Page 90 - kayseri-sehri

Dµ. MǺ±ÈÈ´¼ Kɳ´ | K±²³´µ¶ Ş´ºµ¶ (1830–1860)
Bundan dolayı, kaç zra‘ olur ve mahall tbarınca her zra‘ kaç arşın tahmn kılınır se
ona göre hesap olunarak lazım gelecek kıymet, günün sırasında bulunacak arsaların
genşlğne göre bölünerek sahplernden tahsl edlecektr. Ayrıca, köşe başına tesadüf
? eden hanenn arsası çn de düzenleme yapılması gerektğ hususuna vurgu yapılmıştır.

Dersaadet dâhlî ve harcnde ve Blad–ı Selâse çevresnde bna olmayan araz le
bostanlar üzerne mahzuru olmadığı hâlde yenden kârgr ve yarı kârgrden han le
bunun gb kârgr ve ahşap hane, dükkân ve sar bnalar nşası hususu yenden Padşah’ın
? znne bağlı olacağı belrtlmştr.
Devletn yüksek bnalarının müstesna rtfaları olarak bütün vatandaşların nşa
edecekler ahşap bnaların zemnden üst tabana varınca 14 zra‘ı tecavüz etmeyecektr.
Ve kârgr bna nşa edenlere bunun gb zemnnden üst tabana varınca 20 zra‘a kadar
ruhsat verecektr. Maddede, bu durumun memurlar tarafından denetleneceğ fade
edlmştr.

500 kese akçe kıymetten zyade nşasına muktedr olan herkes, ev yapmaları halnde,
ahşap bna yapımına ruhsat verlmeyecek, mutlaka kârgr bna yaptıracaklardır. Bu
meblağdan düşük sermayes olanların se kârgr yapmaya teşvk edlecek, fakat mkânları
olmayanların ahşap evlernn çevresne bell ölçülerde duvar yapmaları gerekecektr.
Ancak, buna da kudret yetmeyenlern, beş hane veya dükkân sahb brleşp bnaları-
nın çevresnde bell ölçülerde duvar yapmaları gerektğ şartı getrlmştr. Bu hane ve
dükkân aralarına yapılacak duvarın masrafı, (hane ve dükkân arsaları ölçülerek) kmn
payına ne kadar düşerse sahpler tarafından karşılanacağı şeklnde kararlaştırılmıştır. 207
21 Nsan 1858 tarhnde yürürlüğe gren araz kanunnames le araz konuları 132
madde halnde detaylı br şeklde ele alınarak yenden düzenlenmştr. İşbu kanunna-
mede yer alan araz 5 kısma ayrılmıştır: 1. kısım, mülk arazler olup şahıslar tarafından
tasarruf edlen arazler kapsamındadır. 2. kısım, mr araz dedğmz devlete at olan
hazne arazlerdr. 3. kısım, vakıf arazlerdr. 4. kısım, terk edlmş arazlerdr. 5. kısım hç
eklmemş ölü araz dye tabr edlen arazdr. Yukarıda bahse konu olan araz kanunu le
lgl maddeler 21 Nsan 1858 tarhnden tbaren yürürlüğe konulmuştur. Vakıf arazler
le lgl daha önce yayınlanmış olan kanun maddeler aynen geçerl olup yen düzen-
lemede kanunlara muhalf olan kısımları feshedlmştr. İş bu kanunlar Şeyh–ul İslam
tarafından verlmş olan fetva ve görüşlerne uygun olarak tanzm edlmştr. Bundan
böyle bütün mahkeme ve meclsler araz le lgl davaları bu kanun maddelerne göre
yürüteceklerdr. Daha önce mr ve vakıf arazlerne at olan esk nzamat ve kanunlar
lağvedlerek yen hdas edlmş olan kanunlara göre hükümler cra edlecektr. 208

207 BOA. MŞH. ŞSC. d. 6022, 58–59. [25 Recep 1265/16 Hazran 1849].
208 BOA. MŞH. ŞSC. d. 6030, 211–225/605. [7 Ramazan 1274/21 Nsan 1858].

90