Page 417 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

418 / DAN KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

tan bul üze rin de ki nü fu zu nu kul la na rak Er bâb-ı çe men müf lis idi gâ ret-i dey den
yö re de ki gay ri müs lim le rin Kıb rıs’a sür - Gark it di yi ne dir hem ü dî nâ ra şü kû fe
gü ne gön de ril me si ni sağ la mış tır.
1582 yı lın da Ulu Bü rün güz’e ken di adıy - Sî nen de se nün Dâ ni şi her pen be-i dâ ğun
la ca mi yap tır ma yı ba şa ran Da niş Ali Seyr it mek içün ol dı dil-i zâ ra şü kû fe
Bey, ve fa tın dan son ra ca mi nin iç bö lü - Kay nak ça: Gü ven, Kay se ri’de Mec mua lar, s. 10-
mün de özel bir bö lü me def ne dil miş tir. 13; Kök sal, KDŞ, s. 59-62.
Eşi Şe fi ka Ha tun’un me za rı da he men ATABEY KILIÇ
ya nın da dır.
DA NİŞ MEND (KÖSE) MAHALLESİ
Kay nak ça : Franz Ba bin ger, Fa tih Sul tan Meh - Da niş men do ğul la r› Bey li ği’nin önem li
med ve Za ma nı, Oğ lak Ya yı ne vi, İs tan bul 2003;
Ta yip Gök bil gin, Os man lı Ma car Mü ca de le le ri mer kez le rin den bi ri si olan Kay se ri’de
Es na sı na Edir ne, Edir ne, 2, Türk Ta rih Ku ru mu. Da niş mend ad› n› ta ş› yan bir ma hal le nin
An ka ra 1993; Ha lil İnal cık, Fa tih Dev ri Üze rin - bu lun ma s›, şeh rin bey lik ler dö ne mi ne
de Tet kik ler ve Ve si ka lar I, Türk Ta rih Ku ru mu. ait isim le ri de mu ha fa za et ti ği ni gös ter -
An ka ra 1995; Ha lil İnal cık, Os man lı İm pa ra tor - me si aç› s›n dan önem li dir. 1500 ta rih li
lu ğu Kla sik Çağ (13001600). Ya pı Kre di Ya yın - Ta pu-Tah rir Def te ri’nde “Ma hal le-i Kö -
la rı, İs tan bul 2008; Uzun çar şı lı, OT; Ye ğen,
KTE; Er ki let li oğ lu, Os man lı Kay se ri; Da niş Ali se Dâ niş mend tâ bi Mey dân Ka pu s›”
Bey Ca mi i’nde ası lı ano nim lev ha. şek lin de kay de dil miş tir. 1520, 1570 ve
S. BUR HA NET TİN AK BAŞ 1584 ta rih li Def ter ler’de de “Kö se
Dâniş mend” şek lin de kay de di len Ma -
DÂNÎŞÎ hal le, 1642 ta rih li Ava r›z Def te ri’nde
Di van şa i ri (? - 1562). ‹s mi Pî rî Çe le bi’dir. “Da niş mend lü Ma hal le si” ad›y la kay de -
Şeyh ‹b ra him-i Ten nû rî Haz ret le ri nin bü - dil miş tir. Mey dan Ka p› s›’na ya k›n ol ma -
yük oğ lu Şeyh Kâ s›m Efen di’nin kü çük s› do la y› s›y la ora ya bağ l› ola rak gös te ri -
k› z› Ay şe Ha tun’un Mis ba hüd din Mus ta - len Ma hal le’de 1500’de 24 ha ne, 1523’te
fa Efen di’den to ru nu dur. De de si ne nis - 29 ha ne, 1570’te 49 ha ne, 1584’te ise 56
pet le Sü ley ma ne gi za de Pî rî Çe le bi la ka - ha ne nü fus ika met et mek tey di. 1642 ta -
b›y la şöh ret bul du. Ah dî, Fâi zî, Be yâ nî, rih li Ava r›z Def te ri’nde “Da niş mend lü”
Ha san Çe le bi Tez ki re le ri’n de hak k›n da ad›y la kay de di len Ma hal le’nin ha ne sa -
et raf l› ca bil gi bu lu nan Dâ nî şî, “za rif bir y› s›n da önem li bir dü şüş mey da na ge le -
şa ir, iyi bir dost, ol gun luk sa hi bi gü zel bir rek 7 ha ne ye ge ri le di. Bu nun se be bi, ye -
in san d›r; Arap çay la ala ka l› ilim ler de ye - ni ma hal le le rin ku rul ma s› ve Da niş -
te nek li dir; şi i ri te miz bir üs lup la ya z›l m›ş - mend lü Ma hal le si’ne bağ l› ba z› ha ne le -
t›r; Fars ça bi lir; ne sih, ta’lik tar z› ya z› yaz - rin ye ni ku ru lan ma hal le le re kay de dil -
ma da ih ti sa s› olan bir hat tat t›r. 1562 y› l›n - me sin den ile ri gel mek te dir. Ta ma men
da M› s›r Ka d› s› Arab za de ile yap t› ğ› ge mi Müs lü man Türk nü fu sun mes kûn ol du -
yol cu lu ğu s› ra s›n da ge mi ba t›n ca bo ğu la - ğu Ma hal le’de, hal laç, tel lak ve mum cu
rak öl dü.” Âlî’nin Kün hü’l-ah bâr’›n da gi bi çe şit li mes lek men sup la r› ika met et -
Da nî şî’nin ba z› şeyh ve ev li ya ya kar ş› kö - mek tey di. XVII I. yüz y›l ar şiv kay nak la -
tü ni yet li ol du ğu için bu şe kil de öl dü ğü r›n da ye ni den Kö se Da niş mend ad›y la
söy len mek te dir. kay de dil miş tir. 1834 ta rih li nü fus sa y› m› -
na gö re ma hal le de 26 ha ne bu lun mak -
Yüz sür mek içün dâ men-i dil dâ ra şü kû fe tay d›. Cum hu ri yet Dö ne min de di ğer
Va rı nı dö küp saç dı reh-i yâ ra şü kû fe ma hal le ler le bir leş ti ril di.
Kay nak ça: Baş ba kan l›k Os man l› Ar şi vi Ma li ye -
Ruh sâr-ı ‘arak nâ ki nün ar tar sa sa fâ sı den Mü dev ver Def ter le ri 20, vr. 12a; Ta pu-Tah -
Tan mı ki vi rür rev nâ kı gül zâ ra şü kû fe rir Def te ri 33, s. 22; Ta pu-Tah rir Def te ri 387, s.
200; Ta pu-Tah rir Def te ri 976, s. 18; Kay se ri Te -
met tu at Def te ri, (1250 / 1834 Ta rih li), hzl. ‹s met
Dâ ğum da ka çan dâ ne-i eş ke na zar it sem De mir, Kay se ri 1998, s. 380; ‹n ba ş›, 16.YBK, s.
Düş miş sa nu rum lâ le-i kuh sâ ra şü kû fe 44, 56, 64; Meh met Ka ra göz, “XVI-XVII I. Yüz -