Page 66 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ DÜĞ / 57 [537]

ri için düğünlerin anlamı büyüktür. Dü-
ğünler, aynı zamanda zenginlik ve say-
gınlığın gösterilmesine büyük olanak sağ-
lamaktadır. Verilen başlık, takılan takılar
ve düğün süresince yenilip içilenler, uzun
süre konuşulmakta, övgü ve eleştiri ko-
nusu yapıldığı gibi yardımlaşma örnekle-
ri de sergilenmektedir.
Kayseri şehrinin kültürel dokusu içinde
de farklı bir yere sahip olan düğün
âdetleri, oldukça külfetli, renkli, hareket-
li, şeklî kuralları olan sosyal ve ekonomik
ağırlıklı uzun ve silsileli bir olaydır. An-
cak Kayseri düğün âdetleriyle ilgili olarak
elimizde olan bilgilerin en eskisi Tanzi-
mat dönemine aittir. Tanzimat döne-
minde Anadolu’nun bütün kentlerinde Setenönü Mahallesi'nde bir düğün-1909 (H. Grothe)
olduğu gibi Kayseri’de de evlilikle ilgili
en önemli sorunlar, başlık parasıyla kıza bahleyin saat 8’den önce yola çıkarlar.
verilecek eşya (çeyiz) idi. Gittikçe artan Bunun nedeni, kız evinin temizliğine ba-
başlık paraları ve yapılan masraflar, in- karak kızın hamarat olup olmadığını
sanları zor durumda bırakınca, şehrin ile- kontrol etmektir. Evin, derli toplu ve te-
ri gelenleri toplanarak bu duruma çareler miz olması, işlerin erkenden bitirilişi dik-
aramışlardır. kat edilen hususlardandır.
Evvela, Kayseri halkı, gelir düzeyine göre Ev sahibi, konuklara neden geldiklerini
“Eşraf-ı kiram ve kudretli vücuhtan” o- sormaz. Gelenlerden yaşlı olan su ister.
lanlar, ‘harciyan’ denilen orta hâlli kim- Bunun nedeni, kızın endamına, boyuna,
selerle kamu görevlilerinin bir kısmı ve
en alt gelir seviyesinden olanlar diye üç
gruba ayrılmıştır. Düğünlerde her grubun
yapabileceği azami masraflar belirlenmiş
ve harcamaların buna göre yapılması is-
tenmiştir.
Her grup için ayrı ayrı hesaplanan bu pa-
ralar dışında ‘kadife cebe’, ‘altun saçlık’,
‘sandıklı kürk’, ‘hotoz’ ve ‘zar’ tabir olu-
nan ‘divan postekisi’, ‘ocak yaşmağı’ gibi
adlarla hediye ve eşya alınması veya ve-
rilmesi yasaklanmıştır. Ayrıca kız tarafı-
nın vermekte olduğu ‘cariye’ bundan
böyle verilmeyecek, kent ve köylerde
‘başlık’ adı altında şeriat dışı kimseden
bir şey istenip alınmayacaktı. Ancak, alı-
nan bu kararların uygulanıp uygulanma-
dığına dair herhangi bir bilgi yoktur.
Kayseri’de yakın tarihe kadar görücü u-
sulüyle evlenme çok yaygındı. Bu tarih-
lerden sonra belli ölçüde değişime uğra-
mıştır. Görücülük (kız arama) evlenme-
nin ilk adımı olmuştur.
Yaşlı ahbaplar, anne, babaanne, abla gibi
yakın akrabalardan oluşan görücüler, sa- Talaslı gelin ve damat-1900 (Tuzcu, Talas)