Page 419 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1
P. 419

420 / DAN                           KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

                                       Yu nus  is min de  üç  oğ lu  var d›.  Ve li aht  K› z› At s›z El ti Ha tun* ise ced di ne ait (bel -
                                       olan  Zün nun’a  kar ş›  am ca s›  Ya ğ› ba san  ki  de de si  Emîr  Ga zi’ye  ait)  Gü lük  Ca -
                                       hü küm dar l›k  id di as›n da  bu lun duy sa  da  mii’ni*, I. ‹z zed din Key kâ vus za ma n›n da
                                       Zün nun’un Kay se ri’de hü küm sür me si -  (1210 y› l›n da) ta mir et ti re rek ila ve ler yap -
                                       ne en gel ola ma d›. Ay nüd dev le de ağa be -  t›r d›. Bu nun gi bi baş ta Nik sar ol mak üze -
                                       yi Me lik Meh med Ga zi ta ra f›n dan uzak -  re Da niş mend li Ai le si Or ta Ana do lu’nun
                                       laş t› r›l m›ş bu lun du ğu Ma lat ya ve El bis -  bir çok  böl ge sin de  ca mi,  med re se,  han -
                                       tan’a ge ri dön dü. Ana do lu Sel çuk lu Sul -  gâh  vs.  yap t› r›p  imar  fa ali yet le rin de  bu -
                                       ta n› Me sud, Da niş mend li ül ke si ne ak›n -  lun du lar ve bun la ra va k›f lar ba ğ›ş la d›lar.
                                       lar ya pa rak bu ra n›n bir k›s m› n› da ken -  Dev le tin  ku ru cu  un su ru  Da niş mend li
                                       di si ne bağ la d› ve bir k›s m› n› met bu hâ le  Bo yu, Os man l› Dev le ti ida re sin de çe şit li
                                       ge tir di. Me sud’dan son ra tah ta ç› kan oğ -  ce ma at  ve  yer le şim  yer le rin de,  çe şit li
                                       lu  II.  K› l› çars lan  za ma n›n da  Da niş -  isim ler le var l›k la r› n› sür dür dü ve ba z› ha -
                                       mend li  me lik le ri  müş te re ken  ona  kar ş›  di se ler de isim le ri geç ti.
                                       ha re ke te  geç ti ler se  de  bir  ne ti ce  el de  Kay nak ça:  Mük re min  Ha lil  Yi nanç,  “Da niş -
                                       ede me di ler.  K› l› çars lan  ile  Ya ğ› ba san  mend li ler”, ‹A, II I. 468-479;Tu ran, SZT, s. 112-
                                       ara s›n da vu ku a ge len mu ha re be ler de ge -  204; H. Ed hem, Kay se ri (Gö de), s. 44-56, 59-
                                       nel lik le  Ya ğ› ba san  üs tün  ç›k t›.  Ya ğ› ba -  66; Meh met Ça y›r dağ, “Ulu Ca mi Ah şap Min -
                                                                            be ri”, Türk Et noğ raf ya der gi si, S. XV, s. 55-59;
                                       san  ay r› ca  do ğu da  Ar tuk lu  me lik le riy le  Meh met Ça y›r dağ, Meh met Es ki oğ lu, Me lik Ga -
                                       de  mü ca de le ler de  bu lun du.  Ya ğ› ba san,  zi Tür be si Reh be ri ve Da niş mend li le rin Kay se -
                                       K› l› çars lan’a kar ş› olan An ka ra, Çan k› r›  ri’de ki Eser le ri, Kay se ri 1986.
                                       ve Kas ta mo nu böl ge si ne sa hip bu lu nan         MEHMET ÇAYIRDA⁄
                                       K› l› çars lan’›n  kar de şi  ve  ay n›  za man da
                                       da ma d›  Şe hin şah’›  zi ya ret ten  dö ner ken  DAR Sİ YAK (KA YA BAĞ)
                                       1164’te  ani den  ve fat  et ti.  Bun dan  son ra  Kay se ri’nin do ğu sun da şeh re 21 km me -
                                       Da niş mend li  ül ke si ne  gi ren  K› l› çars lan  sa fe de ve Ge si Va di si’nin gü ne yin de bu -
                                       on la r› ta ma men or ta dan kal d›r mak üze -  lu nan bir köy dü.
                                       re te şeb büs ler de bu lun muş sa da Su ri ye  XVI. yüz y›l baş la r›n da “Nek şa na”,  1520
                                       Hü küm da r› Nu red din Zen gi’nin, da ma -  ve 1530 Tah ri ri’n de Dar s› yak ad›y la an›l -
                                       d›  Zün nun’u  des tek le me si  se be biy le  mak tay ken,  1961 y› l›n da  ad›  de ğiş ti ri le -
                                       Zün nun, Si vas ve çev re sin de hü küm sür -  rek Ka ya bağ ya p›l d›. 1500 y› l›n da 40 (38
                                       me ye de vam et ti. Fa kat Nu red din ölün -  geb ran, 2 müs lim), 1530’da (57 geb ran, 2
                                       ce K› l› çars lan Da niş mend li ül ke si nin ta -  müs lim) 59 ha ne nü fus bu lu nur du. XVI.
                                       ma m› n›,  (Şe hin şah  ile  bir lik te  Bi zans’a
                                       il ti ca  eden  Zün nun’a  Bi zans  ‹m pa ra to -
                                       ru’nun des tek ol ma s› na rağ men) Sel çuk -
                                       lu  ül ke si ne  kat t›  (1175).  Ma lat ya’da  Ay -
                                       nüd dev le’nin  oğ lu  Zül kar neyn  ve  onun
                                       ço cuk la r› bir müd det var l›k gös ter di ler -
                                       se de 1178’de bu ra s› da ta ma men tes lim
                                       al›n d›.
                                       Da niş mend li ler  y› k›l d›k tan  son ra  Ya ğ› -
                                       ba san’›n  oğul la r›  Mu zaf fe red din  Mah -
                                       mud, Za hi red din ‹li ve Bed red din Yu suf,
                                       Sel çuk lu  ida re sin de  gö rev  ala rak  va li lik
                                       ve  uç  bey li ği  yap t› lar.  Mu zaf fe red din
                                       Mah mud,  am ca s›  Me lik  Meh med  Ga -
                                       zi’nin  yap t›r d› ğ›  Kay se ri  Ulu  Ca mi i’ni
                                       (her hâl de dep rem de ha rap ol ma s› üze ri -
                                       ne) 1205’te, Sel çuk lu Sul ta n› I. G› yâ sed -
                                       din  Key hüs rev  za ma n›n da  ta mir  et tir di.  Darsiyakʼtan bir sokak
   414   415   416   417   418   419   420   421   422   423   424