Page 68 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2
P. 68
KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ DÜĞ / 59 [539]
hakaret sayılır. Hamamda kıza gelinliği
giydirilir, şarkılar söylenir ve oğlan evi
gelini yıkar.
Aynı gün akşam oğlan evinde ‘damat de-
rintisi’ denilen toplantı olur. Damat ve
arkadaşları bu toplantıda eğlenirler.
Çarşamba günü sabah çeyiz alınıp oğlan
evine gider tekrar çeyize bakılır. Gelinin
akrabalarının aldıkları, uçlarına verenin
adı yazılarak sergilenir. Kız evi de oğlan
evine çamaşır yollar. Çeyize bakmaya ge-
lenlerden biri, gelin hanımın çeyizinden
uygun bir parçayı kimse görmeden alıp
damada ulaştırırsa damattan yüklü bir
bahşiş alır. Kız evi, çeyizi almaya gelenle-
re havlu, çevre, uçkur, peşkir, para kesesi
gibi eşyalardan anı olarak verir. Çeyiz oğ-
lan evine geldikten sonra oğlan tarafının
hanımları bir araya gelerek gelinin odası-
nı döşerler. Gelen çeyizler bir kez daha
burada oğlan tarafının hanımlarına gös-
terilir.
Düğünden önceki akşam, kız ve oğlan e- 1950'li yıllarda gelin ve damat
vinde ‘kına gecesi’ düzenlenir. Erkek e-
vinde yaşlılar ayrı, gençler ayrı bir evde retidir. Kemeri, ‘zifaf gecesi’nde, yani ak-
toplanırlar. Yaşlılar sohbet ederlerken şam damat çözecektir. Kız evi, düğün ala-
gençler de çalgı eşliğinde oynarlar. Yatsı yının ardından, oğlan evine ‘güveyi yastığı’
namazından sonra 4-5 evli şahısla birlik- denilen sırmalı bir yastık yollar. Bu, gelin
te çalgıcılar ve köçekler kız evine kınayı gerdek odasına girmeden yatak üstüne ko-
almaya giderler. Kına alınıp oğlan evine nur. Oğlan evinde gelini, kayınbaba karşı-
dönüldükten sonra kına duası yapılır. İki lar. Elinden tutup eşikten geçirirken başın-
yanında sağdıçları bulunan damadın sağ dan arpa ya da para serper. Kaynana da, Gelin kızların beline bağlanan
eline kına yakılıp kırmızı kurdele bağla- uğursuzlukları gidermek için gelinin ö- kuşak-S. Çeşmebaşı koleksi-
yonu (A. Yeğen)
nır bağlanmaz arkadaşları, damadı ve nünde küçük bir küp kırar. Gelin, konuk-
sağdıçları yumruklar. Yumruklamadan ların bulunduğu odaya götürülür ve eller
sonra damat oynatılır. Oyunun sonunda öptürülür, sonra da bir sandalyeye oturtu-
düğün dağılır, damadın sağdıçları ve ya- larak, şeker ve kahve sunulur. Gelin, bun-
kın arkadaşları kalır. Onların eğlencesi lara dokunmaz. Kadınlardan biri, duvağın
sabaha kadar devam eder. Kız evinde ka- altından tattırır. Akşam da ‘savir’ denilen
dınlar arasında eğlence düzenlenir. Oğ- düğün yemeği verilir.
lan evinden gelenlerle kızın yakınları
kendi aralarında çeşitli şakalar ve oyun-
lar yaparak sabaha kadar eğlenirler.
Perşembe sabahı erkek evi kız evine gelini
almaya gider. Gelini baba evinden alıp oğ-
lan evine götürme olayına ‘koçu’ denir.
Kız evinde gelin hazırlanır, aile büyükle-
rinden birisi, el öptürüp gelinin beline kır-
mızı kurdeleden ya da kırmızı bir şifon e-
şarptan oluşan ‘bekâret kemeri’ni bağlar.
Bu, gelinin anlı şanlı bir genç kız olarak
baba evinden uğurlanmakta oluşunun işa- 1900 yılları damat bohçası (Z. Şahin Arşivi)