet li ve dü zen li bir or -
çak Ko lu’na men sup tur. Bay bars kö le du mey da na ge tirdi, mun ta zam pos ta
ola rak Kay se ri ya k›n la r›n da ki Ya ban lu men zil le ri kur du. Do nan ma s› n› ge liş tir -
Pa za r›’nda Emîr Alâ ed din Ay te kin ta ra - di, ‹s lam dün ya s› n› bü yük d›ş teh li ke ler -
f›n dan sa t›n al›n dı Şam’a gö tü rül dü den ko ru du. “Ha di mu’l-Ha re meyn”,
ardından Ka hi re’ye git ti, M› s›r Ey yu bi “Rük ned din”, “Sey fed din” s› fat ve la kap -
Hü küm da r› Nec med din Ey yub’un “Bah - la r› na la y›k bir ‹s lam mü ca hi diy di.
rî” un van l› kö le le ri ara s› na girdi. K› sa sü - Kay nak ça: Ka z›m Ya şar Kop ra man, M› s›r
re de yük se len Bay bars, M› s›r’› iş gal et - Mem lûk lu le ri (1250-1517), Do ğuş tan Gü nü mü -
mek ni ye tin de ki Fran sa Kra l› St. Lou is’i ze Bü yük ‹s lam Ta ri hi, VI. 433-470; Ak sa râ yî,