Page 414 - kayseri-medeniyetlerin-besigi
P. 414
KAYSERİ | MEDENİYETLERİN BEŞİĞİ
414
KAYSERI | CRADLE OF CIVILIZATION
Ülke ekonomisine katkı sağlayan halıcılık, Kayseri’de gittikçe geli- an important place and it takes the second order after the pastramy. While
şen bir sektör haline geldi. Dericilik de önemli sektörlerin arasındaydı. wool was exported to Europe, pastramy was exported to the country.
Kayseri’nin diğer ihraç ürünleri arasında şunlar vardı: Carpet weaving contributing to the country’s economy has become
Kitre (zamk), cehri, çekirdek içi, yonca tohumu, salep, afyon, a growing sector in Kayseri. Leather was among the most important
haşhaş tohumu, çöğen kökü, iç yağı, sade yağ, bezir, buğday, çavdar, products. Other exported products of Kayseri were: buckthorn, sunflower
arpa, fasulye, zeğrek, yumurta, ceviz, kuru vesair yapılmış gönler, yün seeds, corn, kernel, alfalfa seed, salep, opium, poppy seed, çöğen root,
ipi, bağırsak, balmumu, güherçile, soğan, sarımsak. inner oil, plain oil, bezir, wheat, rye, barley, beans, fennel, eggs, walnuts,
XX. yüzyılın başından itibaren iyi kazanç getiren güherçile, cehri wool rope, intestines, beeswax, saltpeter, onion, garlic.
ve debbağcılık artık eski önemini kaybetmiştir. From the beginning of the 20 century, saltpeter, buckthorn and tanners
th
1921 yılında türünün tek örneği olan İspirto İmalathanesi açılmış which brought much money before have lost their former significance.
ve Sivas Oteli’nin bir bölümünde faaliyetini sürdürmüştür. In 1921, the only example of its kind, the Spirit Manufacturing, was
1924–1925 Türk Ticaret Salnamesi’nde şehirde dükkan, fırın, opened and operated in a part of the Sivas Hotel.
mağaza, hamam, cami, kilise, çeşme, hastane, kışla sayısı verilirken 1924–1925 city records give the number of bakery, shop, bath, mosque,
Askeri Mensucat Fabrikası, Müstahzarat Fabrikası, Yerli Bez Dokuma fountain, hospital, military station numbers and it is stated that there
Fabrikası, Un Fabrikası (3 adet), Yerli dokuma imalathaneleri, halı are Military Textile Factory, Manufacture Factory, Local Fabric Weaving
imalathaneleri (4 adet) olduğu belirtilir. Bunun yanında Ziraat Bankası Factory, Flour Factory (3 in total), Domestic Weaving Manufacture, And
şube ve sandıkları, Osmanlı Bankası Milli Anonim Şirketi, Bünyan İplik carpet manufacturing (4 in total). In addition, Ziraat Bank branches and
Fabrikası Anonim Şirketi de kayıtlarda mevcuttur. funds, Ottoman Bank National Incorporated Company and Bunyan Yarn
Tayyare Fabrikası (1926’da açıldı ve 1950’den itibaren Hava İkmal Factory Incorporated Company have also been recorded.
ve Bakım Merkezi oldu), 1935’te Kayseri Sümer Pamuklu Mensucat Tayyare factory (opened in 1926 and has been Air Supply and Main-
Fabrikası ve daha sonra faaliyete geçen Anatamir Fabrikası Kayseri tenance Center since 1950), Kayseri Sümer Cotton Textile Plant in 1935
sanayisi için adeta bir okul oldu. Kayseri’de ikinci kuşak (1950–1980) and later Anatamir Plant which became operational became a school for
sanayicilerinin büyük çoğunluğu, bu fabrikalardan yetişti. Kayseri industry. The majority of the second generation (1950–1980)
1923–1930 yılları arasında uygulanan “Liberal ekonomi” politikaları industrialists in Kayseri came from these factories. Working in these
sonucunda; 1926’da Türkiye’nin ilk özel şirketi olan “Kayseri ve Civarı industrial establishments brings a privilege to the people.
