Page 415 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

416 / DÂM KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

li den faz la müf tü ve icâ zetnâ me li ta le be vam et tik ten son ra Bor’a gi de rek, fa z›l ve
de ye tiş tir di. bü yük âlim Bor lu Ha c› Mah mud Efen -
Emîn Efen di, her hâ lin de, her sö zün de, di’nin ted ris hal ka s› na ka t›l d›. On y›l ka -
ağ›r baş l› ve tem kin sa hi bi; an la t› ş› ve ifa - dar aldığı ilim tah si lin den son ra Kay se -
de si fev ka la de in ce ve sağ lam bir in san ri’ye gel di (1849). Kay se ri’de Sun gur lu
ola rak bi li nir. ‹l miy le amel et me ye ça l› - Ha c› Ab dul lah Efen di’nin ders le ri ne de -
şan bir âlim ola rak dik kat çe ken Emîn vam edip ica zet al d› (1856). Ha lil Efen -
Efen di, avam la ya ni ale la de in san lar la di’ye, Ha c› Ab dul lah Efen di’nin ile ri ge -
dü şüp kalk maz d›. Çar ş› ve pa za ra gi dip len ica zet li le rin den ol ma s›, fa zi let li ve
al›ş ve riş te bu lun mak, avam la se vi ye siz ol gun olu şu, üs ta d› ta ra f›n dan tak dir
gö rü şüp ko nuş mak gi bi, âlim le rin va ka r› - edil me si se be biy le, ho ca s›, Kay se ri’ye
na ay k› r› du rum lar dan çe ki nir, evin de ki - yer leş me si ni tav si ye et ti ve k› z› n› da öğ -
tap okur, araş t›r ma lar ya par, iba det le ri ren ci siy le ev len dir di. Bun dan son ra, Ha -
ye ri ne ge tir me ye ça l› ş›r d›. Man t›k ve lil Efen di, “Dâ mâd Ha lil Efen di” un va -
âdâb ile ke lâm il mi ne tam bir hâ ki mi ye ti n›y la meş hur ol du. Otuz se ne ye ya k›n
bu lun urdu. Ser çe oğ lu Ca mi i’nde imam l›k ya par ken
Te lif et ti ği eser ler den, Ce lâl Dev vâ nî’nin ay n› za man da çe şit li di nî ilim le rin de ya -
“hu dûs” (or ta ya ç›k ma) bah si ni aç›k la yan y›l ma s› için gay ret sarf et ti. Kay se ri müf -
gü zel bir ri sa le si, Arap ça ba z› fen ler üze - tü sü ol du (1874-1880). Ar d›n dan ‹s tan -
ri ne bir hay li ta li ka t›, ya ni not la r› var d›r. bul’a gi de rek ka d› l›k gö re vinde bulundu.
Bun lar, ço ğun luk la ta le be le rin el le rin de Bir müd det son ra Kay se ri’ye dön dü.
bu lu nan bel ge ler ola rak kal dı ve ma ale sef Kay nak lar, ak lî ve nak lî ilim ler de mü na -
ne ço ğal t›l dı, ne de ba s›l dı. ka şa ve mü na za ra ya muk te dir, ra hat ko -
nu şa bi len, tef sir usu lü ve me’anî (an lam -
Tâ rîh bi lim) il min de kud ret li, eş siz bir âlim ol -
du ğu nu bil dir mek te dir. ‹s ti a re le re da ir
Zâ yir bu dur ‘al lâ me-i zü’l-fazl ki Rûm’un ba z› ya z› la r› var sa da, ter tip li ve cilt hâ li -
Ah bâr-ı ‘Arab fazl u ke mâ lâ tı na şaş dı ne gel miş te lif eser le ri ne rast lan ma m›ş -
t›r. Bü yük Hü se yin Efen di Med re se si nin
Mev vâc idi bu bahr-i fü yû zât-ı İlâ hî mü der ris lik ve Ca mi-i Ke bir’in imam l›k
Der yâ-yı fü yû zât-ı İlâ hî idi taş dı va zi fe si be rat la ken di si ne ve ril di, bu gö -
rev le ri de ku sur suz bir şe kil de ye ri ne ge -
Ak târ-ı ci hâ nı bu gü neş ey le di ten vîr tirdi, bu ara da, “Sa ha bi ye Med re se si”
Bu şems-i mü nî re ba ka nın çeş mi ka maş dı mü der ris li ği ne de ve kâ let et ti. Kay nak la -
r›n bil dir di ği ne gö re yüz alt m›ş üç ta le -
‘Al lâ me le ri hal ka-i ted rî si ne al dı be ye ica zet ver di.
Ol hal ka-i ted rî se çok ‘al lâ me ya naş dı Kay nak ça: A. Na zif, Me şâ hir (Di ri öz’ler), s. 93-
94.
Bu reh ber-i din fâ ris-i mey dân-ı ha kî kat ATABEY KILIÇ
Yıl lar ca sa lâ bet le bu mey dan da do laş dı
DAM LA
Kay nak ça: Ko çer, Ule mâ, s. 47-49; A. Na zif,
Me şâ hir (Di ri öz’ler), s. 98-101. On beş gün de bir ya y›m la nan ede bi yat
ATABEY KILIÇ der gi si. Ya y›n ha ya t› na 29 Ekim 1960 ta -
ri hin de baş la dı. Tev fik Öz ça k› ta ra f›n dan
DÂ MÂD HA LİL EFEN Dİ ç› ka r›l dı. Bir sü re son ra ka pandı.
Âlim (Ada na/Çe çe li/So mun lu Köyü, Kay nak ça: Ön der, KBT, s. 197.
1821 - Kay se ri, 1886). Ba ba s› n›n ad› Sa - YAYIN KURULU
lih, de de si nin ise Fey yâz’d›r. ‹lk bil gi le -
rini kö yün de tah sil et ti. Tar sus’a gi de rek DA NA CI, ER TUĞ RUL BÜ LENT
‹s tid lâ liy ye ad l› ese rin mü el li fi olan Ka - Ga ze te ci (Kay se ri, 1959–). ‹lk, or ta ve li -
bak ç› Os man Efen di’nin ders le ri ne de - se öğ re ni mi ni Bur sa’da ta mam la d›. Er -