Page 424 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ DAV / 425

Sâ va Şeh ri’nden göç ede rek Kay se ri’ye o me zar taş la r› ara s›n da el-Kay se rî’nin
yer leş miş tir. Bu nun için ba zen “es-Sâ vî” me zar ta ş› na rast la ma d›k).
kün ye siy le an›l d›. ‹lk eği ti mi ni Kay se ri’de Da vûd el-Kay se rî, eli miz de ki eser le rin den
al d›; o za man lar Kay se ri’de ho ca l›k yap - de an la ş›l d› ğ› gi bi, di nî ve fel se fi ilim ler
m›ş olan ve 1273 y› l›n da Kon ya’ya ka d› ala n›n da XIV. yüz y›l da ye ti şen en önem li
ola rak ata nan Ka d› Si ra ced din el-Ur me vî âlim ler den bi ri si dir. Os man l›’n›n ilim ge -
(öl. 1283) ba z› kay nak lar da el-Kay se rî’nin le ne ği ni oluş tur muş tur. Men sup ol du ğu
ho ca s› gös te ril miş tir. Yük sek ilim tah si li vah det-i vü cûd dü şün ce si nin Os man l›
için Da vûd el-Kay se rî’nin M› s›r’a git ti ği ve kül tü rün de ta n›n ma s› na ve ya y›l ma s› na
ora da üç-dört y›l ka la rak iyi bir tah sil gör - bü yük kat k› da bu lun du. ‹bn Ara bî’nin Fu -
dü ğü be lir til mek te dir. Fa kat han gi med re - sû su’l-Hi kem ad l› ese ri ne yaz d› ğ› şer hi,
se de ve kim ler den ders al d› ğ› bi lin me di ği söz ko nu su eser üze ri ne ya z› lan bü tün
gi bi, gi diş ve dö nüş ta rih le ri hak k›n da da şerh ler ara s›n da en çok rağ bet gö re ni ol -
hiç bir bil gi yok tur. Büyük ihtimalle el-Ez - du. Vah det-i vü cûd an la y› ş› n›, sa hip ol du -
her’de öğ ren ci lik yap t›. Ana do lu’ya dön - ğu man t›k, ma te ma tik ve fel se fi bil gi siy le
dük ten son ra, ba z› kay nak lar Da vûd el- sis te ma tik bir şe kil de en iyi yo rum la yan ve
Kay se rî’nin Kon ya ve Bur sa’ya git ti ği ni ken di şah si fi kir le riy le zen gin leş ti ren bir
da ha son ra da ‹ran’a se ya hat et ti ği ni be - dü şü nür dür. Bu ne den le, özel lik le el-Kay -
lirt mek te dir. Ni te kim o, bu se ya ha ti es na - se rî’nin şer hi ‹s lam dün ya s› n›n her ta ra -
s›n da ün lü mu ta sav v›f Ab dur rez zâk el-Ke - f›n da gü nü mü ze ka dar en çok oku nan
şâ nî (öl. 1329) ile gö rüş müş tür. Da vûd el- eser dir; bu eser, ‹bn Ara bî’yi an la ma n›n
Kay se rî, on dan ken di si ni ta sav vu fa yön - anah ta r› olarak ka bul edil miş tir.
len di ren ho ca s› ola rak bah set mek te dir. Da vûd el-Kay se rî, sa de ce bir yo rum cu
Ba z› kay nak la r Sad red din Ko ne vî’yi (öl. de ğil; ay n› za man da ta sav vuf ta ve fel se fe -
1274), el-Kay se rî’nin ta sav vuf taki ho ca s› de ken di ne has öz gün fi kir le ri olan bir
ola rak gös ter se de bu doğru değildir. dü şü nür dü. Arap ça y› ve Fars ça y› çok iyi
Da vûd el-Kay se rî’nin il mî şan ve şöh re ti bil mek tey di. P. Nwyi a’n›n ifa de siy le ya -
et ra fa ya y› l›n ca, Or han Ga zi ken di si ni ‹z - ban c› ol ma s› na rağ men Arap ça y› en iyi
nik’e da vet ede rek ba z› ri va yet le re gö re kul la na bi len bir ya zar d›.
ken di si ne ön ce ka d› l›k tek lif et ti; an cak Da vûd el-Kay se rî’nin Türk ol du ğu ko nu -
el-Kay se rî bu nu ka bul et me yin ce onu sun da şüp he yok tur. Her ne ka dar H. Cor -
Os man l› la r›n ilk med re se si olan ‹z nik bin bir ya z› s›n da Dâ vûd el-Kay se rî’nin
Med re se si ne 1336 y› l›n da gün lük otuz ‹ran l› ol du ğu nu söy le miş se de, da ha son -
ak çey le yö ne ti ci ve mü der ris olarak ta yin ra yaz d› ğ› bir baş ka ya z› s›n da bu nu dü -
et ti. Os man l› la r›n ilk mü der ri si ol ma s› fa - zelt miş tir. Da vûd el-Kay se rî ke la mi mez -
t›y la el-Kay se rî ve fa t› na ka dar yak la ş›k hep ko nu sun da Ma tu ri di ve f›k hi mez hep
on beş se ne med re se de gö rev yap t›. ko nu sun da Ha ne fi dir; böy le ol du ğu için
Kay nak la r›n ço ğun lu ğu, Da vûd el-Kay - “el-Ha ne fî” kün ye siy le an›l m›ş t›r.
se rî’nin 11 Mart 1350 ta ri hin de ‹z nik’te Da vûd el-Kay se rî’nin var l›k dü şün ce si,
ve fat et ti ği ni kay det mek te dir. Ba z› kay - vah det-i vü cûd dü şün ce si dir. Ge nel de
nak lar me za r› n›n, Çan dar l› Ha lil Pa şa Meş şa île rin var l›k an la y› ş› n› eleş tir miş tir.
Ca mi i’nin kar ş› s›n da ki Ç› nar di bi de nen ‹bn Sî nâ’n›n, var l› ğ› zo run lu, müm kün ve
yer de ol du ğu nu be lirt mek te dir (Ey lül müm te ni ola rak üç s› n› fa ay›r ma s› n› ger -
1974’te ‹z nik Med re se si ni ve el-Kay se - çek çi bul ma ya rak, bu ay r› m›n sa de ce iti -
rî’nin me za r› n› zi ya ret için ‹z nik’e git ti ği - ba rî, ya ni zi hin sel ol du ğu nu söy le miş tir.
miz de, söz ko nu su yer de me za r› na rast la - Da vûd el-Kay se rî’nin var l›k bi li me ka zan -
ya ma d›k. O gün kü Be le di ye yet ki li le ri bi - d›r d› ğ› en önem li kav ram “el-Hik me tü’l-
ze, ora da ki me zar la r›n 1935 y› l›n da ya p› - Mü te âl liy ye (Aş k›n hik met)”dir. Bu kav -
lan şe hir ci lik ve yol ge niş let me ça l›ş ma la - ra m› da ha son ra Fet hul lah Şir vâ nî ve
r› ne de niy le kal d› r›l d› ğ› n› söy le di ler. Ba z› Mol la Sad ra da kul lan d›. Dâ vûd el-Kay -
me zar taş la r› mü ze ye kal d› r›l m›ş. An cak se rî’nin za man ko nu sun da Ef la tun cu ve