Page 439 - Bezemeli Mezar Taşları

DEĞERLENDİRME
Mızrak Tutan İnsan Eli (Kolu)
Kataloğa alınan 70 adet mezardan beş mezar üzernde mızrak tutan nsan el (kolu)
şlenmştr. Bu bezeme, beş mezarın dört adetnn (kat. no: 22, 59, 64, 67) güney yan
taşlarında yer alırken, br adet mezarın (kat. no: 18) kuzey yan taşında bulunur. Mızrak
tutan nsan el bezemesnn burada yatan kşnn mesleğ le lgl olduğu çn şlenmş
olmalıdır. Fgürlü süsleme çeştlernden en çok kullanılandır.

İnsan Eli İzi
Zamantı bölgesndek mezarlıklardan Büyük Söveğen köyü mezarlığında bulunan,
kat. no: 46’dak mezarın kuzey yan taşı üzernde k adet nsan el z vardır. Bu eller
taşın yüzeyne kalıp şeklnde çıkartılmışlardır. El zlernn yapılmasında her hang br
anlam olduğunu düşünmemekle brlkte, bu el zlernn mezarda yatan şahsı temsl
etmek amacı le yapılmış olduğu tahmn edlmektedr.
Anadolu’da pek sık rastlanmayan mezar taşlarından brs de el mot¼ olanlardır.
Bunun sebebn yöresel oluşundan ve mezheb br karakter taşımasında aramak gere-
kr. El motf Peygambermzn ve onun ehl beytne olan sevgsnn br fades olarak,
mezar taşlarına şlenmştr. Örnek olarak, Iğdır’dak bazı mezar taşlarını vereblrz.
El motf aynı zamanda Hz. Hüseyn’n taşıdığı İslam sancağının yere düşmedğn ve
kıyamete kadar bu sancağın ellerde taşınacağını da sembolze eder . Seytgaz Yağı
66
Basan Mezarlığında br baş şahde üzernde kazıma teknğ le br el motf yer alır.
Örnek olarak Iğdırdak bazı mezar taşları verleblr. Anadolu dışında Yugoslavya’da
el mot¼ br adet mezara rastlanmış olması bu geleneğn Anadolu sınırları dışında da
sürdürüldüğünü göstermektedr .
67
Kuş Tutan İnsan Eli (Kolu)
Elbaşı nahyes mezarlığıda bulunan, kat. no: 8’dek mezarda güney yan taşı üzerne
cns (Şahn, Kartal, vb.) br kuş tutan nsan el (kolu) bezemes şlenmştr. Bu bezeme
bze burada yatan kşnn avcı olableceğn akla getrmektedr.

Harun Güngör tarafından da tespt edlen bu mezar, güvercn veya doğan tutan br
el olarak yorumlanmış, ayrıca elnde kuş tutan adamın avı çok sevdğ ler sürülmekte-
dr . Gönül Öney, Anadolu Selçuklu mezar taşları üzernde görülen şahn tutan nsanlar
68
çn, ölünün y br avcı olduğu blhassa şahnclkte usta olduğunu belrtmek stenmş

66 Tmur Sl, agm, s. 223.
67 Beyhan Karamağaralı, age, res. 86, 85.
68 Harun Güngör, “Kayser Çevresnde Bazı Mezar Taşları”, Türk Dünyası Tarh Dergs, s. 32-33.

439