Page 61 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2
P. 61

[532] 52 / DUL                     KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹


                                   DULKADIROĞULLARI                      radaki Türkmenleri itaat altına alan Ka-
                                    Merkezleri  Maraş–Elbistan  olan  (sonra-  raca Bey’in oğlu Halil Bey’i naip olarak
                                    ları Antep, Adıyaman, Malatya, Kayseri,   tanımak  zorunda  kaldılar.  Halil  Bey  de
                                    Yozgat, Kırşehir ve Adana-Kadirli’yi hâ-  babası gibi Memluklulara ait Harput gibi
                                    kimiyetlerine almışlardır) ve bir bakıma   kaleleri ele geçirmesi ve yine Memluklu-
                                    Maraş Türkmenleri (Bozok, Bayat, Afşar,   lar himayesindeki Eretnalıların şehirleri-
                                    Beğdilli)nin  beyliği  olduğundan  Maraş   ne  tecavüzlerde  bulunması  onun  Mem-
                                    Beyliği  de  denilen  Dulkadırlı  Beyliği   luklular  tarafından  ortadan  kaldırılması
                                    olup,  Selçuklu  Devleti’nden  sonra  Ana-  neticesini doğurmuştur. Ancak Memluk-
                                    dolu’da kurulan Anadolu Beyliklerinden   luların  Halep  valileri  Halil  Bey  üzerine
                                    birisidir. Beyliğin ismi bazen Zulkadir gi-  müteaddit seferlerde bulunmuşlar ve hiç-
                                    bi  Arapçaya  benzetilerek  yazılıyorsa  da   birisinde kesin bir netice elde edememiş-
                                    isim  Türkçe  olup,  güçlü  kuvvetli  mana-  lerdi.  Nihayet  Memluklu  Hükümdarı
                                    sındaki "tur-kadır"dan gelmektedir. Bey-  Berkuk  1385 yılında ona hileyle bir sui-
                                    liği,  etrafındaki  Beylikler  (Karamanlılar   kast tertip ettirerek ortadan kaldırttı. Başı
                                    gibi)  ve  Osmanlılar,  “Türkmen”  olarak   Kahire’ye  götürüldüyse  de  gövdesi  için
                                    anmışlardır. Beylik, 1337 yılında kurucu-  yaptırılan türbe Kayseri’nin Pınarbaşı il-
                                    su Karaca Bey’in Mısır Memluklu Devle-  çesindeki Melik Gazi Köyü'nde bulunan
                                    ti’nin  Elbistan  Naipliği  (bağlı  hüküm-  Danişmendli Emir Gazi* Türbesi yanın-
                                    dar)’ne tayiniyle tarih sahnesine çıkmış-  dadır.
                                    tır.  Karaca  Bey,  müstakil  bir  hükümdar   Halil Bey’in ölümünden sonra yerine kü-
                                    gibi süratle hareket edip sınırlarını, etra-  çük  kardeşi  Süli  (değerli,  kıymetli)  Bey
                                    fındaki  Eretnalılar,  Ermeniler  ve  hatta   geçmiştir. Süli Bey 1386 yılında üzerine
                                    Memluklular aleyhine genişletmiştir. Bu-  gönderilen Memluklu kuvvetlerini Gök-
                                    nun  üzerine  Memluklular  tarafından   sun Yaylası’nda mağlup etti. Bunun üze-
                                    gönderilen  orduya  yenilmiş  ve  kaçarak   rine Memluklular Süli Bey’e karşı yeğeni,
                                    Kayseri’de  Eretna-oğullarına*  sığınmış   Halil  Bey’in  oğlu  Nasreddin  Mehmed
                                    ise de onlar tarafından Memluklulara tes-  Bey’i harekete geçirdi ve onu mağlup et-
                                    lim edilmiş ve Kahire’ye götürülerek ora-  tirdiyse de Süli Bey Memluklu Türk ume-
                                    da 1353 yılında idam edilmiştir.     rasıyla  birleşip  Memluklu  Sultanı
                                    Memluklular,  Karaca  Bey’e  ait  olan  El-  Berkuk’un  tahttan  indirilmesine  iştirak
                                    bistan  ve  çevresini  Adana  havalesine   etti. Berkuk tekrar saltanatı ele geçirince
                                    hâkim Ramazan Bey’e verdilerse de bu-
                                                                         Süli Bey onunla dost olmak zorunda kal-
                                                                         dı  ve  bunun  için  aldığı  Sis  (Kozan)
                                                                         Kalesi’ni  iade  etti.  Ancak  bir  müddet
                                                                         sonra  Anadolu’ya  yaklaşan  Timur’u
                                                                         Suriye’nin fethine teşvik ettiği için, Ber-
                                                                         kuk onun üzerine büyük bir kuvvet gön-
                                                                         dererek önce mağlup etti, sonra da ağa-
                                                                         beyi Halil Bey’e yaptığı gibi suikast tertip
                                                                         ederek  adamlarından  birisine  öldürttü
                                                                         (1395).
                                                                         Süli Bey’in ölümünden sonra oğlu Sada-
                                                                         ka  ile  yeğeni  Nasreddin  Mehmed  Bey
                                                                         arasında mücadele başladı. Nihayet Os-
                                                                         manlı Sultanı Yıldırım Bayezid Elbistan’a
                                                                         yürüyüp  1399’da  burasını  zapt  ederek
                                                                         Beyliği Mehmed Bey’e vermiş ve Sadaka
                                                                         da  kaçmıştır.  Nasreddin  Mehmed  Bey,
                                                                         Kadı Burhaneddin’in damadı idi. Anado-
                                                                         lu’yu istila eden Timur’a karşı mücadele-
                       Hatuniye Medresesi (B. Akbaş)                     ye teşebbüs edince Timur bütün Dulka-
   56   57   58   59   60   61   62   63   64   65   66