Page 45 - kayseri-medeniyetlerin-besigi

kayseri tariHi | tariHi maZaka şeHri
hIstory of KayserI | hIstorIcal mazaKa cIty 45

“Persler tarafından yapılan Kral Yolu, Frig topraklarından geçiyordu. Bu yol; Batı Anadolu’da Sardes’ten başlayarak Orta Anado-
lu’ya, oradan Kilikya Kapısı’ndan (Külek Boğazı) aşarak Susa’ya uzanıyordu. Bu yola paralel başka bir yol da; Smyrna’dan (İzmir)
başlayarak Orta Frigya’ya, Gordion, Doryleion (Eskişehir) ve Ankyra’dan geçerek bir köprü ile Kızılırmak’ı aşıp, doğuya doğru uza-
nıyordu.”

“The King’s Way, built by the Persians, passed through the Phrygian lands. This way; in Western Anatolia, starting from Sardes, it
reached Central Anatolia, then over Cilicia Gate (Külek Boğazı) and extended to Susa. There is no parallel to this path; starting from

Smyrna (Izmir), passing through Gordion, Doryleion (Eskişehir) and Ankyra in Middle Phrygia, it crossed Kızılırmak with a bridge
and extended to the east.

Muskilerin bu bölgeye Taballar’la birlikte M.Ö.XII. yüzyıl ile IX. yüzyıl The most strategic mine of the time, the iron, was worked in the most
arasında (M.Ö.1100–800 yılları) gelip yerleştikleri ve merkezlerinin perfect way and with this advantage they became the sole ruler of the
Mazaka olduğu bilinir. region. They were dealing with farming and livestock, doing weaving.
Tabal devletinin önemli bir başşehri olan “Mazaka” isminin nereden They brought a different understanding of religion and music to Anatolia.
geldiği konusunda –yukarıdaki görüşten başka– çeşitli görüşler vardır: When Gordion is the great center, Mazaka is at the forefront. Economy,
En yaygın olarak Frig dilindeki “büyük” anlamına gelen “Mazalos- agriculture and especially animal husbandry developments in Mazaka
zeus” deyiminden kaynaklandığı söylenmektedir. Şehirde Tanrı Zeus have a Phrygian effect.
kültünün yaygın olduğu, antik yazılarla birlikte sikke tasvirlerinden When Cimmerian danger emerged, King Midas made a friendship
de anlaşılmaktadır. Araştırmacılardan Nezahat Baydur; sikkeler ve agreement with the Assyrians. However, the death of the Assyrian king
küçük buluntulardan yola çıkarak, Zeus ile Argaios (Erciyes) kültü Sargon during a war left King Midas against the Cimmerians. Midas, who
arasında ilişki gördüğünden bahseder, şehirde Zeus kültürünün çok struggled against Cimmeria alone, suffered a severe defeat. (696 B.C) Midas
eskiye dayandığını ve şehrin adının Zeus ile ilişkili olabileceğini söyler. suicides in the defeat–despair and the Phrygians fleeing to the west cane
Dolayısıyla Frig dilindeki Zeus anlamına gelen “Mazcus”tan gelebile- under the rule of the Lydians after a while. The Cimmerians destroyed the
ceğini öne sürer. Kanesh and Mazaka, surrounded by a wall of six meters thick in 676 B.C.
Bu kelimeyi Persler “Mazaka” olarak telaffuz etmişlerdir. Konstantin
Porphyrogenitus ve Philostorgius gibi antik yazarlar, Mazaka’nın Kapa- HISTORICAL MAZAKA CITY
dokyalıların ceddi olan “Mechus ya da Mosoch”dan geldiğini, çağdaş We do not yet have enough knowledge on the sources of the foundation
yazarlar ise “Tanrıça Ma”dan gelmiş olabileceğini ifade ederler. Fakat of the city of Kayseri and the information on the first name. Armenian
“Mosoch” adı daha önce sözü edilen Ermeni “Meschak” ya da “Muski” historian Moses from Chorene said that after the success of the Armenian
adına da bağlanabilir. Ayrıca Mazaka’nın eski Türkçe bir kelime olan king Aram in Assur, he went to a place called “Kaisareia” in Cappadocia with
“başak”tan geldiği de söylenir. Ermenice Mazak kelimesinin Grekçe’ye 40 thousand infantry and 2 thousand cavalrymen, and left his “Meschak”
geçerken, “Mazaka” şeklini aldığı iddia edilir. with 10 thousand soldiers there, He wrote that Meschak set up a city here
Mazaka adının Pers dilinde şahıs adı olan “Mazes, Mazdeş”den in his own name and turned it around with a small wall, saying that the
ortaya çıktığı başka bir iddiadır. Bizanslı Etienne’in bildirdiğine göre; locals called this city “Meschak”. After the loss of importance of Kanesh, a
Yunanlılar Mazaka’ya “Edes–Laportien” diyorlardı. Emilion O Ferrer very important settlement in the region, Mazaka on the northern fringe
ise Pers öncesi isminin “Hilakku” olabileceğini söyler. of the sacred mountain of Argaios (Erciyes), as the center of this place,
Kırşehir’in Kaman ilçesinin 3 km doğusunda bulunan Kalehöyük’te has begun to come to the forefront. Muskis with the Tabals are known
incelemelerde bulunan Arkeolog Nimet Özgüç “Kayseri ve Aksaray’ın to settle in the region between B.C. XII. Century and IX. Century B.C.
gerçek isminin Sinuhtuyu olduğunu” ileri sürer. Araştırmacı; Kayseri, (1100–1800 B.C.) and their centers are known to be the Mazak.
Aksaray, Kırşehir’de yapılan kazılarda önemli medeniyetlerin ortaya There are many views on where the name “Mazaka” which is one of
çıktığını belirterek, Kızılırmak vadisinin en batı ucu olarak bilinen the important centers of Tabal state comes from:
Kayseri, Aksaray, Kırşehir ile birlikte Hitit kültürünün doğduğu yerin It is said that it originated from the phrase “Mazaloszeus” which means
Kızılırmak çevresi olduğunu ifade eder. Bu ülkenin yerli halkının Hat- “big” in the Phrygian language most commonly. It is understood from the
tiler olduğunu söyleyip, Karahıdır beldesindeki Yassıhöyük’te Hatti depictions of coins with ancient writings that the city has a widespread