Page 441 - 2 Cilt
P. 441
hatıllardan mihrap önündekiler daha büyük lerden oluşan bitkisel bir kompozisyonla tezyin
çaplı olarak tasarlanmışlardır. Ayrıca girişten edilmiştir. Altı köşeli mihrap nişinin her iki kö-
mihraba doğru üçüncü sahının orta kısmında şesine sütünceler yerleştirilmiştir. Sütünceler
iki ahşap kiriş bulunmaktadır. Bu kısmın üzeri sabit olmayıp elle döndürülebilmektedirler. Sü-
orijinalde açık olarak yapılmışken daha sonraki tüncelerin üzeri alçak kabartma olarak işlenilen
onarımlarda kapatılmıştır. Burada Selçuklu Ulu şeritlerin diyagonal tarzda birbirleriyle geçme-
Camilerinde gördüğümüz özetlenmiş iç avlu ler yapmalarıyla oluşan geometrik bezemeyle
uygulamasının denendiği görülmektedir. Üst süslenmiştir. Mihrap nişi dört sıra kavsara ile
örtüyü taşıyan kemerler sekizi doğu ve batı du- örtülüdür. Oldukça yüzeysel olarak işlenen
vara gömülü, sekizi serbest olan toplam onaltı mukarnasların üzeri rumili basit saplar palmet-
sütun tarafından taşınmaktadır. Bu sütunların lerden oluşan süslemeyle bezenmiştir. Kavsara
çapları 0.75 m. ile 0.77 m. arasında değişmek- kısmının en alt sırası üzerinde yer alan yazı ku-
tedir. Sütunlar 0.15 m. yüksekliğinde kare pa- şağında Allah’ın güzel isimleri yazılıdır.
buçluklara oturmaktadırlar. Okunuşu:
Harimin doğu ve batı cephesi orijinalinde Ya Rahman, Ya Rahim, Ya Kuddus, Ya Han-
beş yuvarlak kemerli pencere ile hareketlendi- nan, Ya Mennan, Ya Deyyan, Ya Gufran, Ya
rilmişken günümüzde bu pencerelerden sırasıy- Sultan
la girişteki ilk sahını aydınlatan pencere, üçün- Mihrap kavsarasının sivri kemeri üzerinde
cü sahındaki pencere ve mihrap önü sahının- kırık çizgilerin alt-üst geçmeler yapmasıyla
daki pencereler kapatılmıştır. Harimin güney şekillenen beş köşeli yıldızlardan oluşan geo-
cephesi mihrabın doğu ve batısına açılan ikişer metrik süsleme kuşağı bulunmaktadır. Mihrap
yuvarlak kemerli pencere ile harektlendirilmiş- alınlığında sekiz kollu yıldızlardan oluşan ge-
tir. Harim toplam on iki adet yuvarlak kemerli ometrik kompozisyonun bir bölümünün işlen-
pencere tarafından aydınlatılmaktadır diği dikkati çeker. Mihrap köşelikleri bitkisel
Caminin mihrabı muhtemelen H.1260/M. süslemelerden oluşan birbirinin simetriği olan
1844 tarihindeki onarım esnasında yapılmış iki panoya bölünmüştür. Köşelikler üzerinde
olmalıdır. Çünkü mihrabın boyutları ile cami- kapalı formlar meydana getiren dilimli rumiler,
nin boyutları arasında bir uyum söz konusudur. kıvrımdallar ve basit yapraklardan oluşan bitki-
Abidevi bir sanatsal işçiliğe sahip olan mihrap sel bezeme görülür. Caminin ahşap minberi ve
Yukarı Develi’de bulunan XIII. yy ortalarında ahşap vaaz kürsüsü orijinal değildir.Kadınlar
yapılmış Hızır İlyas Türbesi’nin mihrabının mahfili harimin kuzey cephesinin üzerinde bu-
büyütülmüş bir kopyasıdır. Tamamen taştan lunmaktadır. Mahfilin üzeri ahşap tavan olup,
yapılmış olup günümüzde etrafı ahşap bir pano doğu-batı doğrultuda uzanmaktadır. Mahfil ha-
ile çevrilmiştir. Mihrabın dıştan içe doğru ilk rim kısmına açılan ve üzerleri ince şerit şek-
bordürü 0.12 m. genişliğinde dışa doğru 0.5 linde çıtaların yatay, dikey ve eğik bir şekilde
m. çıkıntı yapacak şekilde tasarlanmış ve bu yerleştirilmesiyle kapatılan üç kemer gözü ta-
bordürün üzeri boş bırakılmıştır. İkinci bordür rafından aydınlatılmaktadır.
0.14 m. genişliğinde olup mihrap yüzeyinden Minare 3.02 x 3.16 m. Boyutlarında kareye
taşıntı yapmamakta ve üzeri yüksek kabartma yakın bir dikdörtgen kürsü üzerine, tek şerefeli
tekniğinde yapılan palmet ve rumilerin kıvrım olarak yükselmektedir. Minarenin külah kısmı-
dallarla birbirine bağlanmasından oluşan bitki- nın altında taş üzerinde yüksek kabartma olarak
sel bir kompozisyon ile bezenmiştir. Üçüncü yapılmış girland biçiminde birbirine eklenen
bordür 0.8 m. genişliğinde olup mihrap yüze- “C” şeklindeki kıvrımlardan oluşan bezeme
yinden 1.5 m. dışa taşıntı yapar şekilde tasar- kuşağı bulunur. Minarenin giriş kapısı kuzey
lanmış ve üzerinde zikzaklı çizgilerin balıksırtı cephesi üzerinde yer almaktadır. Minarenin şe-
şeklinde düzenlendiği bezeme kompozisyonu refe kısmına 63 basamaklı döner bir merdiven-
yer almaktadır. Dördüncü bordür 0.9 m. geniş- le çıkılmaktadır. Minare kaidesinin batı cephe-
liğinde olup üzeri yüksek kabartma tekniğinde sinde yer alan 12 satırlık inşa kitabesi H. 1280
yapılmış kıvrımdal etrafına yerleştirilen rumi-
Kayseri Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri 905