Page 429 - Bezemeli Mezar Taşları
P. 429
DEĞERLENDİRME
Erzncan çevresndek köy mezarlıklarındak bezemel mezar taşları üzernde de
geometrk süslemelerde vardır. Bunlar, ışınsal sstemde tasvr edlmş güneş mot¼er
ve madalyon bezemelerdr (Fot. 395). Geometrk süslemeler daha çok dekoratf şeklde
şlenmşlerdr . Erzncan çevresndek bezemel mezar taşları üzerne şlenen geometrk
34
süslemelern hemen hemen aynısı Zamantı ırmağı çevresnde yer alan bezemel mezar
taşları üzerne de şlenmştr.
Çarkıfelekler
Türk sanat tarh çersnde her alanda sıkça rastlanablen, dünyanın gelp geçclğn
ve devngenlğn smgeleyen br süsleme olan çarkıfelek; Zamantı Irmağı çevresnde yer
alan mezarlarda da sıkça şlenmştr. 70 adet mezardan 12 adetnde şlenen çarkıfelek
bezemes, yed mezarın baş, beş adet mezarın ayak ucu taşları üzernde yer almaktadır.
Çalışmada çarkıfelek bezemeler, kol sayılarına göre gruplandırarak, değerlendrlmştr.
Kayser merkezndek tarh Seyyd Burhaneddn mezarlığında bulunan 19.yy
mezar taşlarının bazıları üzernde de çarkıfelek bezemes bulunması, Zamantı Irmağı
çevresndek bezemel mezar taşları üzerndek çarkıfelek mot¼er le aynı olması
dkkat çekcdr . Ayrıca Svas ve Tokat Taş Eserler Müzelernde bulunan mezar taşları
35
üzernde de çok kollu çarkıfelek berzemeler bulunmaktadır .
36
Üç Kollu Çarkıfelek
Üç kollu çarkıfelek süslemes 70 adet mezardan üç adet (kat. no:15, 22, 25) mezar
üzerne şlenmştr. Bunlardan ks (kat. no:15, 22) baş, br (kat. no:25) ayak ucu taşı
üzernde yer alır.
Beş Kollu Çarkıfelek
70 adet mezardan sadece k mezar (kat. no.13, 24) üzernde beş kollu çarkıfelek
süslemes bulunup, beş kollu çarkıfelek bezemes k mezarın da baş ucu taşı üzerne
yapılmıştır.
34 Haldun Özkan, “Erzncan ve Çevresnde Orta Asya Türk Geleneğn Sürdüren Bezemel Mezar Taşları”, A.Ü.
Türkyat Araştırmaları Ensttüsü Dergs, S.15, Erzurum, 2000, s.35.
35 Aslı Sağıroğlu Arslan, agm, S. 75-95.
36 Beyhan Karamağaralı, age, res. 31,32,33,34,40,41, 42,47,51.
429