Page 31 - kayseri_mihraplari

K ATA L O G | S ULTAN H AN ( T UZHISAR K ER V ANSARA YI ) M ESCIDI M IHRABI

K ATALOG

SULTAN HAN (TUZHISAR KERVANSARAYI) MESCIDI MIHRABI

Kayseri Sivas yolu üzerinde 47. km’de aynı adlı köyde yer alır.
Şekil No: 1 / Fotoğraf No: 1–8

Tarih: Kitabesinde H 630–634 / M 1232–1236 tarihinde I. Alaad- 2. Bordür: 34 cm genişliğinde düz silmelidir.
din Keykubad tarafından yaptırıldığı bildirilmektedir. Kısmen Süsleme: Sırtları ince yivli, düz şeritlerin meydana getirdiği grift
1
tamamlanmamış olan mihrap yapıyla çağdaştır.
geometrik örgü, çapraz yönlerde kesişen şeritler bordürün iki
Yapıdaki Yeri ve Konumu: Mihrap, ölçüleri 500 x 500 olan köşk kenarında muntazam aralıklarla tekrarlanan on iki kollu yarım
mescidin kıble duvarında ve giriş aksında yer alır. Kıble duvarının yıldızlar meydana getirir. Yıldızların yarım yıldızlar olarak
dış yüzünde bir çıkıntı meydana getirmez, niş derinliği duvar şekillenmesi örgünün sağ ve sola doğru genişleyecekken iki
kalınlığı içinde kalır. Çerçeve iç mekana doğru taşmaz. 2 kenarındaki ince şeritlerle sınırlandığı görünümü verir.

Malzeme ve Teknik: Mescidin iç duvarlarına kaplanan sarımsı Köşelik: İkinci bordür ile kemer arasında yekpâredir. Ancak
kum taşı mihrap yüzeyinde derz sıraları aksamadan devam kemerdeki süsleme tamamlanmadan bırakıldığı için tamamlan-
5
eder. Mihrap yüzeyindeki taşların bordürler halinde oyulmuş saydı bu şekilde mi olacaktı kesin değildir. 31
oluşu aradaki farkı meydana getirir. Süslemeler alçak ve yüksek 6
3
kabartma uygulanmıştır. Kemer: Basık sivri kemer ikinci bordüre saplanır.
Alınlık: Kemerle kavsara ağzı arasında ve zemine kadar devam
Durumu: Orijinal durumunu büyük ölçüde korumaktadır. Köşe- ederek kenar bordürlerinin profilasyonunu etkiler.
likteki ve bordürlerdeki bazı taşlar düşmüştür.
Süsleme: Zeminden başlayıp daireler çizerek yükselen kıvrım
Boyutu: Mihrap, 325 cm yüksekliğinde, 240 cm genişliğindedir.
dallara üslûplaştırılmış dilimli palmetler ve uçları içe dönen sivri
yapraklar eklenir. Üst kısmında tezyinat yarım bırakılmıştır. 7
ELEMANLAR
Tepelik: Yok. MIHRAP NIŞI

Çerçeve ve Kenar Bordürleri: Mihrap nişini farklı genişlikteki Değişik plânlı iç içe iki nişten meydana gelir.
iki bordür dolanır. Bordürler aralarındaki 2 cm’lik basamaklarla DIŞTAKI NIŞ
hücreye doğru kademelenirler.
Kavsara: 85 cm yüksekliğindeki kavsarada sıra yükseklikleri 14-17
1. Bordür: 22 cm genişliğinde, 5 cm derinliğinde içbükey kavislidir. cm arasında değişen beş mukarnas sırası yer alır. Yayvan ve
Süsleme: Üç dilimli girintilerden meydana gelen girinti frizli derin yuvalar alttan ikinci ve dördüncü sıralarda yelpaze dilimli,
üçlü dilimlerin tepeye geleni sivri, iki yandakiler yuvarlaktır. diğerlerinde düz dilimlidir. İkinci sırada ikili guruplaşarak konsol
Dilimlerin etrafını iki ince yiv dolaşır. 4 çıkıntıları meydana getirirler. En alt sırada konsollar arasında
8
üç sağır niş yer alır.

1 Ö. Bakırer, a.g.e.,s. 156’dan M. K. Özergin, “Selçuklu Kervansarayları”,
Tarih Dergisi, Cilt. XV, S. 20, İstanbul, 1965, s. 62 5 Ö. Bakırer, a.g.e., s. 156.
2 Ö. Bakırer, a.g.e., s. 156 6 Ö. Bakırer, a.g.e., s. 156.
3 Ö. Bakırer, a.g.e., s. 156. 7 Ö. Bakırer, a.g.e., s. 156.
4 Ö. Bakırer, a.g.e., s. 156. 8 Ö. Bakırer, a.g.e., s. 157.