Page 431 - Bezemeli Mezar Taşları
P. 431
DEĞERLENDİRME
Alfred Jeramas; altı uçlu yıldız şekln meydana getren üçgenler, br dkdörtgenn
k yarısı olduklarını, her brnn kozmk ateş ve su bölgelern gösterdklern, Musev-
lern kutsal ktaplarından Talmud ve Kabbala’ da bu şekln eş+majm= ateş – su olarak
açıklandığını yazmaktadır . Altı sayısına Tanrı’nın, doğu, batı, kuzey, güney, gök ve yer
38
olmak üzere altı yöne, yan bütün kanata hakm (Rabblalemn) olduğu manasını fade
eden br kutsallıkta yüklenmştr . Mühr-ü Süleyman’ı oluşturan k üçgen br bütün
39
olarak kabul edldğnde; res aşağı bakan üçgen, kadının doğumun smgesdr. Buna
karşın res yukarı bakan üçgen de erkeklk uzvunun smges olmuştur. Çn’de bunlar
sırasıyla, Yn (dşl prensp) ve Yang (erl prensp) olarak görülmüşlerdr k, böylece yerle
le göğün zdvacını temsl etmektedrler. Mühr-ü Süleyman unsurlarını ayırarak, yan
br yukarı öbürü aşağı bakan üçgenler teker teker ele alınarak ncelenrse, bu smge
nazar kuramı le bağdaşlaştırılablr. Üçgen stlze br göz olup, ç çe k üçgen aşağı,
yukarı ve her yöne bakan gözler olarak kabul edleblr .
40
Altı kollu yıldız, büyüsel şlemlerde de çok kullanılmakta, kendsnde shrl br
güç olduğuna nanılmakta ve Süleyman peygambern mührü olarak blnmektedr. İk
üçgenden oluşan bu şekln üçgenlernden br mcrocosme’u, dğer de macrocosme’u
fade ettğ kabul edlmektedr . Altı kollu yıldız, ölüyü kötü ruhlardan koruması nancı
41
le mezar taşlarına şlenmş olmalıdır .
42
Altı kollu yıldız motf, esk çağlardan ber pek çok kültür çevresnde kullanılmış
olmakla brlkte, Hırstyan ve blhassa da Yahudler arasında yaygındır. Bu yıldızın
Davut ve Süleyman Peygamberlern smlerne atfedlmes, 14.yüzyıldan sonrak devr-
lere attr . Mühr-ü Süleyman motfnn değşk kültür çevrelernde bu kadar çok
43
sık kullanılmasının en büyük sebeb, çzmnn çok bast ve dengel görünüşe sahp
olmasıdır . Altı kollu yıldız aynı zamanda makrokozmozda vücutta yüzü, yukarı,
44
38 Cevdet Çulpan, Servler, Clt: II, s.151’den, Alfred Jeramas, Handbuch der Altorentalschen
Gesteskultur, 1913,s.100
39 Cevdet Çulpan, Servler, Clt: II, s.151.
40 Burhan Oğuz, age, s.100-103.
41 Harun Güngör, “Kayser ve Çevresnde Bazı Mezar Taşları”, I. Kayser Kültür ve Sanat Haftası
Konuşmaları ve Teblğler, Kayser, 1987, s, 49’dan, Lous Chochod, Occultsme et Mage en Extreme
Orent, Pars, 1949, s.94 .
42 Harun Güngör, “Kayser ve Çevresnde Bazı Mezar Taşları”, I. Kayser Kültür ve Sanat Haftası
Konuşmaları ve Teblğler, Kayser, 1987, s,50.
43 Nusret Çam, “Türk ve İslam Sanatlarında Altı Kollu Yıldız (Mührü Süleyman)”, Prof. Dr. Yılmaz Önge
Armağanı, Selçuk Ünv. Selçuklu Araştırmaları Merkez, Konya, 1993, s. 209,210.
44 Nusret Çam, agm, s. 220, 221.
431