Elektrik Türk A.Ş.” tarafından elektrik üretmek amacıyla kurulan As a result of “liberal economic policies” applied between 1923–1930;
Bünyan Hidroelektrik Santrali, 1924 Bünyan Halı İpliği Fabrikası (özel Bunyan Hydroelectric Power Plant, 1924 Bunyan Carpet Yarn Plant (private
sektör) 1932 yılında yerli girişimciler tarafından kurulan, günümüzde sector), which was established by the first privately owned company of
de faaliyetini sürdüren modern anlamda Kayseri’nin ilk un fabrikası Turkey in 1926 to produce electricity by “Kayseri and Civari Elektrik Türk
özelliğini taşıyan Değirmencilik İşletmesi'yle Kayseri’de önemli üç özel A.Ş.”, were established by domestic entrepreneurs in 1932, we are wit-
sektör yatırımına tanık olmaktayız. nessing three important private sector investments in Kayseri with the
Bu dönemde başlıca ihraç ürünleri; halı, kilim, pastırma, sucuk, milling operation which is the first flour mill of Kayseri in modern sense.
buğday, arpa, çavdar, yonca tohumu, fasülye, nohut, mercimek, cehri, Main export products in this period; carrot, kilim, pastramy, sausage,
kitre, bal, balmumu, haşhaş, koyun, keçi, kavurma, pekmez, kuru meyve, wheat, barley, rye, clover seed, bean, chickpea, lentil, bowel, frost, mohair,
kavun, karpuz, deri, bağırsak, don yağı, tiftik yapağı, keçi kılı, battaniye, goat hair, blanket, woolen fabric, bonnet cloth, bitter seed, hunting skin.
yünlü kumaş, kaput bezi, acı çekirdek ve av derileridir. In the years 1950–1960, as private sector investments, Birlik Mensucat
1950–1960’lı yıllarda özel sektör yatırımları olarak Birlik Mensucat Factory, Orta Anadolu Mensucat Factory and semi–public quality Sugar
Fabrikası, Orta Anadolu Mensucat Fabrikası ve yarı kamu nitelikli Şeker Factory. After 1950, the weight of the private sector in Kayseri’s industry
Fabrikası sayılabilir. 1950’den sonra Kayseri sanayisinde özel sektörün increased gradually. After 1960, except for Taksan and Çinkur (there are
ağırlığı giderek arttı. 1960’dan sonra Taksan ile Çinkur (özel hisseler de private shares), there is not much public investment in Manufacturing
var) dışında İmalat Sanayisi’nde kamu yatırımı pek görülmez. Industry.
1950’lerde Küçük Sanayi Sitesi ya da Eski Sanayi Bölgesi'nin kuruldu. Establishment of small industrial site or old industrial zone in 1950,
1963’te Kayseri Ziraat Odası, 1965’te Ticaret Borsası, 1966’da Kayseri Kayseri Chamber of Agriculture in 1963, Trade Exchange in 1965, Kayseri
Sanayi Odası, 1967’de Kayseri Anadolu Fuarı açıldı. 1968’de pek çok Chamber of Industry in 1966 and Kayseri Anatolia Fair in 1967 were opened.
özel banka şubesinin yanında, Merkez Bankası Kayseri Şubesi açıldı. In 1968, besides many private bank branches, the Central Bank Kayseri
1970’li yıllardan itibaren imalat sanayinin çeşitlendiğini ölçeklerin Branch opened. From the 1970s onwards, we see that the manufacturing
büyüdüğünü, fabrikasyon üretime geçildiğini, çoğunun tüzel kişilik industry has diversified, scaled up, fabrication has been overtaken, and
kazandığını görmekteyiz. most of them have gained a legal entity.