Page 431 - Bezemeli Mezar Taşları
P. 431

DEĞERLENDİRME
               Alfred Jeramas; altı uçlu yıldız şekln meydana getren üçgenler, br dkdörtgenn
            k yarısı olduklarını, her brnn kozmk ateş ve su bölgelern gösterdklern, Musev-
            lern kutsal ktaplarından Talmud ve Kabbala’ da bu şekln eş+majm= ateş – su olarak
            açıklandığını yazmaktadır . Altı sayısına Tanrı’nın, doğu, batı, kuzey, güney, gök ve yer
                                   38
            olmak üzere altı yöne, yan bütün kanata hakm (Rabblalemn) olduğu manasını fade
            eden br kutsallıkta yüklenmştr . Mühr-ü Süleyman’ı oluşturan k üçgen br bütün
                                         39
            olarak kabul edldğnde; res aşağı bakan üçgen, kadının doğumun smgesdr. Buna
            karşın res yukarı bakan üçgen de erkeklk uzvunun smges olmuştur. Çn’de bunlar
            sırasıyla, Yn (dşl prensp) ve Yang (erl prensp) olarak görülmüşlerdr k, böylece yerle
            le göğün zdvacını temsl etmektedrler. Mühr-ü Süleyman unsurlarını ayırarak, yan
            br yukarı öbürü aşağı bakan üçgenler teker teker ele alınarak ncelenrse, bu smge
            nazar kuramı le bağdaşlaştırılablr. Üçgen stlze br göz olup, ç çe k üçgen aşağı,
            yukarı ve her yöne bakan gözler olarak kabul edleblr .
                                                           40
               Altı kollu yıldız, büyüsel şlemlerde de çok kullanılmakta, kendsnde shrl br
            güç olduğuna nanılmakta ve Süleyman peygambern mührü olarak blnmektedr. İk
            üçgenden oluşan bu şekln üçgenlernden br mcrocosme’u, dğer de macrocosme’u
            fade ettğ kabul edlmektedr . Altı kollu yıldız, ölüyü kötü ruhlardan koruması nancı
                                      41
            le mezar taşlarına şlenmş olmalıdır .
                                             42
               Altı kollu yıldız motf, esk çağlardan ber pek çok kültür çevresnde kullanılmış
            olmakla brlkte, Hırstyan ve blhassa da Yahudler arasında yaygındır. Bu yıldızın
            Davut ve Süleyman Peygamberlern smlerne atfedlmes, 14.yüzyıldan sonrak devr-
            lere attr . Mühr-ü Süleyman motfnn değşk kültür çevrelernde bu kadar çok
                     43
            sık kullanılmasının en büyük sebeb, çzmnn çok bast ve dengel görünüşe sahp
            olmasıdır . Altı kollu yıldız aynı zamanda makrokozmozda vücutta yüzü, yukarı,
                     44





            38  Cevdet Çulpan, Servler, Clt: II, s.151’den, Alfred Jeramas, Handbuch der Altorentalschen
               Gesteskultur, 1913,s.100
            39  Cevdet Çulpan, Servler, Clt: II, s.151.
            40  Burhan Oğuz, age, s.100-103.
            41  Harun Güngör, “Kayser ve Çevresnde Bazı Mezar Taşları”,  I. Kayser Kültür ve Sanat Haftası
               Konuşmaları ve Teblğler, Kayser, 1987, s, 49’dan, Lous Chochod, Occultsme et Mage en Extreme
               Orent, Pars, 1949, s.94 .
            42  Harun Güngör, “Kayser ve Çevresnde Bazı Mezar Taşları”,  I. Kayser Kültür ve Sanat Haftası
               Konuşmaları ve Teblğler, Kayser, 1987, s,50.
            43  Nusret Çam, “Türk ve İslam Sanatlarında Altı Kollu Yıldız (Mührü Süleyman)”, Prof. Dr. Yılmaz Önge
               Armağanı, Selçuk Ünv. Selçuklu Araştırmaları Merkez, Konya, 1993, s. 209,210.
            44  Nusret Çam, agm, s. 220, 221.

                                                                                    431
   426   427   428   429   430   431   432   433   434   435   436