Page 68 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2
P. 68

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹                            DÜĞ / 59 [539]


           hakaret  sayılır.  Hamamda  kıza  gelinliği
           giydirilir,  şarkılar  söylenir  ve  oğlan  evi
           gelini yıkar.
           Aynı gün akşam oğlan evinde ‘damat de-
           rintisi’  denilen  toplantı  olur.  Damat  ve
           arkadaşları bu toplantıda eğlenirler.
           Çarşamba günü sabah çeyiz alınıp oğlan
           evine gider tekrar çeyize bakılır. Gelinin
           akrabalarının  aldıkları,  uçlarına  verenin
           adı yazılarak sergilenir. Kız evi de oğlan
           evine çamaşır yollar. Çeyize bakmaya ge-
           lenlerden biri, gelin hanımın çeyizinden
           uygun  bir  parçayı  kimse  görmeden  alıp
           damada  ulaştırırsa  damattan  yüklü  bir
           bahşiş alır. Kız evi, çeyizi almaya gelenle-
           re havlu, çevre, uçkur, peşkir, para kesesi
           gibi eşyalardan anı olarak verir. Çeyiz oğ-
           lan evine geldikten sonra oğlan tarafının
           hanımları bir araya gelerek gelinin odası-
           nı döşerler. Gelen çeyizler bir kez daha
           burada oğlan tarafının hanımlarına gös-
           terilir.
           Düğünden önceki akşam, kız ve oğlan e-  1950'li yıllarda gelin ve damat
           vinde  ‘kına  gecesi’  düzenlenir.  Erkek  e-
           vinde yaşlılar ayrı, gençler ayrı bir evde   retidir. Kemeri, ‘zifaf gecesi’nde, yani ak-
           toplanırlar.  Yaşlılar  sohbet  ederlerken   şam damat çözecektir. Kız evi, düğün ala-
           gençler de çalgı eşliğinde oynarlar. Yatsı   yının ardından, oğlan evine ‘güveyi yastığı’
           namazından sonra 4-5 evli şahısla birlik-  denilen sırmalı bir yastık yollar. Bu, gelin
           te çalgıcılar ve köçekler kız evine kınayı   gerdek odasına girmeden yatak üstüne ko-
           almaya giderler. Kına alınıp oğlan evine   nur. Oğlan evinde gelini, kayınbaba karşı-
           dönüldükten sonra kına duası yapılır. İki   lar. Elinden tutup eşikten geçirirken başın-
           yanında sağdıçları bulunan damadın sağ   dan arpa ya da para serper. Kaynana da,   Gelin kızların beline bağlanan
           eline kına yakılıp kırmızı kurdele bağla-  uğursuzlukları  gidermek  için  gelinin  ö-  kuşak-S. Çeşmebaşı koleksi-
                                                                                   yonu (A. Yeğen)
           nır  bağlanmaz  arkadaşları,  damadı  ve   nünde küçük bir küp kırar. Gelin, konuk-
           sağdıçları  yumruklar.  Yumruklamadan   ların bulunduğu odaya götürülür ve eller
           sonra damat oynatılır. Oyunun sonunda   öptürülür, sonra da bir sandalyeye oturtu-
           düğün dağılır, damadın sağdıçları ve ya-  larak, şeker ve kahve sunulur. Gelin, bun-
           kın  arkadaşları  kalır.  Onların  eğlencesi   lara dokunmaz. Kadınlardan biri, duvağın
           sabaha kadar devam eder. Kız evinde ka-  altından tattırır. Akşam da ‘savir’ denilen
           dınlar  arasında  eğlence  düzenlenir.  Oğ-  düğün yemeği verilir.
           lan  evinden  gelenlerle  kızın  yakınları
           kendi aralarında çeşitli şakalar ve oyun-
           lar yaparak sabaha kadar eğlenirler.
           Perşembe sabahı erkek evi kız evine gelini
           almaya gider. Gelini baba evinden alıp oğ-
           lan  evine  götürme  olayına  ‘koçu’  denir.
           Kız evinde gelin hazırlanır, aile büyükle-
           rinden birisi, el öptürüp gelinin beline kır-
           mızı kurdeleden ya da kırmızı bir şifon e-
           şarptan oluşan ‘bekâret kemeri’ni bağlar.
           Bu, gelinin anlı şanlı bir genç kız olarak
           baba evinden uğurlanmakta oluşunun işa-  1900 yılları damat bohçası (Z. Şahin Arşivi)
   63   64   65   66   67   68   69   70   71   72   73