Page 438 - Bezemeli Mezar Taşları

YRD.DOÇ.DR. ASLI SAĞIROĞLU ARSLAN |KAYSERİ ZAMANTI IRMAĞI ÇEVRESİNDEKİ BEZEMELİ MEZAR TALARI
İbrik Üzerinde Kuş
İncelenen 70 adet mezardan dört mezarda (kat. no: 26, 43, 52, 53) brk üzerne tüne-
mş kuş bezemes şlenmştr. Bu süslemelern dört mezarın da ayak ucu taşı üzerne
şlenmş olması bakımından dkkat çekcdr.

Stilize Edilmiş İnsan
Kataloğa alınan k mezarın (kat. no: 3, 14) baş ucu taşlarında, stlze edlmş nsan
bezemeler yer almaktadır. Bu bezemelern özellkle yüz hatları çok net br şeklde
belrtlrken, vücutları sadece dkne dkdörtgen br şeklle oluşturulmuştur. Bu nsan
yüzlernn mezar taşlarına şlenmş olması dkkat çekcdr.
Anadolu’da da örnekler le karşılaştığımız nsan fgürlü mezar taşlarına, Btls’n
Kavunlu köyü ve Yamaç köyü mezarlıklarında da rastlarız . Ayrıca Svas’ın Dvrğ lçes
64
Çayözü (Hamo) köyü mezarlığında bulunan br adet mezar taşı üzernde çok küçük br
şeklde şlenmş kolları ve kafası net olarak seçleblen stlze edlmş nsan bezemes
bulunmaktadır (Fot.405).

Eşek Üzerinde İnsan
Zamantı bölgesndek mezarlıklardan Fraktn (Gümüşören) köyü mezarlığında
bulunan kat. no: 54’dek mezarın güney yan taşı üzerne alçak kabartma teknğ le
şlenmş eşek üzerne oturan nsan fgürü vardır. Bu fgürün yüz hatları çok net olarak
seçlemese de vücudu, çok gerçekç br bçmde tasvr edlmştr. Ayrıca eşek üzerne
oturan br nsan anatoms de çok başarılı br şeklde yapılmıştır. Bu bezeme mezarda
yatan şahsın eşeğe bnerek ulaşımını gerçekleştrdğn, eşekle yük taşıyarak geçmn
sağladığını veya eşekler sevdğn anlatmak çn yapılmış olmalıdır.
İnsan resmler le bezenmş mezar taşları, Türk tezynatı çn çok öneml ve ente-
resandır. Bu tür yapılmış mezar taşları 14.yüzyıla at olup, genellkle Akşehr, Konya ve
Afyon dolaylarında bulunmuşlardır. Nakış şleyen kadın, brbrne sarılmış ana- çocuk,
ata bnen süvar, ktap okuyan erkek, şahn tutan avcı gb konuları olan bu fgürler,
yapılış bçmler bakımından yazmalardak mnyatürlere benzemektedrler . Eşek
65
üzerne bnmş nsan bezemel mezar, 14.yüzyıl nsan bezemes bulunan Akşehr, Konya
ve Afyon’dak mezar taşlarının br uzantısı olarak, Zamantı bölgesnde bu geleneğn
devam ettğn gösteren tek örnek olması bakımından önemldr.

64 Kadr Pektaş, age, s.226, 238.
65 Azade Akar, “Esk Türk Mezartaşı.....”, s. 14.

438