Page 436 - Bezemeli Mezar Taşları

YRD.DOÇ.DR. ASLI SAĞIROĞLU ARSLAN |KAYSERİ ZAMANTI IRMAĞI ÇEVRESİNDEKİ BEZEMELİ MEZAR TALARI
Svas’ın Dvrğ lçes Çayözü (Hamo) köyü mezarlığında bulunan br adet mezar taşı
üzernde büyük br baklava dlm çersnde ters olarak şlenmş ay le yıldıza benzer
br şekl yer almaktadır (Fot.404).

Figürlü Süslemeler
İncelenen mezarlar üzerndek fgürlü süsleme olarak; kuş (kuş başları), ağaç üzernde
kuş, üçgen şekl üzernde kuş, brk üzernde kuş, stlze edlmş nsan, eşek üzernde
nsan, mızrak tutan nsan el, nsan el z, kuş tutan nsan el, koyunlar, eşek (katır),
sıpa olarak tespt edlmştr.

Kataloğa dahl edlen mezarlar üzernde, 24 adet fgürün şlenmes, bu süsleme
çeşdnn Zamantı bölgesndek mezar taşlarında en çok karşımıza çıkan süsleme çeşt-
lernden br olduğunu gösterr. Ayrıca mezar taşları üzernde fgürlern şlenmş olması
da bu bölgedek mezar taşlarının öneml özellklernden brdr. Mezar taşları üzernde
fgürlern bulunması bu bölgede yaşayan halkın tutucu olmadığını ve fgür yapma
konusunda hoş görülü olduklarını göstermes bakımından da ayrıca önem taşımaktadır.

Kuş (Kuş Başları)
70 adet mezar çersnden dört mezarda kuş ve kuş başları şlenmştr. Bu dört
mezardan üç mezarın (kat. no: 52, 54, 55) kuzey yan taşı üzerne şlenmş kuş fgürler,
br mezarın (kat. no:21) baş taşı üzernde yer almaktadır.
Hayvana bağlanma (zoolatre); çok esk br mtolojye dayanmakta olup, Babl, Asur
Mısır, Etler, Orta Asya, Hnt- İran ve Selçuklularda da zlerne rastlanmaktadır. Totem
olarak blnen kuşun o kmsey koruduğuna nanılmıştır. Uçma kablyet, hızı, yere
bağlanmayıp göklere hakmlğ, muayyen zamanlarda başka bölgelere göçler dolayı-
sıyla tabat üstü br blgye sahp oldukları nancı, ötüşlerndek melod, tüylerndek
zar¼k, kuşların lk nsanlar tarafından gök lahı telaksne sebep olmuş ve kuş br fetş
haln almıştır .
57
Orta Asya’da Şaman dnne mensup Türk veya akraba kavmlerde, ruhun tmsal
olarak maden kuşlar kullanılmaktadır . Orta Asya’da Pazırık kurganlarında bazı çatma
58
lahtler üzernde kuş resmler de tespt olunmuştur .
59

57 Cevdet Çulpan, Servler, Clt: II, s. 154.
58 Cevdet Çulpan, Servler, Clt: II, s.154’den, Emel Esn, Türkstan Seyahatnames, 1956, s.11.
59 Cevdet Çulpan, Servler, Clt: II, s.154’den, M.Graznov, Le Kurgane de Payzyryk, 1937,s.32.

436