Page 409 - kayseri-medeniyetlerin-besigi

kayseri ekOnOmisi | kayseri’De ekOnOminin Gelişimi 409
KayserI economy | economy In KayserI

KAYSERI’DE EKONOMININ GELIŞIMI ECONOMY IN KAYSERI
XV. yüzyıl ortalarında Osmanlı Devleti yönetimine geçen Kayseri, Kayseri, which passed to the Ottoman state administration in the
iktisadi ve ticari yönden önemini devam ettirdi. Kervan ticaretinin mid–15 century, continued its importance from the economic and com-
th
önemli uğrak yerlerinden birisi olan şehirde, büyük çaplı pazaryerleri mercial point of view. In the city, which is one of the most important places
ve ticaret hanları kuruldu. of caravan trade, large marketplaces and trade centers were established.
Deri işletmeciliğinin ana merkezlerinden biri durumuna gelirken Livestock has also developed in line with the fact that it is one of the
paralelinde hayvancılık da gelişti. Bedesten ve Kapalı Çarşı, Pempe Han main centers of leather operations. Bedestan and Grand Bazaar, Pempe Inn
(Pamuk Han–Kapan Han) şehrin ticari hayatının zenginliğinin göster- (Pamuk Inn–Kapan Inn) is an indication of the richness of the commercial
gesidir. Zeyrek ve keten tohumlarının işlenerek yağlarının çıkarıldığı life of the city. There were 36 workshops (16 century) where the oil of
th
36 adet bezirhane (XVI. yüzyıl) imalathanesi, dokumacılıkla ilgili Zeyrek and flax seeds were processed and the most of the crafts related to
zanaatlar arasında en çok boyacılıktan bahsederken Kayseri’de bu işe weaving were mentioned while the streets and courtyards were reserved
ayrılmış sokak ve avlular vardı. Kayseri ekonomisinde önemli bir yeri for this work in Kayseri. The “buckthorn” plant, which has an important
olan “cehri” bitkisi boyaların kalıcı olmasını sağlardı. Boyahanelerde place in the economy of Kayseri, enabled the dyes to be permanent. In
çeşitli yün, kumaş, deri ve sahtiyan gibi maddeler boyanırdı. the painting ateliers, various wool, fabrics, leather and fraud were painted.
XVII. yüzyılda Celâlî İsyanları sırasında boya sıkıntısı çekildiğinden, The dyeing ateliers were closed for a while, as the lack of paints
boyahaneler bir süre kapatıldı. Tekrar açıldığında ise uzun süre eski occurred during the Celalî revolts in the 17 century. When they opened
th
ihtişamına kavuşamadı. Bu asırda bağcılık, bostancılık, arıcılık önemli again, they did not get to its former glory for a long time. In this century
bir yere sahiptir. Cullah (Çul dokuyucusu), hallaç, kasap, taşçı, zaviyedâr, viticulture, basketry, beekeeping has an important place. There were pro-
hattat, türbedâr, nalbant, kaşıkçı, muytâb, tellal, yapucu (duvar ustası), fessions like çullah, butler, butcher, stalker, calligrapher, tellal, türbedar,
külahdûz (külah yapıcı), hergeleci (binek hayvan sürücüsü), gülcü gibi muytab, builder, cone maker, hulking man and rose seller.
mesleklere rastlanmaktadır. In Kayseri, pastramy and sausage production, sheet and scarf weaving,
Kayseri’de pastırma ve sucuk imalatı, çarşaf ve yazma dokumacılığı, carpeting, ironing, copper processing were important and these production
halıcılık, kilimcilik, demircilik, bakırcılık önemliydi ve bu imalat dalları branches were important till 19 century. Kayseri also hosts businesses
th
XIX. yüzyıla kadar önemlerini korudu. Kayseri’de değirmen, mumhane such as mills, candle holders and winery.
ve şaphane gibi işletmeler de faaliyet göstermiştir. Trades representing the interests of the city with the weakening of
XVI. yüzyılın sonraki dönemde merkezi devletin zayıflamasıyla the central state in the later period of 16 century were very effective in
th
şehrin çıkarlarını temsil eden esnaf, Kayseri’de son derece etkili oldular. Kayseri. These traders could force a governor to complain to any gover-
Bu esnaf, hoşlanmadıkları herhangi bir valiyi şikayet ederek ayrılmaya ment they did not like, and without full approval and no intermediary,
zorlayabilirlerdi, onların onayı ve aracılığı olmadan hiçbir yönetici no administrator could fulfill his duty.
görevini tam olarak yerine getiremezdi. Some western travelers regard cities such as Kayseri and Saraybosna
Bazı Batılı seyyahlar Kayseri ve Saraybosna gibi şehirleri “özgür as “free cities–city republics,” because such cities have obtained important
kentler–kent cumhuriyetleri” olarak gördüler. Zira bu tür şehirler; bazı privileges, such as exemptions from certain taxes and the prohibition of
vergilerden muaf olma, şehre asker girişinin yasaklanması gibi önemli soldiers entering the city.
ayrıcalıklar elde etmişlerdir. Kayseri continued to be one of the administrative, economic and cul-
Kayseri XVII. yüzyılda da Türkiye’nin idari, iktisadi ve kültür mer- tural centers of Turkey in the 17 century as well. Üsküdar–Izmit road was
th
kezlerinden biri olmaya devam etti. Üsküdar–İzmit yolu Ankara–Kırşehir connected to Kayseri via Ankara–Kırşehir while Kayseri was connected to
üzerinden Kayseri’ye bağlanırken Kayseri Adıyaman–Antep üzerinden Aleppo via Adıyaman–Antep. In this century, Iranian caravans continued
Halep’e bağlandı. Bu asırda, İran kervanları Kayseri üzerinden İzmir’e to bring silk to Izmir through Kayseri. The cargo and passenger animals
ipek getirmeye devam ettiler. Ulaşımda kullanılan yük ve binek hay- used in transport were raised by Turkmen tribes.
vanları, Türkmen aşiretleri tarafından yetiştirilirdi. The city plan of Kayseri is organized and bazaars are formed around
Kayseri şehir planı düzenli olup, çarşılar sur kapıları etrafında the walls of the city. From the travelers who inform us about the 17
th
teşekkül etmiştir. XVII. yüzyıl Kayseri’si hakkında bilgi veren seyyah- Century Kayseri, the Polish Simeon refers to the advance situation of
lardan Polonyalı Simeon, şehirde terzilik ve kaftancılığın geliştiğinden, tailorship, inns, jewelery shops, castles and bazaars. Evliya Çelebi speaks
bedestenlerden, hanlardan, kuyumcu dükkanları, çarşı ve pazarlardan in a similar way, saying that there are two large covered bazaars.
bahseder. Evliya Çelebi de benzer şekilde iki büyük kapalı çarşının Kayseri shopkeepers continued their production and sales activities
bulunduğunu söyler. through representatives such as “sheikh, yiğitbaşı, kethüda” in the direc-
Kayseri esnafı bu yüzyılda da Ahilik kültürü doğrultusunda “şeyh, tion of Ahi culture in this century and the market price was determined
yiğitbaşı, kethüda” gibi temsilcileri vasıtasıyla üretim ve satış faali- by narh method.