Page 435 - Bezemeli Mezar Taşları

DEĞERLENDİRME
olmak üzere- her kültürde rastlanmaktadır. Bunlar daha sonraları, bazı alanlarda göksel
manalardan ayrılarak btk motf (rozet) şekln de almışlardır .
52
Orta Asya’dak Türkler’de Şaman kültü gb ay, güneş ve gezegen kültü de büyük rol
oynamıştır .
53
Güneş, fonksyonellğ le bütün canlılar ve onların yaşadığı evren çn ısı, ışık, ve
hayat kaynağı olmuştur. Mult fonksyonellğ sayesnde plastk sanatlarda oldukça
tech edlen br süsleme motfdr.
Genellkle br drenn etrafından çıkan çzgsel ya da ok bçml şua betmlemeleryle
tasvr edlmektedr. Bazen bu dre formu çne ağız, burun ve göz gb nsan başına at
organlar yerleştrlerek tebessüm ettrlen örneklerede rastlanmak mümkündür .
54
Anadolu’dak bazı mezarlıklarda olduğu gb, Btls’n Kaktün mezrası mezarlığında
kırık br baş şahdes üzernde güneş motf bulunmaktadır . Ayrıca Malatya esk
55
mezarlıkta bulunan br mezar taşı üzernde, yüksek kabartma teknğ le şlenen güneş,
nsan yüzüne benzetlerek yapılmıştır .
56

Ay (Hilal)
Kat. no: 48’dek mezarın baş ucu taşına, uçları yukarıya doğro bakan k ay bezemes
şlenmştr.
Svas’ın Dvrğ lçesnn Selmoğlu köyü mezarlığında bulunan br adet mezarın baş
taşının ç yüzü üzernde k ay bezemes yer almaktadır (Fot.399).

Ay ile Yıldız
Kat. no:46’dak mezarın kuzey yan taşı üzerne ay le yıldız süslemes şlenmştr. Ayla
yıldız bezemes, bu mezarda yatan kşnn şeht olableceğn ya da asker olableceğn
göstermektedr. Bu mezar üzerndek süslemeler değerlendrldğnde 19.yy sonu veya
20.yy başı olarak tarhlendrleblr. Eğer bu tarhlendrme doğru se mezarın üzerne
şlenen ay le yıldız motf Türklük sembol olarakta düşünüleblr.
Erzncan’ın Çayırlı İlçes Sarıgüney Köyü mezarlığında bulunan br adet mezarın baş
ucu taşının üzerne büyük br ay le yıldız bezemes şlenmştr (Fot.398).

52 Cevdet Çulpan, Servler, Clt: II, s.149.
53 Gönül Öney, “Şahnl ve Arslanlı....”, s.290
54 Ahmet Çaycı, Anadolu Selçuklu Sanatı’nda Gezegen ve Burç Tasvrler, Ankara 2002, s. 89.
55 Kadr Pektaş, age, s.237.
56 Beyhan Karamağaralı, age, res.125.

435