Page 249 - kayseride_ticaret_ve_sanayi

Kayseri’de Ticaret ve Sanayi
Latif Başkal
1940 ve 1950’li yılların girişimci ailelerinden birisi de Başkal’lar. Baba Mustafa Başkal
Camii Kebir civarında bulunan Maarif Han’da (daha sonra yıkıldı) 5 no’lu dükkânda
bakır levhadan eşya üretiyor. Milletvekilliği de yapan Uşşakizade Osman Bey (Osman
Bedrettin Uşşaklı, Kayseri 1874, öl. 4 Mart 1945) işletmenin müdürlüğünü üstleniyor.
Muhasebecisi ise, daha sonra İstanbul’a yerleşen Mustafa Karatoprak. Çalışanlardan
birisi de Recep Çalkaner’in babası “Hatçenin Memet”. Onun üzerinde eleman çalışıyor.
Oğul Latif Başkal da çalışanlar arasında. Sıvama makinelerine de sahipler. Tesis daha
sonra Kazancılar Caddesi’ne taşınıyor. Bu işyerinde Ali Bozyel’i de ortak olarak görüyo-
ruz. Burada silindirle, bakır levhanın inceltilmesi ve bakır eşya yapımı devam ediyor.
Mustafa Bahçeci ustabaşı olarak görev yapıyor.

Oldukça hayırsever, hatırnaz ve itilafları halleden, iş bitiren birisi olan Latif Ağa bu
arada Muzaffer Attaroğlu ile Petrol Ofisi bayiliği aldı. Düvenönü Meydanı’nda bulunan
pompa daha sonra Büyükşehir Belediyesi’nce kaldırıldı. Bunda, Büyükşehrin merkezde
bulunan petrol istsyonlarının kapatılması kararı da neden oldu. Petrol işini, küçük oğul
Kamil Başkal yürütüyor ama OPET bayii olarak.

Ali Bozyel
Ali Bozyel, Diş Hekimi merhum Mustafa Bozyel’in babası. “Bakırcı Ali Ağa” olarak
da bilinir. Onun babası Haşim ağa, Ali Bozyel altı aylıkken, Balkan Harbi’nde şehit düşü-
yor. Aynı zamanda bakırcılık yapan dayısı ve kayınpederi Şıh Mehmet Bakırkaynak’ın
yanında büyüyor ve onun yanında bakırcılığı öğreniyor. Bozyel, güzel bağlama çalar
ve güzel sesi varmış. Oğlu merhum Mustafa anlatmıştı; Eşek meydanı’ndaki bağlarına
giderken, eşeğin terkine biner, babasının söylediği türküleri dinlermiş. Muhtemelen
Mustafa’nın musikiye olağanüstü yatkınlığı da buradan kaynaklanıyordur.
Uşakizade Osman Bey, 23 Nisan 1920 Meclisi’nde Kayseri Milletvekilliği yapıyor.
Önemli görevler üstleniyor. “2. Gruba” mensup olduğu için bir daha seçilemiyor, Rıfat
Çalıka gibi… Uşakizade Osman Beyin girişimi ile bakır imalatçıları bir araya gelerek
“Bakırcılar Limitet Şirketi” kuruluyor. Daha sonra 1955 yılında kurulan ve bakır levha
üreten ve bu Şirkete ait fabrika önemli bir tesis. Anatamir Fabrikası’nın batı tarafında
kurulan bu tesisin ortakları Latif Başkal, Bakırcı Ali ağa (Bozyel), Mehmet Şalgamcı,
Mustafa Bildi, Mehmet Ramazanoğlu, Salih Ezinç. Tesis, hurda (%10) ve Etibank’tan
alınan külçe (bilister) bakırı eritip kalıplara döküyor. Sonra bunu eritip levha haline
getiriyor, bir kısmını da mamul hale (kap, kacak) getirip satıyor.

249