Page 418 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1
P. 418

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹                               DAN / 419


           y›l lar da Kay se ri Şeh ri’nin Fi zi ki Gö rü nü mü ve  bir bir ele ge çi re rek Ana do lu’nun en bü -
                                2
           Ma hal le le rin Du ru mu”, KYTSB , s. 255.   yük  hü küm da r›  ol du.  O  bun dan  son ra,
                               MEHMET ‹NBAŞI   fe tih le ri ne Trab zon Rum la r› na ait Ka ra -
                                               de niz sa hi lin de, Ki lik ya Er me ni le ri üze -
          DA NİŞ MEND Lİ LER                   rin de de vam et ti, Haç l› Pren si II. Bo he -
           Ma laz girt Za fe ri’n den son ra Or ta Ana do -  mond’u mağ lup ede rek ortadan kaldırdı.
           lu’da Si vas, To kat, Amas ya ve Kay se ri ci -  Da ha son ra Bi zans ‹m pa ra to ru’nun iş gal
           va r›n da,  Nik sar  mer kez li  ola rak  dev let  et ti ği Kas ta mo nu ve çev re si ni ge ri al d›.
           ku ran bir ai le ve bu ai le nin dev let le ri ne  Ha ya t›  ga za lar  için de  ge çen  bu  bü yük
           ve ri len isim. As l›n da Al pars lan’›n emîr le -  hü küm dar  1134’te Ma lat ya’da, ken di si ni
           rin den olan Me lik Da niş mend Gü müş te -  teb rik için ge len Ab ba si Ha li fe si nin el çi -
           kin Ah med Ga zi, Alpars lan ve oğ lu Me -  le ri nin ge tir di ği he di ye le ri ala ma dan ve -
           lik şah  za ma n›n da  Ana do lu’nun  fet hiy le  fat  et ti.  Ce se di  tah nit  edi le rek  Kay se -
           gö rev len di ri len ler den dir.  Or ta  Ana do -  ri’nin P› nar ba ş› ‹l çe si Me lik ga zi Köyü’n -
           lu’nun fet hi ön ce Ar tuk Ga zi’ye ve ril miş -  de  bu lu nan  Za man t›  Ka le si  ete ğin de ki
           se de, o da ha son ra do ğu ya al› na rak ye ri -  Me lik  Ga zi  Tür be si’ne*  nak le dil di.  Da -
           ne Da niş mend Ga zi gö rev len di ril di. Da -  niş mend li le rin ilk pa ra s› onun za ma n›n -
           niş mend Ga zi’nin ilk fe tih le ri, bu ai le nin  da ba s›l d›.
           fe tih le ri ne  ait  olan  Da niş mend na me’de  Emîr Ga zi’nin Meh med, Ya ğ› ba san, Ay -
           des tan laş m›ş  t›r. Ar tuk’un baş lat t› ğ› fe tih -  nüd dev le ve Ya ğan isim li dört oğ lu bu lu -
           le ri  dev ra lan  Da niş mend  Ga zi  Ye şi l›r -  nu yor du.  Ve li ahd  olan  bü yük  Şeh za de
           mak, K› z› l›r mak ve Kel kit çev re sin de fü -  Meh med,  Ma lat ya’da  tah ta  ç›k t›y sa  da
           tü ha t› n› iler let ti, I. K› l› çars lan za ma n›n da  kar deş le ri sal ta nat da va s› na düş tük le rin -
           ve  Haç l›  Se fer le ri  es na s›n da  Ma lat ya’y›  den  dev let  par ça lan d›.  Ya ğan  ber ta raf
           da ele ge çirdi. K› l› çars lan ile bir lik te Es -  edil di fa kat Ay nüd dev le Ma lat ya, Ya ğ› ba -
           ki şe hir-‹nö nü Mu ha re be si’nde ve 1101’de  san da Si vas çev re sin de var l›k la r› n› sür -
           Ana do lu’ya  tek rar  gi ren  di ğer  Haç l›  or -  dür dü ler. Me lik Meh med Ga zi* ise Kay -
           du la r› na kar ş› ka za n› lan za fer ler de baş l› -  se ri’yi  ken di si ne  mer kez  ya p›p  bu ra da
           ca amil ler den bi ri ol du. Ma lat ya’da esir  şeh rin ilk bü yük ma be di olan Ca mi-i Ke -
           et ti ği An tak ya Haç l› Pren si Bo he mond’u  bir (Ulu Ca mi)* ile med re se si ni yap t›r d›.
           fid ye kar ş› l› ğ› ia de et me si, K› l› çars lan ile  Ba ba s›  gi bi  ga za lar la  sal ta na t› n›  ge çi ren
           ara s› n›n  aç›l ma s› na  se bep  ol du  ve  1104  Meh med Ga zi, Bi zans ‹m pa ra to ru, Ki lik -
           y› l›n da  K› l› çars lan’a  mağ lup  oldu,  ay n›  ya Er me ni le ri ve do ğu da ki Haç l› kont la -
           y›l da ve fat et ti. Me za r› Nik sar’da ki tür be -  r›y la  mü ca de le ler de  bu lu na rak  on la r›
           sin de dir.                         mağ lup et ti ve bir k› s›m top rak la r› n› fet -
           Ye ri ne  kar deş le ri ni  ber ta raf  eden  oğ lu  het ti. 1143’te Kay se ri’de ve fat eden Me lik
           Emîr Ga zi*, me lik ol du. Emîr Ga zi, K› l› -  Meh med  Ga zi,  Ca mi-i  Ke bir  önün de
           çars lan ile iyi ge çin di, onun ölü mün den  med re se si için de bu lu nan tür be si ne* def -
           son ra oğ lu I. Me sud’un Kon ya’da Ana -  ne dil di.
           do lu  Sel çuk lu  tah t› na,  kar deş le ri ne  üs -  Me lik  Meh med’in  Zün nun,  ‹b ra him  ve
           tün  ge le rek  ç›k ma s› n›  sağ la d›.  Ar tuk lu
           Be lek’le  Trab zon  Rum la r›  ve  Haç l› lar la
           mü ca de le et ti, ba ba s› n›n ölü mü üze ri ne
           el den ç›k m›ş bu lu nan Ma lat ya’y› ge ri al -
           d›. Emîr Ga zi, Me sud’a kar ş›, mü ca de le -
           ye gi ren ay n› za man da An ka ra ve ci va r› -
           na  sa hip  bu lu nan  kar de şi  Arab’a  kar ş›
           da ma d› Me sud’u des tek le di. Emîr Ga zi,
           onu  uzak laş t› ra rak  1127’de  Kay se ri  ve
           An ka ra’y›  ül ke si ne  kat t›.  Böy le ce  Ana -
           do lu’nun or ta ve ku ze yin de ki vi la yet le ri  Melik Gazi Türbesi (B. Akbaş)
   413   414   415   416   417   418   419   420   421   422   423